نهمین و دهمین شماره از فصلنامه نقد کتاب «کلام، فلسفه، عرفان» با بررسی کارنامه و سلوک فکری دکتر مهدی گلشنی منتشر شد. خوانندگان در این شماره از فصلنامه با تجربه ایرانی مواجهه با فلسفه علم آشنا میشوند.
مالک شجاعی جشوقانی، سردبیر این فصلنامه در مقدمهای با عنوان «دعوت به نقد» نوشته است: «چند سالی است که یکی از مباحث مهم در محافل آکادمیک و حوزه عمومی فرهنگ و علوم انسانی بحث از امکان، امتناع، ضرورت و راهکارهای تحول در علوم انسانی است؛ اینکه به دلایل و عللی علوم انسانی (و از جمله فلسفه جدید غرب) عمدتا از طریق متون ترجمهای وارد محافل آکادمیک ما شده و به جهت اینکه خاستگاه این علوم در مغرب زمین بوده است؛ علیالاول ناظر به فرهنگ، شرایط تاریخی - اجتماعی و در صدد طرح و حل مسائل آن سرزمین و زیست بوم فرهنگی بوده است.»
به اعتقاد شجاعی، مساله وقتی دشوارتر میشود که به سابقه قابل اعتنا و بعضا درخشان علمی و تمدنی ایران و اسلام (دستکم در قرون چهارم تا هفتم هجری) اشاره میشود و این که علوم انسانی و فلسفه جدید در ایران معاصر، در گسست- و نه پیوست ارگانیک و طبیعی- از نهادهای علمی و تمدنی ایران و اسلام شکل گرفته و عملا حوزههای علمیه و دانشگاههای ما به موازات هم و بعضا بیتفاوت و گاه در تقابل کارکردی با هم توسعه یافتهاند.
خوانندگان پس از مطالعه سخن سردبیر، و در بخش گفتوگو، مصاحبه مالک شجاعی جشوقانی با دکتر مهدی گلشنی را از نظر میگذرانند.
دکتر گلشنی در این گفتوگو به ارتقای کیفی وضعیت فلسفه علم و کاستیهای این حوزه پرداخته است. وی در این گفتوگو سالهای آخر دهه چهل و اول دهه پنجاه را دوران طلایی دانشگاه صنعتی شریف دانسته و در ادامه به چگونگی تاسیس رشته فلسفه علم در دانشگاه صنعتی شریف اشاره کرده است.
در ادامه و در بخش نقد آثار تالیفی، نوشتاری با عناوین «وقتی فیزیکدان معاصر فیلسوف میشوند» به قلم علیرضا منصوری، «بررسی کتاب فلسفه تحلیلی از منظر عقلانیت نقاد» اثر جلال پیکانی و نقد چند اثر دیگر را مطالعه میکنند.
«نقد آثار ترجمهای» در کنار «شایسته مطالعه» دیگر بخشهای این فصلنامه است. محمدمهدی اردبیلی در نوشتاری نگاهی به ترجمه فارسی «نقد عقل محض» اثر کانت داشته است. «نقد عقل محض و تجربه ارتباطی» نوشته بهروز نظری و «خدا و محدوده عقل به روایت فیلسوفان» اثر زهره معماری از جمله مطالب منتشر شده در شماره جدید فصلنامه «کلام، فلسفه، عرفان» است.
اردبیلی در نوشتار خود با عنوان «نگاهی به ترجمه فارسی «نقد عقل محض» کانت، این اثر را از مهمترین آثار فلسفه غرب مدرن میداند که به فارسی ترجمه شده و ویراستار آن کوشیده کل متن را کلمه به کلمه با ترجمه انگلیسی«پل گایر» مطابقت دهد.
علی علیمحمدی چند اثر به زبان عربی و علیرضا صیاد منصور نیز آثاری به زبان انگلیسی را در بخش «شایسته مطالعه» به علاقهمندان معرفی کردهاند.
«دانشگاه در ایده دانشگاه» نوشتاری از میثم سفیدخوش است. این پژوهشگر فلسفه در این مقاله نگاهی به کتاب «ایده دانشگاه» اثر کارل یاسپرس داشته است. در بخشی از نوشته وی میخوانیم: «هر چند کتاب «ایده دانشگاه» بیمقدمه وارد حوزه فرهنگ علمی ما شده است، ولی ورودش را باید به فال نیک بگیریم. کوشش مترجمان توانای این اثر پیامدهای ارزشمند زیادی میتواند در پی داشته باشد ولی کمترین آنها این است که عبارت «ایده دانشگاه» را به گوشمان میرساند و ما را به این اندیشه وا میدارد که دانشگاه اصولا نه یک مکان یا حتی یک ساختار بلکه یک ایده و مفهوم فلسفی است. ما که خوشیم از پرداختن به مفاهیم انتزاعی، تلنگری می خوریم مبنی بر اینکه سرشت این انتزاعسرای ما یا همان دانشگاه خودمانیمان شایستگی تامل فلسفی داشته و ما نکردهایم.»
علی پایا در بخش «نقد نقد» نوشتاری با عنوان «ملاحظاتی درباره بررسی کتاب فلسفه تحلیلی از منظر عقلانیت نقاد» را منتشر کرده است. گزارشی از نشست «انرژی در فیزیک و فلسفه»، نشست نقد و بررسی «تفلسیر صوفیانه قرآن از سده چهارم تا نهم» در بخش «نقد شفاهی» این فصلنامه منتشر شده است. «عاشوراشناسی» در ترازوی نقد پایان بخش مطالب این فصلنامه است.
فصلنامه نقد کتاب «کلام، فلسفه عرفان» از سوی موسسه خانه کتاب و با سردبیری مالک شجاعیجشوقانی منتشر شده است. علاقهمندان میتوانند این فصلنامه را به بهای 10 هزار تومان از کتابفروشیها خریداری کنند.
نظر شما