به گزارش خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا) کتاب «سنگ‌بست مشهد (آرامگاه ایاز عارف)» به قلم مهدی قربانی(انیس‌الکتاب) از سوی انتشارات «قاف مشهد‌الرضا» منتشر شده است.
کتاب در سه فصل «معرفی مقبره سنگ‌بست و مدفون آن»، «مقاله‌ای درباره رابطه معماری حرم مطهر رضوی با بقعه سنگ‌بست(مشهد)» و «راهنمای بازدید از بنای تاریخی سنگ‌بست» تدوین شده است. ضمیمه این کتاب نیز به پیشنهاد و مکاتبات مولف درباره سنت «سلام» (در تپه سلام) اختصاص دارد.
در نخستین فصل کتاب نویسنده درباره «مقبره سنگ‌بست» آورده است: «بر سر راه تهران ــ مشهد پس از خواجه اباصلت به دو راهی تهران ــ فریمان می‌رسیم که سنگ‌بست نام دارد. در طرف شرقی جاده، آرامگاهی نمایان است که از نظر قدمت یکی از معتبر‌ترین بنا‌های تاریخی مشهد به شمار می‌رود.»
در ادامه معرفی این منطقه به نقل از هرتسفلد مستشرق آلمانی آمده است: «قبر دارای گنبد و مناره‌هایی از عهد محمود غزنوی است که به دست ایاز (مشاور و معشوق نامی سلطان محمود) ساخته شده است و به یکی از صوفیان معروف تعلق دارد. پیرامون آن آثار کاروان‌سرا و مدرسه نیز پیدا است.
در داخل گنبد، کتیبه‌ای بسیار زیبا به چشم می‌خورد ولی آنچه در میان توده مردم مشهور است اینجا مدفن خود ایاز است. مناره از نظر سبک معماری این بنا بسیار جالب است. کتیبه‌های مناره به خط کوفی و با آجر ساخته شده است. در حالی‌که کمتر کتیبه‌ای دیده شده است که خطوط آن با آجر ساخته شده باشد.»
از دیگر مباحث این فصل می‌توان به تعریف کلمه ایاز در لغت ایاز و فرهنگ، روایت شکافتن قبر ایاز نبش قبر، شکل و شمایل مدفون در مقبره ایاز و دیدار و گفتوگو سلطان محمود غزنوی با ایاز، نظریه‌‌ای درباره تاریخ زنده بودن ایاز و ارسلان و جاذب و رباط سنگ‌بست است.
در دومین فصل کتاب متن مقاله‌ای درباره رابطه معماری حرم مطهر رضوی با بقعه سنگ‌بست (مشهد) آمده است.
در بخشی از این مقاله می‌خوانیم: «مردم ایران این بنا را قبر ایاز می‌گویند ولی ایران‌شناس‌ها و محققان ایرانی معتقدند آرامگاه «ارسلان جاذب» امیر بزرگ دوره محمود غزنوی و حاکم طوس است. فقط هرتسفلد ایران‌شناس معروف در فهرستی که از بنا‌ها و آثار تاریخی ایران ترتیب داده این بنا را به احتمال فیزیکی از عرفا دانسته است.»
برای بازدید علاقه‌مندان از منطقه تاریخی سنگ‌بست در سومین فصل کتاب آمده است: «اما چون قصد بازدید از بنای تاریخی سنگ‌بست داشتید از شهر مقدس مشهد مسیر خروجی به طرف نیشابور را انتخاب کنید؛ از محل عوارض بزرگراه باغچه، مسیر فریمان و بهشت جواد‌‌الائمه(ع) را با سلامی به آن ارواح مومنین پشت سر خواهید گذاشت و سپس بهشت رضا و شهدا و عرفای مدفون در این آرامستان را پیش رو دارید.
بعد مزار خواجه‌مراد و آن‌گاه در ابتدای روستای تپه سلام وسط قبرستان روستا، بقعه‌ای کوچک قرار دارد متعلق به امام‌زاده‌ای به نام سید محمد(ع) که او را امام‌زاده سید ابراهیم(ع) نیز نامیده‌اند.» نویسنده به مخاطبان پیشنهاد می‌کند برای آشنایی بیشتر، به کتاب «تجلی امام رضا(ع)» منتشر شده از سوی انتشارات میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری مراجعه کنند.
نخستین چاپ کتاب «سنگ‌بست مشهد (آرامگاه ایاز عارف)» با شمارگان یک‌هزار نسخه در 64 صفحه، به بهای هشت هزار تومان از سوی انتشارات «قاف مشهد‌الرضا» منتشر شده است.
جمعه ۹ مهر ۱۳۹۵ - ۱۰:۰۰
نظر شما