رویکرد ناشران در حوزه ترجمه / 8
صدقیان: ارزیابی ترجمهها براساس سلیقه است نه قانون! / قانون روشنی در حوزه ترجمه وجود ندارد
پروین صدقیان، مدیر انتشارات گلآذین و رئیس انجمن صنفی زنان ناشر، با اشاره به محدودیتهای فعالیت در حوزه ترجمه گفت: مشکل ناشران و موضوعی که همواره مورد اعتراض آنها واقع میشود، برخورد سلیقهای با ترجمههای ارائه شده برای دریافت مجوز است. اگر قانون مشخصی در این حوزه وجود داشت، بدون شک همه ناشران تابع آن بودند و آثار خود را براساس آن قوانین انتخاب و ترجمه میکردند.
مدیر انتشارات گلآذین درباره نحوه انتخاب آثار برای ترجمه گفت: معمولا ترجمه آثار براساس انتخاب خود ما و همچنین پیشنهاد مترجمانی که با آنها همکاری میکنیم، انجام میشود. همچنین به دلیل نوع فعالیت انتشارات ما، بسیاری از مترجمان فعال در حوزه مطالعات زنان، آثار خود را برای چاپ به انتشارات گلآذین میسپارند.
وی ادامه داد: اما مهمترین رویکرد ما در انتخاب آثار، جدید بودن اثر از حیث محتوا و مضمون است و این که اثر حرف نو و تازهای برای گفتن داشته باشد تا بتواند مخاطب امروز را جذب خود کند. علاوه بر این همواره بر ترجمه آثار از زبان اصلی تأکید داشتهام و این مورد را به مترجمان متذکر میشوم و حتی مجموعه آثار ترجمهای ما در حوزه شعر بهصورت دوزبانه (زبان مبدأ و زبان فارسی) منتشر میشوند.
صدقیان با بیان اینکه «پرفروش بودن یک اثر معیار اصلی برای ترجمه و انتشار آن در ایران نیست» عنوان کرد: بسیار پیش آمده که آثار پرفروش در کشورهای دیگر در ایران مورد استقبال قرار نگرفته و برعکس، بسیاری پیش آمده که اثری که در فهرست پرفروشهای کشورهای دیگر قرار داشته، در ایران با استقبال مواجه شده است. بنابر این بهنظر من ارائه حرفی تازه معیار اصلی ما برای انتخاب کتاب و ترجمه ان است.
وی استفاده از مترجمان زبده و شناخته شده را در ارائه اثر ترجمههای و موفقیت آن بسیار مهم دانست و افزود: معتقدم ترجمه باید به قدری سلیس و روان باشد که بتواند مخاطب را با خود همراه کند. برای دستیابی به این امر توجه ویژهای به همکاری با مترجمان زبده و شناخته شده داشتیم. بهعنوان مثال با مترجمانی چون اسدالله امرایی، علی بلوکباشی، ناصر فکوهی، مهدی غبرایی، شهلا طهماسبی (انگلیسی به فارسی)، قاسم صنعوی (فرانسه به فارسی)، علی عبداللهی (آلمانی به فارسی) و زهرا رهبانی (اسپانیایی به فارسی) همکاری میکنیم.
مدیر انتشارات گلآذین ادامه داد: البته ما با مترجمان جوان هم همکاری میکنیم؛ مترجمانی که با وجود اینکه اولین کتابشان را برای ترجمه ارائه میدهند، اما انتخابهای بسیار خوبی برای ترجمه دارند. پویا غلامی، مترجم کتاب «سوبژکتیویته بدون سوژهها»، انور محمدی مترجم کتاب «نظریه توسعه» و «متفکران بزرگ توسعه» و خانم افشنگ مقصودی از جمله مترجمانی جوانی بودند که اولین آثارشان را با انتشارات گلآذین منتشر کردند.
صدقیان، فعالیت در حوزه ترجمه را دارای مشکلاتی عدیده دانست و گفت: ادبیات روز دنیا بهویژه در دهه اخیر بهگونهای است که خط قرمزهای بسیاری دارد که با فرهنگ ما مطابقت ندارد و قابل انتشار در کشور نیست، اما در کنار این موضوع، مواردی وجود دارد که گاهی با سختگیریها و اعمال سلیقهها همراه است که لازم است یک بازنگری کلی در این حوزه انجام شود.
رئیس انجمن صنفی زنان ناشر اظهار کرد: خیلی از مواردی که امروز در کتابها، روزنامهها و حتی فیلمها پخش میشود از مواردی بودند که در گذشته خط قرمز محسوب میشدند، بر همین اساس بسیاری از مواردی که امروز برای ما تابو و خط قرمز است، در آینده از بین خواهند رفت، بهطوریکه در آینده تابو بودن آن موضوع باعث خنده ما خواهد شد.
مدیر انتشارات گلآذین با اشاره به انتشار کتاب «آزادی زنان» در سال 1382 یادآور شد: زمانی که ما این کتاب را منتشر کردیم، با همه حساسیتهایی که در این حوزه وجود داشت، در عرض کمتر از دو هفته تمام سه هزار نسخه چاپ اول آن فروش رفت، چراکه بسیاری از موارد برای نخستینبار در این کتاب منتشر شده بود.
وی با انتقاد از نبود قانونی روشن در حوزه ترجمه تأکید کرد: مشکل ناشران و موضوعی که همواره مورد اعتراض آنها واقع میشود، برخورد سلیقهای با ترجمههای ارائه شده برای دریافت مجوز است. اگر قانون مشخصی در این حوزه وجود داشت، بدون شک همه ناشران تابع آن بودند و آثار خود را براساس آن قوانین انتخاب و ترجمه میکردند.
صدقیان برخورد سلیقهای را باعث متضرر شدن ناشر و دلسردی آنها دانست و گفت: اگر سلیقههای موجود قانونمند شوند، مترجم میداند که چه اثری را میتواند ترجمه کند که با حذفیات مواجه نشود.
نظر شما