مهمترین مطالبات اهالی قلم و نشر/ پایانی
نگاهی به مطالبات نشر؛ از واگذاری ممیزی به ناشران تا تقویت نهادهای صنفی
گزارش پیشرو، مشروح گفتوگوهای «ایبنا» با اهالی قلم و نشر به بهانه بیان مطالبات و دغدغههای این قشر از جامعه به وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی را دربردارد. تقویت نهادهای صنفی، واگذاری ممیزی به ناشران، تدوین قانون کتاب و کمک به افزایش سرانه مطالعه از جمله مهمترین مطالبات آنهاست.
با وجود اینکه اهل قلم افرادی فرهیخته هستند و تأثیر زیادی بر تعالی فرهنگ جامعه دارند، اما با برخی چالشها نیز مواجهند. چالشی که امروز اهالی قلم با آن سروکار دارند، نبود چاپ و نشر پربار به اندازه قداست قلم در جامعه است. صاحبان چاپ و نشر و متولیان این بخش میتوانند در گمنامی یا بزرگ جلوه دادن اهل قلم در عرصه ملی و فراملی نقش بهسزایی داشته باشند.
دیگر چالش این است که جهان دیجیتال و تکنولوژی باعث ایجاد رقابت بین افرادی شده است که بدون تجربه فکری و نوشتن، مطالبی را در فضای مجازی چاپ و نشر کنند؛ هر کس به آسانی در فضای مجازی اقدام به انتشار مطلب میکند و این تهدیدی برای اهل قلم و قداست قلم خواهد بود. وقتی در جامعه آسانی باشد، مدعیان زیادی هم پیدا خواهند شد که این موضوع برای اهل قلم یک تهدید جدی است؛ چرا که کسی از آثار اهل قلمی که تجربه این کار را دارند و زمان زیادی از عمر خود را به نوشتن پرداختهاند، نگهبانی نمیکند، نادانی رشد خواهد یافت و مطالعه در جامعه تنها به فضای مجازی ختم میشود.
تهدید دیگر قلم به دستان، توسعه جهل و بیسوادی است. متأسفانه مطالعه در بین اقشار مختلف، کمتر شده و به دلیل وجود مطالب بیمحتوا از سوی نویسندگان بیتجربه با کتاب هم بد برخورد شده و انگیزه مطالعه هم کم شده است.
این موارد بخشی از مسائلی هستند که اهالی قلم و نشر با آنها دست و پنجه نرم میکنند. مسائلی که شاید با روی کار آمدن دولت یازدهم انتظار حل آنها از سوی اهالی قلم دو چندان شد، اما به اذعان برخی از اهالی این قشر، نه تنها این مشکلات حل نشدهاند بلکه موانع در مسیر نشر بیشتر و بیشتر شدهاند.
در این راستا، سیدرضا صالحیامیری، وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در دیدار روز دوشنبه (1 آذر 1395) با اهالی قلم و نشر در هتل انقلاب بیان کرد: «خودِ صنعت نشر و اتحادیهها باید به ما بگویند که کدامیک از مطالبات حوزه نشر در اولویت هستند تا براساس اولویتها انرژی بگذاریم». در این راستا «ایبنا» در گفتوگو با اهالی قلم و نشر مسائل، مشکلات و چالشهایی که سالهاست صنعت مهم و جامعهساز نشر با آن دست به گریبان است بررسی کرده است.
مشروح گفتوگوهای «ایبنا» با اهالی قلم و نشر به بهانه بیان مطالبات اهالی قلم به وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی به شرح زیر است:
فتحالله فروغی، عضو هیأتمدیره اتحادیه ناشران و کتابفروشان تهران ضمن تأکید بر این نکته که خوشبختانه وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی و معاون فرهنگی ایشان اهل فرهنگ و کتاب هستند، مهمترین مطالبه جامعه نشر را تقویت نهادهای صنفی و مدنی عنوان کرد. (اینجا)
محمود آموزگار، رئیس اتحادیه ناشران و کتابفروشان تهران، عدم توجه بدنه سازمان تأمین اجتماعی به قانون و تفسیر سلیقهای از آن را از جمله دغدغههای اساسی جامعه نشر دانست و از اینکه با وجود چندین جلسه و مکاتبات عدیده بین اتحادیه و مدیران این سازمان، ظاهرا اراده قاطعی برای حل مشکلات ناشران و کتابفروشان وجود ندارد، اظهار تاسف کرد.(اینجا)
فاطمه راکعی، مدیرعامل انجمن شاعران ایران گفت: بسیار شایسته است رویه ممیزی کتاب در دوره علی جنتی به دوره وزارت سیدرضا صالحیامیری نیز تسری پیدا کند و ممیزی با نظر خودِ ناشران بهصورت اصولیتر صورت بگیرد.(اینجا)
فیروز زنوزیجلالی، نویسنده ضمن انتقاد از نبود و یا حداقل کمبود منتقد حرفهای کتاب گفت: برگزاری جسات نقد و بررسی حرفهای آثار از حیث تعیین جایگاه واقعی آنها و هدایت مخاطبان برای انتخاب اثر درخور و شایسته ضرورت دارد.(اینجا)
راضیه تجار، نویسنده، ضمن تأکید بر برگزاری نشستهای تخصصی مسئولان وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی با نویسندگان به منظور شنیدن دغدغههای این قشر از جامعه، گفت: شایسته است این وزارتخانه تسهیلات ویژهای در اختیار نویسندگان قرار دهد.(اینجا)
سیدعلی کاشفیخوانساری، نویسنده حوزه کودک و نوجوان معتقد است که مشکلات حوزه نشر بیش از اینکه نیازمند قانون، نهاد و سازوکار جدیدی باشد، نیازمند عملی شدن و به اجرا درآوردن قوانین و برنامههای مصوب دورههای پیشین است.(اینجا)
عبدالکریم جربزهدار، مدیر نشر اساطیر ضمن تأکید بر این نکته که نگاه وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی به حوزه نشر باید کلان و بنیادی باشد، گفت: حذف مقررات دستوپاگیر در حوزه نشر میتواند به تسهیل مسیر این عرصه کمک کند.(اینجا)
ابوالفضل حری، مترجم و پژوهشگر ادبی گفت: مهمترین دغدغه اهالی قلم و نشر، ایجاد و حفظ امنیت شغلی، روحی و روانی آنها است. باید تمهیداتی اندیشیده شود تا نویسندگان، مترجمان و ناشران از وضعیت باثباتتری برخوردار شوند.(اینجا)
مریم جدلی، رئیس هیأت مدیره انجمن فرهنگی زنان ناشر گفت: همانطور که دولت به بنگاهها و کارگاههای تولیدی کوچک، وام با سود کم میدهد، شایسته است این مساله به چاپ کتاب نیز کمک کند.(اینجا)
محمدرضا توکلصدیق، نایبرئیس اتحادیه ناشران و کتابفروشان تهران گفت: اگر حوزه کتاب از وجود یک قانون جامع و کامل برخوردار شود، بدون تردید این حوزه مهم و حیاتی با رفتن مدیری و آمدن مدیر جدید، دستخوش تغییر و تحول نمیشود.(اینجا)
ابراهیم حسنبیگی، نویسنده ضمن ابراز تأسف از نبود احساس نیاز در مردم برای خرید کتاب و مطالعه آن، گفت: حل مشکلات حوزه نشر و فعال شدن چرخه نشر کشور با افزایش سرانه مطالعه ممکن میشود.(اینجا)
منوچهر حسنزاده، مدیر انتشارات مروارید ضمن تأکید بر این نکته که دولت باید در شرایط فعلی نشر از اهالی قلم و نشر حمایت کند، گفت: معتقدم اگر باور داریم با اعتلای فرهنگ میتوان کشور را ساخت، باید کارگروهی برای تشخیص مشکلات حوزه نشر بهویژه کتاب و برنامهریزی برای حل آنها تشکیل شود.(اینجا)
احمد شاکری، نویسنده و منتقد ادبی با بیان اینکه مدیر فرهنگی باید تصور دقیق، روشن و واقعبینانه از وضعیت فعلی، استعدادها و موانع داشته باشد، بر ضرورت راهاندازی یک مرکز متمرکز برای مطالعه مسائل حوزههای مختلف نشر تأکید کرد.(اینجا)
حسین فتاحی، نویسنده و مترجم با بیان اینکه معتقدم باید ممیزی و نظارت وجود داشته باشد، اما درباره شکل اجرای آن حرف دارم، گفت: بررسان کتاب باید آنقدر زُبده و با دانش باشند که میزان آگاهی آنها از مؤلفان کتابها بیشتر باشد تا بتوانند درباره آثار نظر درستی ارائه دهند.(اینجا)
مهدی فخریزاده، دبیر اتحادیه ناشران و کتابفروشان تهران، افزایش ویترین کتاب را یکی از راههای ترویج کتابخوانی و تأمین مالی ناشران دانست.(اینجا)
علیالله سلیمی، نویسنده به ضرورت برگزاری جلسات معرفی، نقد و بررسی کتابها توسط وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی تأکید کرد و گفت: اگر مسیر دسترسی مخاطبان به کتابها تسهیل یابد، بهصورت خود به خود سایر خلأهای حوزه نشر و کتاب حل میشوند.(اینجا)
اسماعیل امینی، شاعر، نویسنده و منتقد ادبی با بیان اینکه متأسفانه اکنون بسیاری از ناشران به این حوزه علاقهمندی ندارند، گفت: به دلیل انتشار انبوهی از کتابهای بد، ضروری است در ارائه مجوز برای راهاندازی انتشاراتی تجدیدنظر صورت بگیرد.(اینجا)
حمید محسنی، مدیرمسئول انتشارات کتابدار گفت: آنچه که ما را میرنجاند و آثارش در همه ارکان نشر دیده میشود، کمبود تقاضای کتاب است. تقاضای کتاب در صورتی افزایش مییابد و باعث سرپا ماندن ناشران میشود که مباحث زیرساختی فرهنگ حل شوند.(اینجا)
احمد نادمی، شاعر و منتقد ضمن ابراز تأسف از ناشناخته بودن حقوق مؤلفان گفت: نویسندگان اصلا نمیدانند که آیا در جامعه برای آنها به لحاظ حیثیتی قوانینی وجود دارد یا خیر. این معضل آسیبهای جدی به حوزه نشر وارد میکند.(اینجا)
محمدعلی گودینی، داستاننویس بر حمایت عادلانه، منصفانه و بیواسطه از اهالی قلم و نشر تأکید کرد.(اینجا)
محمدکاظم مزینانی، نویسنده گفت: به وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی پیشنهاد میکنم به حوزه دیپلماسی فرهنگی با پشتوانه ادبیات ایران ورود پیدا کند.(اینجا)
صالح رامسری، مدیر انتشارات معین ضمن ابراز تأسف از اِعمال سلیقه در فرایند ممیزی کتابها گفت: پیشنهاد می کنم یا ممیزان حرفهای در این بخش فعالیت کنند و یا برای بررسان کتاب دورههای آموزشی برگزار شود.(اینجا)
نظر شما