به گزارش خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)، «پایتخت کتاب ایران» و «روستاها و عشایر دوستدار کتاب» از جمله طرح‌های مروج کتابخوانی هستند که تاکنون دو دوره از آن‌ها با همت و حمایت معاونت فرهنگی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی برگزار شده‌ و سومین دوره آن‌ها در سال جاری در حال برگزاری است.

«پایتخت کتاب ایران» عنوان طرحی است که بر مبنای آن هر سال شهری به‌عنوان پایتخت کتاب ایران انتخاب می‌شود. بخش‌هایی از این طرح، از پایتخت جهانی کتاب الگوبرداری شده، اما از نظر ساختار اجرایی همخوانی‌های زیادی با شرایط فعالیت فرهنگی در ایران پیدا کرده است. در نخستین سال رقابت میان شهرهای ایران برای کسب عنوان پایتخت کتاب، «اهواز» با مشارکت نهادهای غیردولتی همچون کانون آموزش شهروندی برای توسعه (کاشت) موفق به اخذ این عنوان شد. در سال دوم «نیشابور» توانست این عنوان را از آن خود کند.

جشنواره «روستاها و عشایر دوستدار کتاب» نیز برنامه‌ای است که هر سال با محوریت معاونت فرهنگی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و با همکاری مجموعه‌ای از دستگاه‌های دولتی و غیردولتی اجرا می‌شود. بر این اساس هر سال 10 روستا یا آبادی عشایری بهعنوان روستاها و عشایر دوستدار کتاب معرفی می‌شوند. برای شرکت در این جشنواره، روستاها باید ضمن معرفی ویژگی‌های خاص فرهنگی و اجتماعی روستا، مجموعه فعالیت‌ها، طرح‌ها و برنامه‌های اجرایی خود را برای تقویت زیرساخت‌های کتابخوانی و ترویج عمومی کتاب در روستا معرفی کنند.

خبرنگار «ایبنا» با توجه به قرار گرفتن در آستانه برگزاری آیین اختتامیه سومین دوره این دوره جشنواره، در گفت‌وگو با اهالی قلم، نشر، فرهنگ و مسئولان فرهنگی به بررسی نقش طرح‌های مروج کتابخوانی در ارتقای سرانه مطالعه پرداخته و در نهایت پیشنهادات این صنف را برای برپایی هرچه بهتر این جشنواره‌ها ارائه کرده است.

همایون قنواتی، مدیرکل پیشین فرهنگ و ارشاد اسلامی استان خوزستان و مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی منطقه آزاد اروند در این‌باره در گفت‌وگو با خبرنگار «ایبنا» اظهار کرد: برگزاری جشنواره‌های «پایتخت کتاب ایران» و «روستاها و عشایر دوستدار کتاب» در قالب طرح‌های مروج کتابخوانی باعث شده‌اند که فضای رقابتی سالمی میان اهالی شهر و روستا در حوزه فرهنگ به‌ویژه کتاب به وجود بیاید. به عبارت دقیق‌تر، این جشنواره‌ها تحریک افکار عمومی برای لزوم توجه بیشتر مدیران و مسئولان به مسأله کتاب را باعث شده‌اند.
 
وی ادامه داد: شهر اهواز، مرکز استان خوزستان به واسطه برگزاری ویژه‌برنامه‌ها و جشنواره‌های متعدد با رویکرد کتاب و حضور نهادهای مردمی در آن‌ها هم به لحاظ حمایتی و هم از نظر اجرایی، همچنین به دلیل همکاری دوچندان مؤلفان، مترجمان، مصنفان، موزعان، کتابفروشان و ناشران در اجرای این برنامه‌ها، توانست در نخستین دوره، عنوان «پایتخت کتاب ایران» را از آنِ خود کند. تا به امروز نیز اجرای تمامی این برنامه‌ها در دستور کار قرار دارد و خوشبختانه چندین حلقه کتاب و کتابخوانی تشکیل شده‌ که با استقبال چشمگیری مواجه شده‌اند.
 
مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی منطقه آزاد اروند تأکید کرد: بسیار شایسته است برگزای طرح های مروج کتابخوانی به‌ویژه «پایتخت کتاب ایران» و «شهرها و روستاهای دوستدار کتاب» در سال‌های آینده نیز استمرار پیدا کند و حمایت‌های مشخص‌تری برای برگزیده‌های این دو جشنواره از سوی دستگاه‌ها درنظر گرفته شود؛ منظورم این است که فقط وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی نقش حمایتی از برگزیده‌ها را نداشته باشد، بلکه به دلیل اهمیت موضوع، همه نهاها و دستگاه‌ها مانند وزارت کشور و وزارت آموزش و پرورش مشارکت کنند و سطح مشارکت خود را به‌صورت دقیق تعیین کنند.

آیین اختتامیه‌ انتخاب «پایتخت کتاب ایران» و «روستاها و عشایر دوستدار کتاب» هفته‌ اول اسفندماه در تهران برگزار خواهد شد.