کلمنت گرینبرگ منتقد بزرگ نیمه دوم قرن بیستم و به تعبیری یکی از بزرگترین منتقدان هنری تاریخ در کتاب «کلمنت گرینبرگ: میان خطوط» از زبان تییری دُ دوو معرفی میشود.
کلمنت گرینبرگ که بهعنوان یکی از بزرگترین منتقدان هنری قرن بیستم شناخته میشود همواره مخالفان و موافقان زیادی داشته است. این کتاب مجموعهای از مقالات پیشین نویسنده بههمراه مناظرهای با گرینبرگ است که نویسنده در سال 1987 برای وی در دانشگاه اُتاوا ترتیب داده بود.
دُ دوو در مقدمه کتاب عنوان میکند که در این کتاب به سه گرینبرگ پرداخته است، گرینبرگ آموزنده، منتقد و نظریهپرداز، وی بیان میکند که گرینبرگ همواره برای وی معلمی قابل تقدیر بوده که هنوز هم از خلال نوشتههایش میآموزد. مولف کتاب را نظری کلی درباره گرینبرگ نمیداند، او این کتاب را مسیری شخصی از خلال نوشتهها و فکر گرینبرگ میداند.
نویسنده هر کدام از گرینبرگهایی که توصیف میکند به تفکیک در فصلهای کتابش به تصویر میکشد و جدای از نظر شخصی خود، سخنانی که دیگران درباره او گفتهاند ذکر میکند. او معتقد است گرینبرگ نظریهپرداز در دهه هفتاد و در تقابل با جنبشهای هنری شکل گرفته در دهه شصت با حدود 10 مقالهای که بهعنوان سمینار مشهور است متولد میشود.
کتاب «کلمنت گرینبرگ: میان خطوط» ابتدا در سال 1996 به زبان فرانسه منتشر شده است و حدود پانزده سال بعد به انگلیسی منشر شد، ترجمه حاضر که توسط بهاره سعیدزاده منتشر شده است از متن انگلیسی این کتاب است، البته باید گفت که چاپ انگلیسی این کتاب زیر نظر خود مولف منتشر شده است و صرفا ترجمه از متن فرانسه نیست.
تییری دُ دوو استاد دانشگاه لیل3، منتقد، مورخ، نظریهپرداز هنر و نمایشگاه گردان است، وی کتابهای دیگری نیز به زبان انگلیسی دارد که از آنها میتوان در مجموعه Look به «نامگرایی تصویری»، «کانت پس از دوشان» و «صد سال هنر معاصر» اشاره کرد.
نویسنده در پیشگفتار این کتاب ابتدا به تشریح سه گرینبرگ میپردازد، سپس در سه فصل بعد، سه مقاله برای سه گرینبرگ آموزنده، منتقد و نظریه پرداز آورده است، وی در انتها نیز مناظره با گرینبرگ را اضافه کرده است، این کتاب علاوه بر چهار فصل اصلی شامل منابع مترجم، منابع فارسی، واژهنامه و فهرست اشخاص است.
در سه فصل «راههای نقد»، «سکوتهایی در آموزهها» و «تأملات متزلزل» نویسنده با ذکر نقدها و نوشتههای گرینبرگ به واکاوی یا به تعبیر خودش به باز ارزیابی گرینبرگ میپردازد و در خلال نوشتهها همانطور که پیشتر گفته شد راه شخصی خود را از میان این نقد و نوشتهها مییابد. در فصل چهارم و پایان کتاب نیز عینا مناظرهای که در دانشگاه اُتاوا در سال 1987 با حضور گرینبرگ برگزار شده است نقل کرده و تمام پرسشها و پاسخهایی که گرینبرگ به آنها داده است بدون هیچ توضیحی برای خواننده آورده است.
کتاب پیش رو میتواند برای پژوهشگران و علاقهمندان به هنر مدرن و همچنین آشنایی با یکی از بزرگترین منتقدان تاریخ هنر مرجع مناسبی باشد.
کتاب «کلمنت گرینبرگ: میان خطوط» نوشته تییری دُ دوو و ترجمه بهاره سعیدزاده، در بهار 1396 در 220 صفحه، شمارگان یکهزار نسخه و با قیمت 18 هزار و 500 تومان از سوی نشر چشمه منتشر شده است.
نظر شما