به‌گزارش خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)، هفتمین همایش ملی حقوق مالکیت ادبی و هنری و حقوق مرتبط با موضوع حمایت از نمودهای فرهنگ عامه و حقوق مالکیت فکری سه‌شنبه (دوم خرداد) با حضور سیدرضا صالحی امیری؛ وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، مصطفی پورمحمدی؛ وزیر دادگستری، الهیار ملک‌شاهی؛ رئیس کمیسیون قضایی و حقوقی مجلس، اشرف بروجردی؛ رئیس سازمان اسناد و کتابخانه ملی در سالن همایش‌های این سازمان برگزار شد.
سیدرضا صالحی‌امیری در این همایش با اشاره به تفاوت‌های فرهنگ عامه و فرهنگ عمومی عنوان کرد: فرهنگ عمومی مجموعه‌ای از آداب و رسوم و سنت‌ها محسوب می‌شود که در بطن جامعه جاری و ساری است و جامعه نسبت به آنها واکنش مثبت دارد اما فرهنگ عامیانه مجموعه رفتارها و سلوکی محسوب می‌شود که فاقد ریشه‌های فرهنگی و هنری هستند و در جامعه جاری و ساری نیستند و با خلقیات جامعه ایران اسلامی منطبق نیست.
وزیر فرهنگ ارشاد اسلامی با اشاره به تأثیر منفی تکیه بر توانایی نفتی کشور افزود: متاسفانه بیش از یکصد سال پیش با کشف نفت نقابی به چهره فرهنگ انداخته شد و فرهنگ ایرانیان آن گونه که باید و شاید شناخته نشد. اگر بتوانیم داشته‌های فرهنگی خود را احصا کنیم و به لحاظ حقوقی تثبیت کنیم و سپس بتوانیم در عرصه ملی و منطقه‌ای عرضه کنیم، اتفاقات جدیدی شکل خواهد گرفت.
صنعت فرهنگ می‌تواند جایگزین صنعت نفت شود
وی ادامه داد: امروز گردش مالی صنعت فرهنگ ایران 1200 میلیارد دلار است در حالی که کشور چین به تنهایی با 120 میلیارد دلار فعالیت می‌کند و کشور کره پس از چین با ٤٢ میلیارد دلار در این زمینه پیشتاز آسیا است. هدف ما در عرصه فرهنگ عمومی که اکنون مسئولیت آن با وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی است، حفظ و گسترش فرهنگ عمومی مردم ایران است. ما باید در عرصه فرهنگ ظرفیت‌ها را شناسایی کنیم و فرایند حقوقی آنها را انجام دهیم.
صالحی‌امیری در ادامه بحث حقوق مالکیت فکری، به موضوع حق کپی رایت اشاره کرد و گفت: امروز کپی رایت بحث مهمی است و ما انتظار داریم که مجلس هر چه زودتر آن را به تصویب برساند. ما اکنون در نشر، ترجمه آثار، در فروش و صادرات آثار مشکل داریم و باید آن را به همت مجلس حل کنیم. مطمئن باشید بعد از تصویب قانون کپی رایت دچار تحول و جهشی در صادرات کالاهای فرهنگی خواهیم شد.
این مقام عالی وزارت ارشاد با بیان این که «صنعت فرهنگ می‌تواند در یک برنامه بلند مدت جایگزین صنعت نفت شود»، بیان کرد: تصویب قانون کپی رایت برای اصحاب فرهنگ و هنر امنیت ایجاد می‌کند. امروز با موضوع جعل و قاچاق در حوزه‌های مختلف از جمله کتاب مواجه هستیم. کتاب‌ها که ترجمه می‌شوند باید به عرصه جهانی راه یابند. باید از مولفان و مترجمان حمایت شود اما متأسفانه امروز در این زمینه مشکل داریم.
توفیقات ایران در حوزه قدرت نرم در سال‌های اخیر
در ادامه این همایش پورمحمدی طی سخنانی با اشاره به اهمیت قدرت نرم در جهان امروز گفت: امروزه یک دگردیسی در مبانی قدرت و اقتدار ملی و جهانی شکل گرفته، در حوزه قدرت نرم 4 موضوع قدرت علمی، قدرت معنوی، قدرت سیاسی و قدرت فرهنگی نقشی تعیین کننده دارد. جمهوری اسلامی ایران به‌خصوص در چندسال گذشته در حوزه قدرت نرم و ارتقاء جایگاه جهانی ایران در این حوزه فعالیت موثری انجام داده است اما موضوع اصلی این است که ابتدا باید به یک تولیدکننده در حوزه فرهنگی، هنری و ادبی تبدیل شویم تا در ادامه بتوانیم آن را حمایت کنیم.
وزیر دادگستری با اشاره به توفیقات جمهوری اسلامی ایران در حوزه قدرت علمی بیان کرد: ما در احراز 28 رتبه نوآوری جهانی طی 3 سال اخیر فعالیت‌های چشمگیری داشته‌ایم؛ ما دارای رتبه اول جهانی در سرعت تولید علم هستیم، به طوری که میانگین تولید علم در جهان 16 درصد و در ایران 5/17 درصد است. همچنین ما چهارمین کشور برتر جهان در حوزه آموزش عالی هستیم و از رتبه 26 در سال 2013 به رتبه 4 در سال 2017 رسیدیم.
وی ادامه داد: همچنین میزان مقالات پزشکی ما ظرف چهار سال اخیر از حدود 10 هزار مقاله، به 14 هزار و 402 مقاله رسیده و با رشد 70درصدی مواجه شد. در حوزه ICT نیز شاهد ارتقاء پهنای باند اینترنت از 624 مگابایت به 4 هزار مگابایت بوده‌ایم که این رشد 6.5 برابری بوده است. کاربران اینترنت پرسرعت از 5/4 میلیون در سال 92 به 34 میلیون در سال 96 ارتقا پیدا کردند.
وزیر دادگستری با اشاره به دستاوردهای ایران در حوزه قدرت سیاسی عنوان کرد: دیپلماسی ما در عرصه جهانی و همچنین برگزاری ریاست جمهوری با حضور گسترده مردم نشان‌دهنده پیشرفت ما در این حوزه بوده است.
پورمحمدی همچنین به طرح و تدوین لوایح مربوط به مالکیت فکری و ادبی اشاره کرد و گفت: این مبحث در دولت یازدهم به طور جدی پیگیری شد و به تدوین لوایح مختلفی انجامید. از جمله آنها لوایح حمایت از فرهنگ عامه است که 2 سال فعالیت فشرده صرف آن شده و امیدواریم هرچه زودتر به تصویب مجلس شورای اسلامی برسد. اگرچه وزارت فرهنگ در این مبحث، محوریت دارد اما دستگاه های دیگر نیز باید در محقق شدن موضوعات همکاری و مشارکت داشته باشند.
حمایت از دارایی‌های فکری در دست بررسی مجلس
الهیار ملک‌شاهی، رئیس کمیسیون قضایی و حقوقی مجلس نیز در این همایش دارایی‌های فکری را از عناصر مهم رشد و توسعه جوامع بشری دانست و گفت: ضرورت حمایت از این دارایی‌ها برکسی پوشیده نیست، با توجه به اهمیت این دارایی‌های فکری و عنایت به توجه و پیچیدگی آنها سعی شده که این دارایی‌ها را مورد حمایت نظام حقوقی قرار دهیم که در گذشته طرح‌هایی در این‌باره به مجلس ارایه شد که البته نیمه‌کاره ماند.
وی افزود: در حال حاضر نظام حقوقی دیگری برای مالکیت ادبی و هنری با محوریت وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی تنظیم شده که طی لایحه‌ای در مجلس در حال بررسی است. البته موضوع فرهنگ عامه می‌تواند خارج از قانون مالکیت ادبی و هنری باشد چراکه ما تاکنون قوانینی برای شناسایی این حقوق درنظر نداشته‌ایم، اما قطعاً ارزش فرهنگ عامه برای همگان روشن است و ما نیز برای ثبت آنها پیشقدم می‌شویم تا کشورهای دیگر در این زمینه پیش‌دستی نکنند.
وی درباره برخی ویژگی‌های دارایی‌های فکری عنوان کرد: این دارایی‌ها به محض انتشار و افشا در معرض خطر قرار دارند. امروزه وقتی یک اثر هنری و علمی افشا شود از اختیار مالک یا مالکان آن خارج می‌شود و هدف ما این است که قوانین را به‌گونه‌ای تنظیم کنیم که انحصار مالکیت این آثار را برای صاحبان آن محفوظ نگهداریم. البته باتوجه به اینکه ما در یک جامعه جهانی زندگی می‌کنیم و باید از این حقوق در تمام جهان حمایت کنیم، باید بتوانیم با منابع حقوقی دنیا رابطه‌ای دوطرفه یا چندجانبه برقرار کنیم. موضوع حمایت از فرهنگ عامه نیز با توجه به ویژگی‌های تمدنی و آداب و رسوم اقوام مختلف ایران از اهمیت بالایی برخوردار است.
وی در پایان تأکید کرد: ما در آستانه تصویب قانونی مهم هستیم که نتیجه این همایش می‌تواند برای ما یک مساعدت و کمک خوب در تصمیم‌سازی باشد و مقدمه‌ای برای ثبت لایحه یا طرحی مجلل درباره فرهنگ عامه شود.
سه‌شنبه ۲ خرداد ۱۳۹۶ - ۱۴:۱۰
نظر شما