به گزارش خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا) «بهداشت خواب (از منظر طب اسلامی)» نوشته دکتر مهدی زروندی در سه بخش «بحث علمی»، « بحث روایی» و «بحث قرآنی» از سوی انتشارات «راه روشن» منتشر شده است.
مولف در این کتاب به 19 مقوله درباره خواب از جمله «تعاریف خواب»، «اهمیت و ضرورت مسئله»، «تئوری‌های پایه خواب»، «مراحل خواب»، «اعمال خواب»، «اعمال فیزیکی»، «اعمال متافیزیکی»، «اعمال معرفتی»، «مقدار احتیاج به خواب»، «اثرات تغذیه بر روی خواب»، «ساعت‌زیستی و ریتم خواب ـ بیداری بدن» پرداخته است.
در مقدمه می‌خوانیم: «خوابیدن یک رفتار فراگیر است که در تمام گونه‌های حیوانی که مودر مطالعه قرار گرفته‌اند (از حشرات گرفته تا پستانداران) دیده شده است. خوابیدن یکی از شاخص‌ترین رفتارهای انسان است که هر فرد تقریبا یک سوم عمرش را صرف آن می‌کند.»
نگارنده در ادامه با اشاره به پژوهش‌های انجام شده درباره ایالات متحده درباره خواب ادامه می‌دهد که «حدود 30 درصد افراد بزرگسال ایالات متحده در طول زندگی خود یکی از اختلالات خواب را تجربه می‌کنند.»
در ادامه این مطلب نگارنده با اشاره به بی‌توجهی افراد دچار اختلال خواب به درمان آورده است: «بیش از یک دوم افرادی که از مشکلات خواب رنج می‌برند درصدد درمان برنمی‌آیند. کمبود خواب می‌تواند موجب اشکال در تمرکز، ضعف حافظه، مشکلاتی در آزمون‌های نوروپسیکولوژیک و کاهش میل جنسی شود. اختلالات خواب ممکن عواقب وخیمی بدنبال داشته باشند، از جمله؛ حادث مرگباری که به علت خواب آلودگی رخ می‌دهند. بی‌خوابی شایع‌ترین نوع اختلالات خواب را تشکیل می‌دهد. اختلال خواب ممکن است بخشی از یک اختلال طبی یا روان پزشکی یدگر بوده و یا یک تشخیص اولیه باشد؛ بنابراین تشخیص دقیق و درمان اختصاصی این اختلالات ضروری است؛ هرچند که بنابر اصل «ارجحیت و تقدم پیشگیری بر درمان» شناخت و عملیاتی کرده راه‌های جلوگیری از بروز این اختلالات مهمتر و لازم‌تر است.»
در معرفی این کتاب می‌خوانیم: «در این کتاب تلاش شده تا با نگاهی متمایز و نو به این مقوله و با تعمق در دو منبع معتبر طب اسلامی، یعنی؛ عقل برهانی (شواهد علمی) و نقل معتبر (کلام معصومین و وحی الهی) در کنار یکدیگر، ابعاد این موهبت الهی بیش از پیش و البته در حد بضاعت، مورد بررسی قرار گیرد تا ضمن تسهیل فراهم شدن اسباب شناخت فرایند خواب، زمینه بهره‌گیری هرچه صحیح‌تر و کامل‌تر از آن توسط آحاد جامعه فراهم گردد.»
طب سنتی و خواب
«براساس متون طب سنتی، علت خواب، وجود رطوبت معتدل در مغز است که اعصاب را سست و راه‌های عصبی و روح نفسانی را غلیظ می‌کند. بدین سبب روح نفسانی در مسالک اعصاب نفوذ نمی‌کند و در حس‌های ظاهری سکون پدید می‌آید و موجب بی‌حرکتی (به‌جز حرکت تنفسی و قلبی و اعمال هضمی) می‌شود. لذا، معمولا خواب افراد دارای مزاج سرد و تر و نیز گرم و تر بیشتر است، ولی افراد دارای مزاج سرد و خشک و نیز گرم و خشک با خواب کمتر انرژی لازم را به دست می‌آورند. کودکان معمولاً طولانی‌ترین خواب را دارند. زیرا رطوبت بیشتری در بدن دارند ولی بتدریج با افزایش سن و کاهش رطوبت مزاجی، خواب آن‌ها کمتر می‌شود.»
اثرات تغذیه بر خواب
«یک مطالعه در «فصلنامه غربی پژوهش پرستاری» در سال 2011 چگونگی تحت تاثیر قرارگیری کیفیت خواب را با چهار رژیم غذایی مختلف مقایسه کرد؛ یک رژیم غذایی با پروتئین بالا، یک رژیم غذایی پر از چربی، یک رژیم غذایی با کربوهیدارت بالا و یک رژیم غذایی کنترل. نتایج نشان داد که رژیم‌های غذایی با پروتئین بالا به بیدارخوابی کمتری در طول خواب شبانه منجر شد. رژیم غذایی با کربوهیدرات بالا با دوره‌های خیلی کوتاه‌تری از خواب آرام و ساکن مرتبط بود.»
اهمیت خواب از نظر قرآن کریم
«به لحاظ آماری واژه «نَوم» به معنای «خواب» با مشتقاتش حدود هفت بار در قرآن ذکر شده است؛ که در یک مورد مستقیماً از خواب به‌عنوان ایت الهی و در دو مورد از آن به‌عنوان وسیله آرامش و ثبات تن آدمی یاد شده است. واژه «نُعاس» نیز که در قرآن دو بار ذکر شده به اولین مرتبه از مراتب استراحت بدنی اطلاق می‌شود. همچنین «نعاس» نزدیک‌شدن خواب یا ابتدای خواب و سستی در حواس و به تعبیری «خواب سبک» و همچون «سِنه» مقدمه خواب عمیق است. «سِنه» نیز یکبار در سوره بقره، آیه 255 ذکر شده است.»
کتاب «بهداشت خواب (از منظر طب اسلامی)» با شمارگان یک‌هزار نسخه در 106 صفحه به بهای 6 هزار تومان از سوی انتشارات «راه روشن» منتشر شده است.
یکشنبه ۲۸ خرداد ۱۳۹۶ - ۱۲:۰۰
نظر شما