به گزارش خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا) مراسم بزرگداشت پروفسور مریم میرزاخانی نابغه ایرانی ریاضیات شنبه 31 تیرماه در انجمن آثار و مفاخر فرهنگی برگزار شد. این مراسم با سخنرانی دکتر حسن بلخاری، رییس انجمن آثار و مفاخر فرهنگی، محمدعلی نجفی مشاور رییس جمهور، دکتر محمدعلی دهقان، رییس انجمن ریاضی ایران، عبادالله محمودیان، استاد دانشگاه صنعتی شریف و علی ایران‌منش، نایب رییس آکادمی جهانی ریاضی و شیمی همراه بود.
 
محمدعلی نجفی، مشاور رییس جمهور درگذشت مریم میرزاخانی را تسلیت گفت و بیان کرد: ای کاش این مراسم بزرگداشت و تکریم مریم عزیز در زمان حیات او انجام می‌شد و ای کاش این جلسه با پیام مریم، این بانوی افتخارآفرین ملی همراه می‌شد.

وی درباره واکنش‌های متفاوت از عموم و اهالی علم درمورد درگذشت مریم میرزاخانی گفت: خبر در گذشت مریم به سرعت نه تنها در ایران بلکه در جهان منتشر شد و نکته جالب آنکه واکنش‌های متفاوتی نسبت به این خبر نه تنها در بین ریاضی‌دانان و یا دانشمندان علوم مختلف دیده شد، بلکه عموم مردم در کشور نسبت به این خبر واکنش نشان دادند و بسیاری احساس تاسف کردند.

مشاور رییس جمهور ادامه داد: افرادی که شاید اصلا با ریاضیات و یا حتی با علم در طول روزمرگی‌شان سروکار ندارند اما با شنیدن این خبر بسیار دچار تاسف شدند و از مریم با عنوان یک قهرمان ملی یاد کردند.

نجفی افزود: ملت ما دارای یک ضعف یا بیماری تاریخی است و آن اینکه متاسفانه قدرشناسی و احترام نسبت به شخصیت‌های بزرگ علم و فرهنگ معمولا پس از مرگشان بیشتر از دوران حیاتشان است و معمولا آثار آنان پس از مرگشان مورد توجه قرار می‌گیرد و امیدوارم نوعی امنیت فرهنگی در این موارد در کشور برقرار شود.

وی در ادامه مراسم بزرگداشت مریم میرزاخانی افزود: در این مراسم می‌خواهم از دو وجه علمی و اخلاقی مریم میرزاخانی یاد کنم. استعداد مریم در سال 1372 زمانی که وی دوم دبیرستان بود برای ما کشف شد. در آن سال‌ها دوره‌هایی برای دانش‌آموزان با استعداد در دانشگاه صنعتی شریف در تابستان برگزار شد که مریم به همراه دانش‌آموز دیگری به نام رویا بهشتی در این دوره‌ها شرکت کردند و چندی بعد وارد تیم المپیاد ریاضی شدند و آن موقع مریم و رویا سوم دبیرستان بودند و جزو اولین دخترانی بودند که به مسابقات المپیاد ریاضی اعزام شدند و در کمال شگفتی مریم مدال طلا را برد و سال بعد هم همین مدال را دریافت کرد.

نجفی ادامه داد: مریم مقاله‌ای را در همان سال‌ها در یکی از معتبرترین نشریات علمی آمریکا چاپ کرد و در دوران دانشجویی در دانشگاه صنعتی شریف هم به همین ترتیب مقالات ارزنده‌ای را چاپ کرد که در نهایت پذیرش دانشگاه هاروارد را دریافت کرد.

مشاور رییس جمهور گفت: تز دکتری مریم از سخت‌ترین رشته‌ها بود که مساله‌ جدیدی در این علم را حل کرد. این یک مساله کاملا انتزاعی بود که حتی توضیح و فهم آن برای بسیاری از ریاضیدانان دشوار است اما وی این مساله را واکاوی کرد و یک عمل کاربردی در سیستم‌های دینامیکی انجام داد. همین پروژه مدال‌های متفاوتی برای مریم در پی داشت که ارزنده‌ترین آن مدال فیلدز که به عنوان اولین زن ریاضیدان در جهان و ایران به این موفقیت دست یافت که مدال فیلدز برابر با همان مدال نوبل در رشته‌های دیگر است با این تفاوت که مدال فیلدز هر چهار سال یک بار به دانشمندان اعطا می‌شود.

نجفی افزود: مریم جزو ده ریاضیدان زن برتر دنیاست. مریم میرزاخانی از نظر اخلاقی دارای شخصیت قوی با اراده و با اعتماد به نفس بود همچنین وی دارای پشتکار بسیاری درباره حل مسایل ریاضی بود. به اعتقاد من، مریم میرزاخانی جواهری گرانبها برای همه جهانیان بود هم از نظر علمی و هم از نظر شخصیت اخلاقی می‌توانست الگویی تمام برای مردم به‌ویژه جوانان اهل علم باشد.
 
محمدعلی دهقان درباره نقش انجمن ریاضی ایران و پیشرفت ریاضی در عرصه بین‌المللی و نقش تربیتی که این انجمن در پرورش استعدادهایی مانند میرزاخانی داشت، اظهار کرد: انجمن ریاضی ایران اولین انجمن علمی کشور است که از سال 1349 تاسیس شد و در طول این سال‌ها مسابقات متفاوت ریاضی را داشتیم و از افتخارات انجمن این است که مریم میرزاخانی دو بار موفق به کسب مدال طلا شد.

رییس انجمن ریاضی ایران افزود: در حال حاضر برجسته‌ترین ریاضی‌دانان دنیا ایرانی هستند که هر کدام دارای بهترین افتخارات هستند و متاسفانه در ایران قدر آنها شناخته نمی‌شود و برای آنها تنها مراسم یادبود برگزار می‌کنیم.

دهقان گفت: متاسفانه ایران در وضعیت خوبی از لحاظ توجه به رشته ریاضی در داخل ندارد اکثر دانش‌آموزان با استعداد رشته تجربی را انتخاب می‌کنند و مریم میرزاخانی می‌تواند الگویی بسیار مناسب برای جوان‌ترها باشد و بی‌شک برای پیشرفت در صنایع و پروژه‌های فنی باید علم ریاضی پیشرفت بسیاری داشته باشد.

وی ادامه داد: ایران در رتبه شانزدهم دنیا در رده‌بندی جهانی در این علم قرار دارد و به جرات باید بگویم ایران جزو بیست کشور اول دنیا قرار دارد و کشورهایی نظیر رمانی و چک بعد از ایران قرار دارند.

دهقان گفت: سه سال قبل که مریم میرزاخانی مدال فیلدز را برد از بین کشورهایی که مدال فیلدز را بردند کشور ما در بین 15 کشور اول قرار گرفت و در اتحادیه جهانی ریاضی ایران از سال 2003 به سطح چهارم صعود کرده است و با وجود مدال فیلدز مریم میرزاخانی می‌توانیم به سطح پنجم صعود کنیم.

علی ایران‌منش در سخنرانی خود درباره رتبه‌بندی کشورها در اتحادیه جهانی ریاضی گفت: ایران در حال حاضر در رتبه چهارم این اتحادیه قرار دارد که این رتبه‌بندی‌ها به تعداد دانشگاه‌هایی که رشته ریاضی در آنها تدریس می‌شود، تعداد انجمن‌های علمی ریاضی و تعداد ریاضی‌دانانی که در سطح جهانی دارای شاخص‌های ویژه‌ای هستند مانند مریم میرزاخانی که با دریافت مدال فیلدز وی نقش بسزایی در رتبه ایران به وجود آمد.

نایب رییس آکادمی جهانی ریاضی و شیمی ادامه داد: هنگامی که نام مریم میرزاخانی برای دریافت جایزه فیلدز اعلام شد، فیلمی را از سوی وی به نمایش گذاشتند که تصاویری از ایران سپس تهران و بیوگرافی مختصری از وی نشان دادند. در انتهای مراسم اکثر داوران به ایرانی بودن مریم پی بردند.

عبادالله محمودیان نیز از دست دادن مریم میرزاخانی را ضایعه‌ای اسفبار دانست و اظهار کرد: میرزاخانی با وجود عمر کمی که داشت تاثیری چندین ساله برای نسل‌ها داشته و الگویی تاریخ‌ساز است. وی در خاطرات خود می‌گفت خوشبختانه دوران بلوغ من سال‌های پس از جنگ بود و در کشور آرامش نسبی برقرار بود و از دیگر شانس‌های من این بود که وزیر آن سال‌ها ریاضی‌دان بود.

حسن بلخاری در ابتدای این مراسم درباره ارزش علم اظهار کرد: علم فی‌النفسه نور است و تقسیم علم به رشته‌های گوناگون تقسیم در عَرَض و موضوع است و این نوع تقسیم‌بندی اعتباری است و امر اعتباری نمی‌تواند مبنای ارزشی یا ضدارزشی در علوم باشد و نمی‌توان گفت علوم انسانی برتر از علوم تجربی یا بالعکس است.

وی درباره موضوع این مراسم و بزرگداشت نابغه ایرانی ریاضیات مریم میرزاخانی گفت: میرزاخانی به حدی از علوم ریاضی رسید که مرزهای ناشناخته در این قلمرو را برای ما باز کرد و افق‌های جدیدی در این علم را گشود.

در این مراسم لوح یادبودی از سوی انجمن آثار و مفاخر فرهنگی به خانواده مرحوم میرزاخانی اهدا شد.