به گزارش خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)، آیین «نکوداشت و رونمایی از ۴ عنوان کتاب تازه منتشر شده دکتر عماد افروغ» با حضور اهالی فرهنگ یکشنبه هشتم مردادماه در آمفی تئاتر فرهنگ سرای اندیشه برگزار شد.

اصحاب فرهنگ رسالت خود را فراموش کرده ‌اند
افروغ در این مراسم گفت: من این نکوداشت را نکوداشت کسانی می‌دانم که در سال‌های سخت همراه با عده‌ای دیگر نشدند و با من همدردی کردند. نباید سخن‌های پسندیده‌ای را که ما در گذشته داشته‌ایم به تدریج دفن شود و اسیر روزمرگی شویم.

نویسنده کتاب «ارزیابی انتقادی نهاد علم در ایران» با مرور بر فعالیت‌های علمی خود اظهار کرد: در حوزه فلسفه علوم اجتماعی، نظریه‌پردازی، جامعه‌شناختی و به صورت خاص در مسائل شهری و فلسفه سیاست، انقلاب اسلامی و حوزه فرهنگ و مسائل چالش برانگیز روز فعالیت داشته‌ام.

افروغ بیان کرد: این روزها حوزه تمرکز من فلسفه علوم اجتماعی و جامعه‌شناسی فرهنگی ایران است. رویکری که بنده داشته‌ام رویکرد ثنویت نفی ثنویت‌گرایی و رویکرد دوگانگی‌های مختلفی است که بشر امروز اسیر آن شده است که در مقدمه کتاب سینما به صورت مفصل به آن پرداخته‌ام.
 
 این جامعه‌شناس در ادامه افزود: آن چیزی که ما و دنیا اسیر آن هستیم از همین دوگانه محوری‌ها با یک جهت خاص است؛ یعنی وقتی دوگانه محوری شد وحدت از بین می‌رود و فقط تفاوت اصالت پیدا می‌کند و فراموش می‌کنیم که حتماً باید یک ریسمان وحدتی بین این کثرت‌ها داشته باشیم.

وی گفت: در ایران بعد از انقلاب اسلامی جای خادم و مخدوم عوض شد و این امر به سبب تقسیم کارهای افراطی به وجود آمد. چرا که در روزهای نخست انقلاب اسلامی قرار بود که مردم مخدوم باشند یعنی به آن‌ها خدمت شود ولی به سبب نهادینه شدگی‌های افراطی مردم خادم صنف‌های مختلف شده‌اند. دیالکتیک میان عرصه‌های مختلف با جهت مخدومیت انسان فراموش شده است.

افروغ این پرسش را مطرح کرد که بلاهایی مانند فقر، فحشا و ... که بر سر جامعه آمده به دلیل چیست؟ و سپس اینگونه پاسخ داد که اینها قربانی‌های سیاسی‌ها نیستند بلکه قربانی‌های فرهنگی‌ها هستند. اصحاب فرهنگ رسالت خود را فراموش کرده‌اند و سیاسی شده‌اند؛ یعنی فرهنگ در جامعه به سیاست و اقتصاد تقلیل پیدا کرده است و درد امروز جامعه سیاست‌زدگی است.

نویسنده کتاب «فریادهای خاموش روزنگاشت زندگی» اظهار کرد: همه چیز مانند سیاست، فرهنگ و علم کالایی شده است و می‌توان پول داد و مقاله نوشت و مقام و ارتقا گرفت که این به صورت یک درد تبدیل شده است. نباید همه چیز را به غرب نسبت داد.

این جامعه‌شناس در پایان بیان کرد: اگر اقتصاد، فرهنگ و سیاست در جامعه خراب شده فرهنگ خراب است. چهره فرهنگی باید با نگاه فرهنگی وارد سیاست شود نه اینکه به سیاست آلوده شود. ولی متاسفانه در جامعه فرهنگ جایگاه خود را از دست داده است. نیروهای فرهنگی که باید وحدت بخش و انسجام‌گرا باشند، تفکیکی شده‌اند. اگر انسان فرهنگی می‌خواهد وارد سیاست شود باید به سیاستمداران یاد دهد که همه چیز دعوای سیاسی نیست و عناصر پیونددهند مشترک هم وجود دارد.

تعامل با علوم انسانی غرب باید دوسویه باشد
مطهری دکتر افروغ را به سبب دلبستگی فکری و روحی متاثر از شهید مطهری دانست و گفت: کتاب ارزیابی انتقادی نهاد علم در ایران در بعضی جاها شباهتی با اندیشه و نگاه شهید مطهری دارد و ممکن است که ایشان از افکار شهید مطهری الهام گرفته باشد ولی در مجموع بسیار برجسته و قابل تقدیر است.

نایب رئیس مجلس شورای اسلامی اظهار کرد: افروغ درباره آسیب‌های علوم انسانی به مساله کمیت‌گرایی تاکید دارند که به طور کلی در آموزش رسمی ما مساله کمیت‌گرایی یک آسیب است و امروز هم وجود دارد؛ چرا که بیش از آنکه به کیفیت اهمیت می‌دهیم به کمیت می‌پردازیم.

وی در ادامه افزود: شهید مطهری همین مساله را تحت عنوان پرورش عقل مطرح کرد که یک معلم بیش از آنکه بخواهد ذهن متعلم را به مثابه یک انبار تلقی کند که دائماً کالاهایی را به صورت نامنظم در آن قرار بدهند باید قوه تعقل و تجزیه و تحلیل متعلم را تقویت کند و این هنر معلم است و اصولاً مقوله علم و عقل دو چیز جداگانه است. از این رو پیش مقوله علم باید به مقوله عقل پرداخت و این نکته‌ای است که دکتر افروغ تاکید زیادی بر روی آن داشته است.

مطهری بیان کرد: آسیب دوم علوم انسانی از نظر دکتر افروغ انفکاک علم و اجتماع است به این معنی که رابطه ‌ی بین علم و اجتماع وجود ندارد و علم گاهی ارتباط مستقیمی با نیازهای جامعه ندارد.

این نماینده مجلس آسیب سومی که افروغ برای علوم انسانی برمی‌شمارد را سنجش علوم انسانی با معیارهای علوم طبیعی دانست و گفت: افروغ بر این باور است که گاهی برنامه‌ریزی علوم انسانی در ایران توسط اصحاب علوم تجربی، مهندسان، پزشکان و ... انجام می‌گیرد که در ترکیب شورای انقلاب فرهنگی این مشکل وجود دارد.

فرزند شهید مطهری بحث چهارم افروغ درباره ورود علوم انسانی رقیب به دانشگاه‌ها را بدون توجه به مبانی معرفت‌شناسی و جامعه‌شناسی آن‌ها دانست و یادآور شد: البته افروغ تاکید می‌کند که من با تعامل با علوم انسانی غرب مشکلی ندارم و در تعامل با آن را نه تنها مشکلی نیست بلکه توصیه می‌کنم اما تعامل دوسویه است.

وی در ادامه افزود: در این مورد نظر شهید مطهری هم بر تکامل معارف اسلامی است زیرا معارف اسلامی در یک حد متوقف نمی‌شود و از طریق تعامل با علوم انسانی جدید می‌تواند تکامل پیدا کند ولی باید تعامل فرهنگی در میان باشد و این امر به صورت صحیح انجام پذیرد.

نایب رئیس مجلس در پایان گفت: دکتر افروغ به مساله اخلاق و معنویت پرداخته که شهید مطهری هم برآن تاکید می‌کند چرا که اخلاق و معنویت پشتوانه عدالت اجتماعی و اسلامی است.

در پایان این مراسم از 4 جلد کتاب دکتر افروغ با نام‌های «ارزیابی انتقادی نهاد علم در ایران»، «فریادهای خاموش روزنگاشت تنهایی(جلد دوم)»، «فریادهای خاموش روزنگاشت تنهایی(جلد سوم)» و «نگرش منظومه‌ای و دیالتیکی به سینما در دفاع از سینمای اجتماعی» رونمایی شد.