به گزارش خبرگزاری کتاب ایران‌(ایبنا) به نقل از روابط عمومی کتابخانه ملی، نخستین نشست تخصصی از سلسله هم‌اندیشی‌های «بریل و نیازهای اطلاعاتی؛ بررسی فرصت‌ها و چالش‌های بریل فارسی» با حضور مهندس رضا شهرابی، مدیرکل اطلاع‌رسانی سازمان اسناد و کتابخانه ملی، و جمعی از صاحب‌نظران و کارشناسان حوزه بریل و فناوری‌های ویژه افراد با آسیب بینایی و با مشارکت فعال نمایندگان سازمان‌ها و نهادهای مرتبط در اندیشگاه فرهنگی کتابخانه ملی برگزار شد.

حسین عبدالملکی، کارشناس گروه خدمات ویژه کتابخانه ملی ضمن تبیین رابطه بریل و نیازهای اطلاعاتی و چگونگی تدوین محورهای اصلی این سلسله هم‌اندیشی گفت: توجه به بریل به‌عنوان خط اصلی نابینایان و یک روش مهم و البته حیاتی در تأمین نیازهای اطلاعاتی این افراد بسیار مهم و ضروری است؛ درحالی‌که از ظرفیت حداکثری بریل در تأمین نیازهای اطلاعاتی نابینایان و دسترس‌پذیرسازی اطلاعات برای آن‌ها در کشور استفاده نمی‌شود که متأثر از یکسری عوامل است.

وی درباره ارائه طرح واکاوی فرصت‌ها و چالش‌های بریل فارسی ادامه داد: طرحی برای واکاوی فرصت‌ها و چالش‌های بریل فارسی در تأمین نیازهای اطلاعاتی نابینایان و راهکارهای استفاده حداکثری از ظرفیت بریل در این زمینه را تدوین و به مدیرکل اطلاع‌رسانی ارائه کردم. پس از موافقت با انجام این پیشنهاد، در تیرماه 1395، ضمن انجام مطالعات جامع و منسجم در این زمینه، در مجموع 41 مصاحبه نیز با صاحب‌نظران و کارشناسان این حوزه در طول یکسال اخیر انجام دادم که براساس داده‌‏های به دست آمده، در مجموع 83 گویه مؤثر بر استفاده از بریل در تأمین نیازهای اطلاعاتی نابینایان مشخص و در هشت محور اصلی دسته‌بندی شد.

عبدالملکی افزود: در واقع، طراحی و برگزاری این سلسله هم‌اندیشی‌، نتیجه محورهای استخراج شده هشت محور اصلی است که به دلیل اختصاص بیشترین گویه به «بریل و فن آوری»، این محور، به‌عنوان، نخستین موضوع مطروحه در این سلسله هم‌اندیشی قرار گرفت. با توجه به طراحی جداول ورودی و خروجی بریل فارسی در «لیب لویی»، به همت محمد‌رضا راشاد، و اهمیت آن در تأمین نیازهای اطلاعاتی نابینایان فارسی زبان، نقد و بررسی این جداول به‌عنوان موضوع نخستین نشست درنظر گرفته شد. با توجه به استفاده از جداول «لیب لویی» در همه نرم‌افزار‌هایی که امکان پشتیبانی از نمایشگر بریل دارند، از این ‌پس نابینایان فارسی زبان نیز می‌توانند با استفاده از انواع نمایشگرهای بریل، فارسی را بنویسند و بخوانند.

کارشناس گروه خدمات ویژه کتابخانه ملی اظهار کرد: در واقع، «لیب لویی» یک بستر متن‌باز، برای ایجاد جدول‌ها و مبدل‌هایی برای تبدیل علائم نوشتاری بریل به بینایی یا جداول ورودی  (Input) و بالعکس، مبدل‌های خط بینایی به علائم بریل یا جداول خروجی (output در هنگام استفاده از رایانه و با استفاده از نمایشگرهای بریل است که رهبری این جریان را بخش نابینایان کتابخانه ملی سوئیس بر عهده دارد.
 
عبدالملکی گفت: اصلاح نحوه استفاده از نقاط هفت و هشت در جدول خروجی و روشمند ساختن آن و بازگشت به گریدِ یک، توسعه برخی از علائم با مشورت و نظرخواهی از کارشناسان حوزه بریل‌، ایجاد وحدت رویه و ایجاد نقاط اشتراکی بیشتر مابین جداول طراحی‌شده فارسی بر روی لیب لویی و برنامه‌های در دست اقدام شرکت پکتوس و پیگیری پیشنهاد ارائه شده به لیب لویی جهت ایجاد امکان سوئیچ بین جدول‌ها و در صورت عدم امکان این امر، ارائه این پیشنهاد به مدیران پروژهNvda طبقه‌بندی شده به‌عنوان اصلاح و توسعه این جدول‌ها قابل بررسی است. 
    
در ادامه این نشست، محمدرضا راشاد، ضمن ارائه گزارشی از ایجاد و طراحی جدول‌های ورودی و خروجی بریل فارسی بر بستر لیب لویی اظهار کرد: از سال 2012 یک جدول خروجی بریل در لیب لویی وجود داشت که این جدول نیز در واقع، برگرفته از جدول خروجی زبان عربی بود که تنها ضمن اعمال تغییرات کوچکی در آن، چند حرف فارسی نیز به آن نیز افزوده‌ شده بود؛ اما به دلیل پایه عربی جدول خروجی، بریل طراحی ‌شده، دارای مشکلات و نارسایی‌های فراوانی در پشتیبانی از زبان فارسی بود.

وی افزود: از سوی دیگر، هیچ جدول ورودی بریل نیز در لیب لویی برای پشتیبانی از زبان فارسی وجود نداشت که در سال جاری ضمن طراحی مجدد جدول خروجی بریل فارسی و اصلاح جدول خروجی قبلی موجود در لیب لویی، نخستین‌بار جدول ورودی نیز به آن افزوده شد.