به گزارش خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) بیش از پنج سال از آغاز بحران سوریه گذشته و گروه‌های مختلف نوسلفی داخلی و خارجی در منازعات این کشور نسبت به دیگر گروه‌ها، نقش قابل‌توجهی پیدا کرده‌اند. این گروه‌ها در سال‌های اخیر و در پی وقوع ناآرامی‌ها و انقلاب‌های مختلف در برخی کشورهای عربی منطقه، در قالب بازیگرانی فعال ظاهر شده و به نوسازی تشکیلاتی خود پرداخته‌اند که بارزترین نمود آن در سوریه به چشم می‌خورد. اسلام‌گرایان سلفی جهادی با استفاده از فرصت پیش‌آمده در تحولات و اعتراضات داخلی سوریه و با تسهیل‌گری مداخله بازیگران منطقه‌ای و بین‌المللی، به سازمان‌یابی گسترده‌ای دست زده‌اند. ورود افراد و گروه‌های پیکارجو از کشورهای مختلف و تشکیل گروه‌های جهادی متعدد نیز اوضاع را پیچیده‌تر کرده است.
کتاب «نوسلفی‌گری در سوریه» به قلم سید علی نجات و مقدمه‌ای از قدیر نصری، دانشیار اندیشه سیاسی دانشگاه خوارزمی، ضمن تامل در پیشینه گروه‌های مختلف نوسلفی حاضر در سوریه، مهم‌ترین نمایندگان گفتمان نوسلفی‌گری در این کشور را از جنبه‌های مختلفی همچون نظریه‌پردازان موثر، ساختار تشکیلاتی، اهداف، راهبردها و عملکردها مورد بررسی قرار داده است.
«چارچوب نظری»، «سیر تکوینی گفتمان نوسلفی‌گری»، «تبارشناسی نوسلفی‌گری در سوریه»، «گروه‌های نوسلفی فعال در سوریه» و «عوامل ثبات و تزلزل گفتمان نوسلفی‌گری در سوریه» پنج فصل این کتاب را شامل می‌شوند.
در بخشی از پیشگفتار کتاب به قلم نویسنده آمده است: «در حال حاضر با گذشت بیش از پنج سال از بحران سوریه، گروه‌های مختلف نوسلفی داخلی و خارجی در نبردهای این کشور حضور پیدا کرده‌اند و نسبت به گروه‌های دیگر توفیق بیشتری داشته‌اند. در این میان، مهم‌ترین نمایندگان گفتمان نوسلفی‌گری در سوریه را گروه‌های جبهه فتح‌الشام (جبهه النصره سابق)، داعش، احرا‌رالشام و جیش‌الاسلام تشکیل می‌دهند. این گروه‌ها تحت‌تاثیر اندیشه‌های ابن تیمیه، محمدبن عبدالوهاب و رویکرد جهادگرایانه سیدقطب و نظریه‌پردازان جدید جریان نوسلفی از جمله ابو عبدالله المهاجر، ابو مصعب السوری، ابوبکر ناجی و محمد بن عبدالله قرار گرفته و با حمایت و پشتیبانی برخی بازیگران منطقه‌ای و بین‌المللی به جریان‌های موثر و فعال داخلی در سوریه تبدیل شده‌اند. گروه‌های نوسلفی حاضر در سوریه، اهداف، دیدگاه‌های اعتقادی، انگیزه و خواسته‌های متفاوتی دارند. داعش، هدف خود را سرنگونی بشار اسد و تشکیل دولت اسلامی در سراسر سرزمین‌های اسلامی اعلام نموده است؛ سایر گروه‌های نوسلفی فعال در سوریه نیز هدف خود را سرنگونی نظام سوریه و برپایی دولت اسلامی مطابق با اصول گفتمان نوسلفی‌گری در سوریه معرفی کرده‌اند. در این بین هدف مشترک تمامی گروه‌های نوسلفی فعال در سوریه، سرنگونی بشار اسد و علویان است.»
در صفحه 131 کتاب نیز «درباره ساختار تشکیلاتی جبهه النصره» می‌خوانیم: «به‌طور کلی، ساختار و چارچوب جبهه النصره تابعی از ساختار شبکه تروریستی القاعده است. در راس جبهه النصره دو نوع رهبری وجود دارد؛ یکی رهبری سیاسی و دیگری رهبری مذهبی که شیخ نامیده می‌شود. وظیفه شیخ، هدایت نیروهای مذهبی سلفی و احداث مدارس برای آنان به منظور یادگیری تعلیمات دینی است. ابو مصعب القحطانی، تبعه عربستانی سعودی، مرشد مذهبی آنان است. رهبر سیاسی نیز تعلیمات امنیتی و نظامی را برعهده دارد و با فرماندهی جبهه النصره، امور سیاسی را رهبری می‌کند. در امور قضایی نیز جبهه النصره با تاسیس دادگاه‌های اسلامی، به دعاوی در مناطق تحت کنترل خود رسیدگی می‌کند. همچنین محاکمه فرماندهان و افرادی که از دستورات و سلسله مراتب جبهه النصره تخطی می‌کنند در این دادگاه‌های محلی بررسی می‌شود. شیوه دادگاه‌های محلی جبهه النصره نیز همانند دادگاه‌های محلی القاعده در مالی و افغانستان است.»
کتاب «نوسلفی‌گری در سوریه» در 264 صفحه با شمارگان 200 نسخه به بهای 15 هزار تومان از سوی پژوهشکده مطالعات راهبردی راهی بازار نشر شده است.
سیدعلی نجات، دانش‌آموخته مطالعات منطقه‌ای، گرایش خاورمیانه و شمال آفریقا از دانشگاه علامه طباطبایی و پژوهشگر مهمان در پژوهشکده مطالعات استراتژیک خاورمیانه است. وی کتاب‌ها و مقالاتی به زبان‌های فارسی و عربی در مجلات معتبر داخلی و بين‌المللی به چاپ رسانده است. از آخرین آثار پژوهشی وی می‌توان به تألیف کتاب‌های «بحران سوريه و بازيگران منطقه‌ای»، «نوسلفی‌گری در سوريه»، «کالبدشکافی داعش؛ ماهیت، ساختار تشکیلاتی، راهبردها و پیامدها»، «جنگ ۸ روزه غزه و جمهوری اسلامی ایران» و تألیف مقاله «اللوبي الصهیوني وسیاسه أمیرکا تجاه إیران» به زبان عربی در لبنان (فصلیة شوون الأوسط، ربیع – صیف ۲۰۱۶، العدد ۱۵۳) اشاره کرد.
یکشنبه ۱۲ شهریور ۱۳۹۶ - ۰۹:۵۳
نظر شما