اعطای جایزه مریم میرزاخانی به زنان جوان
معصومه ابتکار در این مراسم بزرگداشت اظهار کرد: بنا به گفته مهندس میرزاخانی نباید از مریم اسطوره‌سازی کرد اما آن چیزی که باعث شد تا مریم میرزاخانی به این درجه از علم و فرهیختگی برسد ویژگی‌های شخصیتی، محیطی، خانوادگی و شرایط عمومی بود که برای جامعه ما بسیار لازم است. الگو قرار دادن میرزاخانی تعبیر مناسبی به عنوان یک سرمشق نه تنها برای دختران بلکه برای همه جوانان است.
 
معاون رییس جمهور در امور بانوان از تعیین جایزه علمی با نام مریم میرزاخانی از سوی وزارت علوم خبر داد و گفت: وزارت علوم جایزه‌ای با عنوان مریم میرزاخانی برای زنان جوان در علم قرار داده است که سالانه به زنان جوان دانشمند و فعال در عرصه علم اعطا خواهد شد و ما امیدواریم که بتوانیم این جایزه را در مجامع بین‌المللی اعطا کنیم چراکه مریم میرزاخانی علاوه بر شخصیت ملی دارای شخصیت بین‌المللی بود.
 
وی در ادامه گفت: فضای آرام و بانشاط خانوادگی که عاطفه، پیوندهای قوی انسانی از یک طرف و زمینه‌های مثبت تربیتی از طرف دیگر روحی آرام به مریم بخشیده بود. فضای رشد و پیشرفت و حرکت به سمت تعالی در خانواده مریم میرزاخانی بسیار فراهم بود که نتیجه آن بروز چنین شخصیت‌های فرهیخته است. در نظام آموزش پرورش توجه بیشتر به استعداد‌یابی و مهارت‌های زندگی دانش‌آموزان و پرورش استعدادها از راهبردهایی است که باید بسیار به آن توجه شود تا فضا را برای شکوفایی فرزندانمان فراهم کنیم.
 
ابتکار در ادامه افزود: بیش از شصت درصد قبولی کنکور امسال خانم‌ها بودند و این نشان می‌دهد که در یک فضای کاملا عادلانه و مساوی، خانم‌ها می‌توانند هم‌پای آقایان به تحصیل کار و فعالیت بپردازند. خوشبختانه سیاست ابلاغی ریاست محترم جمهوری برای حضور زنان در عرصه مدیریت کشور به گونه‌ای است که مشخصا سی در صد پست‌های مدیریت باید در اختیار بانوان باشد این امر می‌تواند به تجلی حضور زنان در اداره ساختار دولتی کمک کند.
 
حاکمیت باید شرایط رشد جوانان را فراهم کند
اشرف بروجردی نیز گفت: امروز در این مراسم شخصیتی را گرامی می‌داریم که نقش او برای آینده بشریت ماندگار است و راه رسیدن به تعالی و رشد را معنا بخشید. مریم در این سرزمین رشد کرد و به تعالی رسید و توانست به نسل امروز و آینده یاد دهد که رسیدن به رشد و تعالی به دست خود انسان است و این انسان‌ها هستند که می‌توانند به آن تحقق بخشند.
 
وی در ادامه افزود: ذهن خلاق و فکر و اندیشه خلاق می‌تواند به توسعه ظرف وجودی انسان کمک کند و انسان را به نقطه‌ای برساند که اثر آن برای همه جامعه باشد. نخبگان برای هر جامعه اثرگذار هستند. توسعه جامعه اسلامی ایران باید برای هر ایرانی واجب باشد انسان در راه رسیدن به حقیقت و معرفت راهی پیش روی اوست که می‌تواند کمکی در راه خدمت علم باشد. مریم در بین ما نیست اما نام و یادش برای هر فردی که اهل علم باشد جاودانه است.
 
رییس سازمان اسناد و کتابخانه ملی درباره جایگاه علمی و اجتماعی مریم میرزاخانی یادآور شد: مریم فقط در حوزه ریاضیات نخبه نیست بلکه چهره آرام و تاثیرگذار او بر جوانان سرزمینش مثال زدنی است. جوان جامعه ما اگر می‌خواهد به ایفای نقش و سهمی در مجامع بین‌المللی داشته باشد باید دارای اندیشه خلاق باشد که از خلال اندیشه خود برمی‌آید و ما نیازمند تفکر یک یک جوانان این سرزمین هستیم و حاکمیت و حکومت باید شرایطی را فراهم کند که این اندیشه‌ها بارور شوند.
 
بروجردی اظهار کرد: کتابخانه ملی رسالت نخبه‌پروری و ارزش دادن به نخبه‌ها به افراد جامعه را بر دوش دارد و می‌تواند نقطه و یا پایگاهی باشد برای کسانی که صاحب فکر برتر و نخبه هستند که در این مکان به گفتگو و تبادل اطلاعات بپردازند.

مریم الگو است نه اسطوره
مهندس احمد میرزاخانی در ادامه این مراسم گفت: در ابتدا از ابراز تسلیت، همدلی و همراهی جامعه ایرانی و هموطنان عزیز خارج از کشور نسبت به فوت پروفسور مریم میرزاخانی کمال تشکر را دارم. بحث الگو قراردادن مریم به جای اسطوره‌سازی می‌تواند در تربیت فرزندان بسیار موثر باشد. امیدوارم مریم در قلب جوانان باشد. من معتقدم در جای جای ایران مریم‌های زیادی وجود دارد. در همه علوم ریاضی، تجربی و انسانی جوانانی هستند که ابراز وجود کنند و ما وظیفه داریم در شکوفایی آنها کمک و یاری کنیم.
 
پدر مریم میرزاخانی یادآور شد: مادر، مهمترین عامل در تربیت فرزندان به شمار می‌رود بنابراین من پیشنهاد می‌کنم مراسم امروز به نام بزرگداشت مادر و معلم باشد چراکه اصلی‌ترین عامل موفقیت مریم میرزاخانی در زندگی مادر و معلمانش در مدرسه و دانشگاه بود.
 
میرزاخانی درباره بنیاد نیکوکاری مریم اظهار کرد: در راستای یک اقدام عملی با پیشنهاد و همکاری استادان دانشگاه شریف و سایر معتمدین و نیکوکاران در حال بررسی و تشکیل بنیاد نیکوکاری مریم هستیم که اهدافی چون شناسایی و کشف اهداف برجسته کشور در مقاطع مختلف تحصیلی، حمایت مالی از نخبگان که برای رشد و شکوفایی استعداد خود به حمایت مالی نیاز دارند و حمایت و پشتیبانی از پیشرفت علمی نخبگان در سطوح مختلف تحصیلی و راهنمایی علمی آنها متناسب با مقطع تحصیلی را دنبال می کند.
 
وی در ادامه افزود: برگزاری مسابقات و همایش‌های علمی در سطح محلی، منطقه‌ای و ملی برای ایجاد تحرک علمی برای نخبگان و ایجاد هماهنگی با سازمان‌ها و نهادهای مختلف با نخبگان و کارآفرینی کشور از دیگر اهداف بنیاد نیکوکاری مریم است.
 
پدر مریم میرزاخانی درباره آموزش نیروی جوان کشور گفت: آموزش سرمایه ابدی هر جامعه است و نفس آموزش ارزش دارد. اگر بتوان فضایی ایجاد کرد که علم را در افراد درونی کنیم بسیار موثر خواهد بود و از نظر من باید از دیدگاه و علم استادان علوم انسانی استفاده کنیم.
 
داستان‌سرایی در ریاضیات
پروفسور عباس عدالت، استاد ریاضیات و علوم کامپیوتر امپریال کالج لندن و استاد دانشگاه صنعتی شریف، در این مراسم بزرگداشت درباره خصوصیات شخصی مریم میرزاخانی یادآور شد: مریم از مهربانی و فروتنی کم‌نظیری برخوردار بود و از مرکز توجه قرار گرفتن اجتناب می‌کرد. وی دارای هوش عاطفی و هوش اجتماعی بسیار والایی بود. مریم میرزاخانی دارای عواطف بسیار قوی بود و هوش عاطفی بسیار بالایی داشت. وی در تنها مصاحبه‌ای که داشت گفت: «من زمانی که مساله‌ای از ریاضیات را حل می کنم به پاداش درونی تلاش‌هایم می رسم.»
 
وی گفت: مریم در خانواده‌ای پرورش یافته بود که صلح و دوستی اصلی‌ترین فرآیند رشد فرزندان به شمار می‌آید و مریم به طور واضحی عاشق ریاضیات بوده است. وی در ریاضیات داستان‌سرایی می‌کرد چرا که او کتاب‌های رمان زیادی را در دوران کودکی و نوجوانی خوانده بود و در کودکی عاشق نویسندگی بوده است. جالب است بدانید که او در دو سال اول راهنمایی در درس ریاضیات ضعیف بوده است. مریم میرزاخانی به عنوان یک ریاضیدان از داستان‌سرایی در ریاضیات استفاده و بین ریاضیات و ادبیات ارتباط عمیقی برقرار کرده است.
 
در انتهای مراسم بزرگداشت مریم میرزاخانی از تمبر و تندیس ملکه ریاضیات ایران مریم میرزاخانی رونمایی شد.