به گزارش خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)، کتاب «بزرگان اقتصاد: زندگی، زمانه و عقاید فیلسوفان این جهانی» نوشته رابرت هایلبرونر با ترجمه احمد شهسا از سوی انتشارات علمی فرهنگی منتشر شده است.
در مقدمه کتاب می‌خوانیم: «این کتاب زندگی‌نامه مردان انگشت‌شماری است با شهرتی شگفت‌انگیز. آنان با معیارهای کتاب‌های تاریخ دبستانی مردانی هستند بی‌اهمیت و بی‌نام و نشان، هیچ لشگری را رهبری نکرده‌اند، کسی را به سوی مرگ نفرستاده‌اند، بر هیچ امپراتوری حکم نرانده‌اند، فقط در تصمیمات تاریخ‌ساز سهمی کوچک بر عهده گرفته‌اند. چند نفری نام‌آور شده‌اند اما هیچ یک قهرمان نبوده است؛ بعضی آشکارا مورد افترا و بدرفتاری قرار گرفته‌اند اما هیچ کدام آدمی شریر و تبهکار نبوده است. با این همه کارهای آنان از اقدامات بسیاری از دولتمردان که در هاله‌ای از نور می‌درخشند تاثیری قاطع‌تر در تاریخ داشته است و از جا به جا کردن و جلو و عقب کشیدن نیرو در امتداد مرزها، عمیقا آشوب بر انگیزتر و تاثیر نیک و بدشان از فرمان‌های پادشاهان و قانون‌گذاران نیرومندتر بوده است.
علت این است که آنان بر اذهان نفوذ کرده به مغزها شکل بخشیده‌اند و چون کسانی که روح و مغز افراد را در اختیار می‌گیرند قدرتی بیش از شمشیر و اقتدار سلطنت دارند، در حقیقت، این مردان، هستند که بر دنیا حکم رانده به آن سر و سامان داده‌اند. معدودی از آنان به کار عملی دست یازیده‌اند و بیشترشان به تحقیق و پژوهش پرداخته‌اند ـ آرام و بی سر و صدا، به دور از همهمه، فارغ از اینکه دنیا درباره آنان چه نظری خواهد داشت. اما به دنبال خود امپراتوری‌های متزلزل و قاره‌های منفجر شده بر جا گذاشتند؛ از رژیم‌هایی حمایت کردند و بعضی را به خاک سیاه نشاندند؛ طبقه‌ای از مردم را در مقابل طبقه‌ای دیگر و حتی ملتی را رویاروی ملتی دیگر قرار دادند ـ نه از راه دسیسه و شرارت و اسباب چینی بلکه به کمک قدرت‌خارق‌العاده آراء و عقایدشان و اینان چه کسانی بودند؟»
نویسنده بر این باور است که ما آنان را «بزرگان اقتصاد» می‌شناسیم اما شگفتی اینجاست که اطلاعات اندکی از آنها داریم. شاید چنین تصویر شود در دنیایی که پیوسته نگران امور اقتصادی است و همه از مسائل اقتصادی سخن در میان است، بزرگان اقتصاد هم باید مانند فیلسوفان بزرگ و دولتمردان چهره‌هایی آشنا باشند. اما چنین نیست. آنان سایه‌های مبهمی در گذشته هستند و به موضوع‌هایی که با چنان شور و شوق به میان کشیدند از دور با هیبت و ترسی آمیخته به احترام نگریسته می‌شود.
یقینا همه اقتصاددانان در زمره این بزرگان نیستند. هزاران نفر از آنها فقط به نوشتن متن‌های اقتصادی پرداخته‌اند، بعضی نمونه کامل کند ذهنی هستند یا درگیر کاری ملال‌انگیز و با همان حرارت و تعصب دانشمندان قرون وسطا به کوشش در امور جزئی و نکات کوچک و بی اهمیت پرداخته‌اند. اگر امروزه اقتصاد درخشش چندانی ندارد و از ماجراجویی‌های بزرگ در آن خبری نیست، غیر از عاملان و به کار برندگان خود اقتصاد هیچ کس دیگر را نباید سرزنش کرد. در میان آنان یکی فیلسوف بود، آن دیگری دیوانه، یکی کشیش و آن دیگری دلال بورس. یکی انقلابی دیگری از اشراف، یکی هواخواه هنرهای زیبا، یکی شکاک و یکی آواره و خانه به دوش.
دیدگاه‌های آنان نسبت به جهان، به اندازه اختلاف ثروتشان، متفاوت بود. هیچ گروه و متفکری را نمی‌شناسیم که تا این حد پراکنده و ستیزه‌جو باشد. همه‌شان کتاب نوشتند، اما کتابخانه‌ای پراکنده‌تر از آن نمی‌شود، پیدا کرد. کتاب‌های یکی دو تن از آنان از پرفروش‌ترین کتاب‌ها شد و به کلبه‌های گلی قاره آسیا هم راه یافت. بعضی دیگر ناگزیر بودند برای انتشار کتاب‌های مبهم و نامفهوم خود سرمایه‌گذاری کنند و با این همه جز در محدوده‌ای بسیار تنگ، خواننده‌ای برای آنها نیابند.
این جست‌وجو برای نظم و یافتن معنی تاریخ جامعه است که در قلب اقتصاد جای دارد و موضوع اصلی این کتاب همین است ـ قصد نویسنده این نیست که سفری آموزشی را در پیش بگیرد، بلکه می‌خواهد در این سفر به درون عقایدی که تاریخ را شکل داده‌اند راه بیابد. در این کتاب سفر با نخستین اقتصاد‌دان بزرگ آدام اسمیت آغاز می‌شود. در طی این قرن‌های متمادی تعداد بی‌شماری از دانشمندان، متفکران سیاسی، مورخان، هنرمندان و دولتمردان پرورش یافته‌اند. سبب چه بوده که جای اقتصاددانان در میان آنان خالی است؟ برای درک این نکته به فصلی در کتاب نیاز داریم.
به اعتقاد مولف اثر، تا وقتی که طبیعت دنیای نخستین را که بینش از دنیای ما طولانی بوده بررسی نکرده‌ایم ـ دنیایی که وجود یک اقتصاد دادن در آن تنها غیر لازم، بلکه غیر ممکن بودـ نمی‌توانیم مرحله‌ای را در نظر آوریم که در آن اقتصاددانان بزرگ هم برای خود جایی دارند. همه نظر ما متوجه مردان انگشت‌شماری است که در دو قرن اخیر زیسته‌اند. اما نخست لازم است دنیایی را که مقدمه ظهور آنان بوده بشناسیم و به تماشای دنیایی که عصر نوین ـ عصر اقتصاددانان‌ـ در میان خیزش و رنج و اضطراب یک انقلاب بزرگ، از آن سر برآورده بپردازیم.
کتاب «بزرگان اقتصاد: زندگی، زمانه و عقاید فیلسوفان این جهانی» نوشته رابرت هایلبرونر به ترجمه احمد شهسا با شمارگان دو هزار نسخه در 412 صفحه به بهای 18 هزار تومان از سوی انتشارات علمی فرهنگی منتشر شده است.
یکشنبه ۱۳ اسفند ۱۳۹۶ - ۱۰:۱۴
نظر شما