به مناسبت روز زن، بر آن شدیم تا چند تن از تاثیرگذارترین نویسندگان زن در طول تاریخ را که درهای جهان ادبیات را بر روی دیگر زنان نویسنده و شخصیتهای زن گشودهاند معرفی کنیم؛ زنانی که از نقشهای محدود جنسیتی، انتظارات اجتماعی و هنجارهای فرهنگی خود فراتر رفته و علیرغم همه دشواریهایی که با آن مواجه بودهاند توانستهاند دیدگاههای خاص خودشان را مطرح کنند؛ دیدگاهایی که سزاوار شنیده شدن و درک شدن هستند.
نویسنده و فیلسوف فرانسوی متولد پاریس که در طول زندگی ادبی خود آثار داستانی و غیرداستانی بسیاری را با موضوعات اگزیستانسیالیسم و دنیای زنانگی منتشر کرد. شناختهشدهترین اثر او با عنوان «جنس دوم» به عنوان یکی از آثار پیشرو در زمینه جنبش زنان مدرن و پدیده زنانگی از زوایای گوناگون به شمار میرود و اهمیت آن تا اندازهای است که آثار دیگر او را مانند «ماندرینها»،« خاطرات یک دختر مطیع» و « نیروی شرایط» را تحتالشعاع قرار داده است.
شاعر و مقالهنویس آمریکایی، یکی از تاثیرگذارترین شاعران جهان در نیمه قرن بیستم به شمار میرود که با آثار خود تاثیر عمیق و قابلتوجهی بر توسعه ایدهها، تئوریها و جنبشهای رهاییبخش زنان در دهه 70 میلادی گذاشت. او اعتقاد راسخی به ایجاد برابری بین انسانها با هر جنسیت و نژاد داشت که در اشعارش نیز به طرز چشمگیری آن را نشان میدهد. مهمترین کتاب او با عنوان «زاده شده از زن: مادرانگی به عنوان تجربه و نهاد» اثری شاعرانه است درباره دنیای مادرانگی و فرزندی. در این کتاب ریچ به ریشههای فلسفی مادر بودن با رابطههای حسی انسان با مادر به خصوص به رابطه دختر با مادر در شکلگیری نقش دختران در زندگی شخصی و اجتماعی میپردازد و به مادرانگی به مثابه یک نهاد مینگرد.
نویسنده رمان و داستانهای کوتاه هائیتی-آمریکایی که موضوع اغلب آثارش بر هویت ملی از دیدگاه زنان و سیاست آوارگی به عنوان یک مهاجر اهل هائیتی مبتنی است. نخستین رمان او با عنوان «نفس، چشمها، خاطره» در سال 1998 منتشر شد. خشونت و ظلم ستم وارده بر زنان سیاهپوست موضوع بیشتر آثار او را تشکیل میدهد. همچنین موضوع روابط میان مادر و دختر و تاثیر آن بر شکلگیری هویت و خوداظهاری از دیگر موضوعات مهم آثار او به شمار میرود؛ مبحثی که همواره در علم روانشناسی جنجالبرانگیز و مهم بوده است.
نویسنده انگلیسی زاده کرمانشاه ایران و یازدهمین زن برنده نوبل ادبیات، بیشتر سالهای زندگی خود را در آفریقای جنوبی گذراند. برای همین عجیب نیست که موضوع نابرابری نژادی موضوع اصلی غالب آثارش را شکل بدهد. اولین و مهمترین رمان او با عنوان «علفها آواز میخوانند» بیانگر سطحی بودن و بیخیالی جامعه استعماگر سفیدپوست در آفریقا است؛ موضوعی تقریبا جدید و جنجالی که باعث شهرت او شد. آثار ادبی لسینگ تاثیر عمدهای بر مسائل و چالشهایهای روزانه زنان برجای گذاشت به همین علت است که آثار او در طول دههها همچنان بحث برانگیز و مهم بوده است.
درباره خالق اثر «کشتن مرغ مقلد» چه چیزی میتوان گفت که پیش از این گفته نشده باشد. یک دانشجوی انصرافی رشته حقوق که تصمیم میگیرد یکی ازچهرههای نابغه ادبی تمام دورانها لقب بگیرد. چیزی که این کتاب را بیش از هرچیز برجسته میکند، شخصیت اصلی و راوی اثر است؛ دختری شش ساله با نام اسکات فینچ که یکی از اولین شخصیتهای ادبی است که بسیاری از کلیشههای غالب را درباره نقشهای جنسیتی زیر سوال میبرد. این اثر نه تنها جایزه پولیتزر را برای نویسندهاش به ارمغان آورد، بلکه خواندن آن در تمام دانشگاههای جهان توصیه شد. هارپر لی در طول دوران زندگیاش همانند آثارش به دفاع از حقوق آمریکایی- آفریقایی پرداخت.
نویسندهای که حالا به عنوان یکی از شخصیتهای برجسته ادبی شناخته میشود تا 50 سال پس از انتشار آثارش هنوز ناشناخته بود. نوشتههای ویرجینیا وولف، نویسنده نامدار انگلیسی توجه عموم را به مباحث مربوط به زنان و زندگی درونی آنها برانگیخت. شخصیتهای زنان داستانهای او از پیچیدگیهای خاصی برخورداند و صف اول نوشتههای او را هم اشغال میکنند. در طول جنگ جهانی اول و پس از آن زمانی که همه درگیر جنگ و تبعات آن بودند، وولف به تاثیر جنگ در زندگی خانوداگی، اندوه شخصی و آسیبهای فردی آن توجه کرد. او در یکی از کتابهایش با عنوان «اتاقی از آن خودم» به موضوع قدرت زنان و اینکه چطور استقلال مالی و تحصیلاتشان شخصیتشان را شکل میدهد پرداخت که همه اینها البته در ردیف مباحثی بود که نوشتن درباره آن در زمانه نویسنده، جسارت و شجاعت خاصی را میطلبید.
رماننویس و داستاننویس نیجریهای از تأثیرگذارترین نویسندههای نسل خود است. اهمیت او فارغ از جوایز ادبی متعددی که برای رمانهایش به دست آورده به سبک داستاننویسیاش و همینطور موضوعات و زبانی است که انتخاب میکند. گفته میشود موضوعات و لحن نوشتاریاش در توجه مخاطبان به ادبیات آفریقا بسیار تأثیرگذار بوده است. او در رمان معروف خود که با عنوان «نیمی از یک خورشید زرد» منتشر شده، تصویر زن آفریقایی در رسانههای غربی را به چالش کشیده است.
نویسنده، شاعر و بازیگر آمریکایی- آفریقای که آثار او بیش از هرچیز نبردی بیوقفه و مستمر بر ضد بردهداری و ظلم بوده است. شخصیتهای آثار او را زنان شگفتانگیزی شکل میدهند که برخی از این آثار عبارتند از: «میدانم چرا پرنده درون قفس میخواند»، «4 شعری که زنان را جشن میگیرد» و « تجدید دیدار». آنجلو در این کتابها وضعیت زنان جوان سیاهپوست در آمریکا را روایت میکند.
نظرات