دوشنبه ۱۷ اردیبهشت ۱۳۹۷ - ۱۱:۰۰
تازه‌ترین پژوهش‌ها درباره میرزا مهدی اصفهانی کدامند؟

پیشتر درباره میرزا مهدی اصفهانی موسس مکتب معارف خراسان هیچ کتاب مناسبی وجود نداشت، اما در این سال‌ها منابع خوبی درباره زندگی و منظومه فکری این شخصیت منتشر شده است که تازه‌ترین آن «میرزا مهدی اصفهانی: از مکتب سلوکی سامرا تا مکتب معارف خراسان» به نمایشگاه کتاب امسال رسید. کتاب‌های دیگری درباره این شخصیت در نمایشگاه کتاب عرضه می‌شود.

به گزارش خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)، میرزا مهدی اصفهانی (درگذشته به سال 1325 هجری شمسی) بنیانگذار مکتبی در خراسان و حوزه علمیه مشهد است که بعدها توسط شاگردانش به نام‌هایی چون «مکتب معارف خراسان» و «مکتب تفکیک» نامگذاری شد. در این مکتب تمایز و تفکیکی میان آموزه‌های فلسفه و عرفان و نظام‌ معرفت‌شناسی دین قائل می‌شود.

از مکتب سلوکی سامرا تا مکتب معارف خراسان

میرزا مهدی اصفهانی در اصفهان و نجف اشرف درس خواند و طریق سیر و سلوک را آغاز کرد. از جمله اساتید او در نجف آیات عظام آخوند خراسانی، سیداسماعیل صدر و سیدمحمد کاظم یزدی بودند. از میان مشهورترین شاگردان میرزا مهدی اصفهانی در حوزه علمیه مشهد هم می‌توان به چهره‌هایی چون آیات عظام سیدصدرالدین صدر، سیدعلی سیستانی، شیخ حسین وحید (آیت‌الله وحید خراسانی)، مجتبی قزوینی و دیگر اشخاصی چون شیخ محمود ذاکرزاده تولایی (حلبی)، حسنعلی مروارید، محمدتقی شریعتی، محمدباقر ملکی میانجی، میرزا جوادآقا تهرانی و... اشاره کرد.


 
ترکیب اساتید و شاگردان، ترکیب مهمی است و از میرزا مهدی اصفهانی چهره‌ای اثرگذار در جریان‌های دین‌شناسی و علوم انسانی معاصر می‌گذارد. درباره این چهره اثرگذار به تازگی چند کتاب مهم منتشر شده که به سی‌ویکمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران رسیده‌اند.
 
کتاب «میرزا مهدی اصفهانی: از مکتب سلوکی سامرا تا مکتب معارف خراسان» جدیدترین پژوهش منتشر شده مقداد نبوی رضوی، از سوی انتشارات نگاه معاصر به سی‌ویکمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران رسیده است. این کتاب به زندگی و منظومه فکری میرزا مهدی اصفهانی، موسس مکتب معارف خراسان می‌پردازد.
 
کتاب 6 فصل دارد که عناوین آن به ترتیب عبارتند از «مکتب سامرا و بنیادهای فکری میرزا مهدی اصفهانی»، «جایگاه فقهی و اصولی میرزا مهدی اصفهانی»، «میرزا مهدی اصفهانی و راه درست در معرفت دینی»، «آثار سه‌گانه میرزا مهدی اصفهانی در مشهد»، «حاج شیخ محمود حلبی و آموزه‌های میرزا مهدی اصفهانی» و «جمع‌بندی و نتیجه‌گیری». نویسنده همچنین تصاویر و اسناد مهمی را از شاگردان میرزا مهدی، دست‌خط‌های او و همچنین اسناد مهمی هم از اساتید میرزا مهدی، مانند آیت‌الله سیداسماعیل صدر به مخاطبان عرضه کرده است.

«مکتب شیخیه در نگاه مکتب معارف خراسان»

نبوی رضوی همچنین با انتشارات نگاه معاصر به تازگی کتاب «مکتب شیخیه در نگاه مکتب معارف خراسان» را نیز منتشر کرده و به سی‌ویکمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران آورده است. در این کتاب نیز نوع نگاه میرزا مهدی اصفهانی و شاگردانش به مکتب شیخیه و مساله رکن رابع در نگاه آنها، تحلیل می‌شود.



انتشارات نگاه معاصر در سی‌ویکمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران در سالن شبستان، راهروی 28 غرفه شماره 25 حضور دارد.
 
احیاگر حوزه خراسان

دیگر کتاب مهم در شناخت میرزا مهدی اصفهانی «احیاگر حوزه‌ خراسان: گذری بر زندگانی و آثار حقایق‌آموز معارف وحیانی، مربی عالمان، فقیه اهل بیت، میرزا مهدی اصفهانی» نام دارد که به اهتمام حسن طالبیان شریف، روح‌الله عربشاهی، محمد عربشاهی و حسین مفید و با مقدمه محمدرضا حکیمی از سوی نشر آفاق منتشر شده و در نمایشگاه کتاب عرضه شده است. این کتاب که برای نخستین بار در سال 1395 منتشر شده، می‌تواند مکمل مناسبی برای دو کتاب تازه منتشر شده مقداد نبوی رضوی باشد.



«احیاگر حوزه خراسان» یک مقدمه، دو بخش، دو پیوست و تعداد زیادی عکس و سند دارد. مقدمه‌ کتاب «معارف میرزوی» نام دارد که به قلم محمدرضا حکیمی نوشته شده است. وی در این مقدمه‌ با تفصیل تمام به ضرورت عقل‌ورزی در کلمات رسول خدا (ص) و جانشینان ایشان به‌عنوان حاملان علم الهی پرداخته و مسیرهای دیگر الاهیاتی را ناصواب دانسته است.

نشر آفاق همچنین یکی از تالیفات مهم میرزا مهدی اصفهانی به نام «غایة المُنی ومعراج القرب واللقاء» را نیز منتشر کرده و به نمایشگاه کتاب آورده است. در اصل این انتشارات دو نسخه از این کتاب را به مخاطبان عرضه می‌کند. نسخه نخست به زبان عربی است و نسخه دوم ترجمه فارسی آن با عنوان «نماز، معراج بنده تا بلندای معرفت» به قلم ریحانه عباسی.

نشر آفاق نیز در شبستان، راهروی 3 غرفه شماره 24 واقع است.
 
ابواب الهدی
 
نشر منیر نیز برخی از کتاب‌ها و مکتوبات میرزا مهدی اصفهانی مانند «ابواب الهدی» را هم به زبان عربی و هم ترجمه آن منتشر کرده است. ترجمه این کتاب به قلم حسن مفید انجام شده و وی مقدمه‌ای نیز بر کتاب نگاشته است. می‌توان این کتاب را مانیفست منتقدان فلسفه و عرفان دانست. ميرزا مهدی اصفهانی در این کتاب تحلیل کرده که اساس و پایه فلسفه و تصوف بر علوم بشری است و بنابراین ما را به معرفت چندانی نمی‌رساند، چرا که در علوم بشری احتمال سهو و لغزش بسیار است. میرزا در این کتاب به نقد علوم بشری پرداخته و معارف الهی را تشریح می‌کند. بنابراین «ابواب الهدی» هم کتاب بسیار مهمی است و در شناخت منظومه فکری میرزا کمک بسیار شایانی به مخاطبان می‌کند.
 
محل استقرار نشر منیر در سی‌ویکمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران نیز به شرح زیر است: شبستان، راهروی 25، غرفه شماره 23.

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.

برگزیده

پربازدیدترین

تازه‌ها