خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) -محمد حسن‌لو: در نیم‌طبقه دوم سالن شبستان نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران نشستی با حضور دکتر غلامرضا اعوانی، رئیس انجمن حکمت و فلسفه ایران و دکتر مائوریتزیو فرراریس، استاد فلسفه دانشگاه تورین ایتالیا برگزار شد. در این نشست دو اندیشمند از کشورهای ایران و ایتالیا به بیان نظرات خود درباره فلسفه مدرن و پست مدرن پرداختند. در حاشیه این نشست فلسفی گفت‌وگویی با استاد دانشگاه تورین انجام دادیم و ارتباط فلسفه و ادبیات را از وی جویا شدیم.
- به عنوان نخستین سوال، کمی از ارتباط فلسفه با ادبیات برایمان بگویید؟
این ارتباط از دیرباز وجود داشته و یک مسئله تصادفی و مربوط به سال‌های اخیر نیست. از دوران باستان فیلسوفان افکارشان را باید به نحوی به دیگران انتقال می‌‌دادند که جذابیت کافی برای مخاطب عام داشته باشد. البته خیلی از فیلسوف‌ها اصرار دارند که بگویند فلسفه نباید نوشته شود و فقط به صورت شفاهی بیان شود، ولی همان‌طور که تاریخ ثابت کرده فیلسوفانی مشهورتر و موفق‌تر بودند که توانستند با قلم بهتری افکارشان را به نسل‌های بعد برسانند.
- یعنی به نظر شما فلسفه و ادبیات به نوعی هم‌راستا هستند و موجب ارتقای یکدیگر می‌شوند؟
البته خب نویسندگان و مولفان همیشه محبوب‌تر از فیلسوفان بودند و این درست نیست که بگوییم یکی موجب رشد دیگری شده، بلکه باید بگوییم کدام ابزار و مبلغ کدام بوده است. دکارت همیشه می‌گفت: «شعرا آدم‌های جدی نیستند ولی من خودم اعتقاد دارم شعرا نیز فیلسوفان جدی بودند که در قالب شعر این جدیت را به دیگران نرم‌تر و لطیف‌تر منتقل کردند.»
- در ایتالیا و اروپا میزان انتشار کتاب‌های فلسفی و به طور کلی انتشار کتاب در چه وضعیتی است؟
به طور حتم نمی‌توانم از مقدار دقیق آن بگویم ولی تا حدودی می‌‌دانم در ایتالیا سالیانه حدود هزار جلد کتاب فلسفی چاپ می‌شود که بخش زیادی از این کتاب‌ها توسط انتشارات دانشگاهی انجام می‌شود. البته باید اعتراف کنم میزان این کتاب‌ها در انگلیس و آمریکا خیلی بیشتر است.
- از صاحب‌نظران و فیلسوفان ایرانی در اروپا چه کتاب‌هایی وجود دارد؟
البته فیلسوفان ایرانی قدیم در قاره اروپا بسیار شناخته شده هستند که در راس آنها آثار حکیم ابن سینا وجود دارد. در مورد ادبیات باید بگویم به غیر از ادبیات کلاسیک و ترجمه‌های ایتالیایی شعرای بزرگ ایرانی از نویسندگان معاصر چندان کتابی به ایتالیایی ترجمه نشده است.
- نمایشگاه کتاب تهران چه تفاوتی با نمایشگاه‌های مشابه در کشورهای اروپایی دارد؟
تاکنون چنین چیزی در هیچ جای دنیا ندیده بودم. در تورین، میلان و حتی رم نمایشگاه‌های کتاب بسیاری برگزار می‌شوند ولی بیشتر آنها تخصصی هستند و در سطح محلی برگزار می‌شود. البته شاید عجیب باشد ولی در نمایشگاه‌های ایتالیا ناشران خارجی کمی به عرضه کتاب خود علاقه نشان می‌دهند، ولی در اینجا نسبت کشورهای شرکت کننده خیلی بیشتر است.
-وضعیت کتابفروشی در ایتالیا چگونه است؟
همیشه کتابفروشی ارتباط مستقیمی با وضعیت اقتصادی جوامع دارد. وقتی اقتصاد قوی باشد کتابفروشی نیز در اوج خود قرار می‌گیرد. در سال‌های اخیر چندین دوره رکود اقتصادی داشتیم که به نسبت آن کتابفروشی هم کاهش داشت، ولی خب در سال‌های اخیر اوضاع کمی بهتر شده است.
- نظرتان در مورد کشور و فرهنگ ایران چیست؟
خب من چند روزی بیشتر در ایران نبودم ولی در همین چند روز متوجه دروغ بودن تبلیغات رسانه‌های غربی شدم. در یک جمله می‌توانم بگویم از آشنایی من با فرهنگ و جامعه ایرانی ساعاتی بیشتر نمی‌گذرد، ولی احساس می‌کنم ایران و ایتالیا خیلی از نظر فرهنگی به یکدیگر نزدیک هستند.
سه‌شنبه ۱۸ اردیبهشت ۱۳۹۷ - ۱۵:۱۲
نظر شما