نیکنام حسینی‌پور، در این مراسم به فعالیت‌های موسسه خانه‌کتاب در زمینه نکوداشت اهل‌قلم اشاره کرد و گفت: موسسه خانه‌کتاب همواره فعالیت‌هایی برای پاسداشت و تقدیر از اهالی قلم انجام داده است که بعضی از این فعالیت‌ها با همکاری نهادهای صنفی انجام شده است.
اعلام آمادگی موسسه خانه کتاب برای همکاری با نهادهای مدنی
مدیرعامل موسسه خانه‌کتاب یادآور شد: لازم نیست همه کارها و فعالیت‌ها برای نکوداشت اهل‌قلم از سوی دولت انجام شود، می‌تواند با همکاری نهادهای صنفی برگزار شود که جذابیت آن هم بیشتر می‌شود. برهمین اساس در سال 97 موسسه خانه‌کتاب آمادگی خود را برای مشارکت در برگزاری اینگونه برنامه‌ها و همکاری با نهادهای مدنی اعلام می‌کند.
وی در ادامه به نکوداشت‌هایی که از سوی موسسه خانه کتاب برای اهالی قلم در حوزه کودک و نوجوان برگزار شده پرداخت و به برگزاری بزرگداشت نادر ابراهیمی، حسین ابراهیمی الوند، مهدی آذریزدی و نوش‌آفرین انصاری اشاره کرد.
حسینی‌پور همچنین به ضرورت توجه به نویسندگان و اهل قلم اشاره کرد و گفت: روز گذشته که بر سر مزارمهدی آذریزدی، نویسنده کودک و نوجوان در شهر یزد رفتم با سنگ قبری مواجه شدم که اصلا درخور این شخصیت ادبی نبود. باتوجه براساس اطلاعات نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور، مجموعه «قصه‌های خوب برای بچه‌های خوب» جز 10 کتاب پرفروش حوزه کودک و نوجوان است بنابراین نباید با نویسنده‌اش اینگونه برخورد شود و جای بسی تأمل است.
غلبه ترجمه بر تالیف زنگ خطر است
مدیرعامل موسسه خانه کتاب افزود: براین اساس موسسه خانه‌کتاب اعلام آمادگی می‌کند که جایزه‌ای به نام آذریزدی تعریف کند تا هم نگاه‌ها به سوی این نویسنده جلب شود و هم اینکه توجه بیشتری به تولید آثار تالیفی در حوزه کودک و نوجوان شود. چراکه در این حوزه به شدت آثار ترجمه بر تالیف غلبه دارد و 70 درصد کتاب‌های کودک و نوجوان در حوزه ترجمه است و این زنگ خطری است که باید به همت انجمن نویسندگان کودک و نوجوان و پدیدآورندگان حل شود و اگر کاری هم از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و دولت برمی‌آید مطالبه کنند تا ما انجام دهیم.
حسینی‌پور در ادامه به کارنامه شکور لطفی اشاره کرد و گفت: کارهای او در حوزه نویسندگی، نشر، بخش خصوصی و بخش دولتی بسیار زیاد است و باید بتوانیم آن‌ها را در همه بخش‌ها تعمیم و گسترش دهیم. براین اساس اعلام آمادگی می‌کنیم که در موسسه خانه‌کتاب و فصلنامه نقد کتاب کودک و نوجوان بتوانیم مجموعه یادداشت‌ها، مقالات و نقدهایی را که درباره آثار شکور لطفی شده است، گردآوری و منتشر کنیم.
شکور لطفی همیشه شنونده بود
صابر امامی، شاعر و دوست شکور لطفی نیز در ادامه این مراسم به خاطراتش از لطفی اشاره کرد و گفت: من در منزل نادر ابراهیمی با شکور لطفی آشنا شدم و نخستین کتاب کودکانه‌ام را نیز نادر ابراهیمی در نشر هنگام چاپ کرد. منزل نادر ابراهیمی در بازی برای همه مهمان‌ها داشت و شکور لطفی از افرادی بود که همیشه در منزل نادر ابراهیمی در مراسم‌ها حضور داشت و همیشه شنونده بود.
وی در ادامه بیان کرد: قبل از اینکه شکور لطفی را بشناسم از او کتابی به نام «پیرزنی که دلش می‌خواست تمیزترین خانه دنیا را داشته باشد» را خواندم. این کتاب پیرزنی را روایت می‌کند که می‌خواست خانه تمیزی داشته باشد ولی چون همسایه‌ها رعایت نمی‌کردند همه تلاش‌های این پیرزن خود به خود از بین می‌رفت تا اینکه با راهنمایی یک پیرمرد به این نتیجه می‌رسد که باید از همسایه‌هایش بخواهد تا خانه‌هایشان را تمیز کنند و به همین ترتیب پیش می‌رود تا اینکه روستایی تمیز و پاک با پیرزنی که تمیزترین خانه را دارد در آخر قصه شکل می‌گیرد. لطفی در این داستان به ما می‌آموزد که باید ایرانی تمیز، آباد و پاک داشته باشیم تا کودکانی تمیز و انسان‌هایی تمیز داشته باشیم.
شکور لطفی به‌دلیل سابقه پهلوانی، فروتن بود
مهنوش مشیری، مدیر هنری اسبق انتشارات سروش، نیز در این مراسم به بیان خاطراتش از شکور لطفی پرداخت و گفت: وقتی صحبت از شکور لطفی می‌شود صحبت از همه نویسندگان می‌شود و وقتی صحبت از همه نویسندگان است صحبت از ادبیات کودک مطرح می‌شود و وقتی صحبت از ادبیات کودک می‌شود ناگزیر صحبت از تصویرسازی کتاب کودک به میان می‌آید. اینها هیچ‌کدام بدون یکدیگر مفهوم کاملی ندارند و این چیزی است که عمدتا در ادبیات ما فراموش می‌شود و باعث دلخوری دوستان تصویرگر می‌شود.
این تصویرگر در ادامه با بیان اینکه شکور لطفی به‌دلیل سابقه پهلوانی، فروتن بود به آشنایی‌اش با این نویسنده اشاره کرد و گفت: آشنایی من با شکور لطفی از کتاب «چکه چکه» و کتاب «سرگذشت چمنزار» بود. شکور در این کتاب به من فهماند که ما از یک سنخیم اگرچه از دو قوم مختلف هستیم. اسامی‌ای که در کتاب «چکه چکه» استفاده شده مانند رمضان، میرعلی اکبر، خاله شوکت، حاجی‌نصیر و ... همه اسامی عامی هستند که امروزه کمتر در کتاب‌های کودک و نوجوان و همچنین در میان کودکان امروز دیده می‌شوند و این نکته قابل تأمل است.
فکر شکور لطفی را گسترش و راهش را ادامه دهیم
محمود برآبادی، نیز در این مراسم با بیان اینکه همه انسان‌ها امروزه به دنبال کسب مقام و منصب و مال و اموال هستند، گفت: در چنین روزگاری افرادی که به فرهنگ می‌اندیشند و به هنر توجه می‌کنند و ارزش‌هایی غیر از ارزش‌های مرسوم جامعه برایشان اهمیت دارد بسیار اندک‌اند و باید قدر این انسان‌ها نادر و کمیاب را دانست و آن‌ها را گرامی داشت. باید فکر آن‌ها را گسترش و راهشان را ادامه داد و به آثارشان توجه کرد. یکی از این افراد شکور لطفی است.
عضو هیات مدیره انجمن نویسندگان کودک و نوجوان در ادامه گفت: من شکور لطفی را به نام از سال‌های خیلی دور از زمان پیش از انقلاب می‌شناسم و به دیدار در 20 سال گذشته چندباری با هم دیدار کرده‌ایم. کارنامه فرهنگی و ادبی شکور لطفی چندان پربار است که انسان نمی‌داند درباره کدام وجه از آن‌ها صحبت کند.
به گفته برآبادی شاید بتوان فعالیت‌های شکور لطفی را در 4 زمینه کلی فعالیت‌های فرهنگی، پژوهشی، اجتماعی و ادبی دسته‌بندی کرد.
این نویسنده درباره ویژگی آثار شکور لطفی نیز توضیح داد: نثر ساده و روان و موضوعاتی که شکور لطفی در کتاب‌هایش انتخاب کرده در عین سادگی قابل تعمیم‌اند و توجه به محیط زیست و طبیعت در آثارش بسیار زیاد است. همچنین پیشنهاد تعیین مقطع سنی برای کتاب‌های مقطع کودک و نوجوان نخستین بار از سوی این نویسنده در انتشارات هنگام با کودکان مطرح شد.
نویسنده نباید خودش را سانسور کند
هدیه شریفی، از شاگردان شکور لطفی نیز در این مراسم گفت: 19 ساله بودم که شاگرد شکور لطفی بودم. وقتی که دانشگاه‌ها به دلیل انقلاب فرهنگی تعطیل شد طی آزمونی وارد گروه داستان‌نویسی صدا و سیما شدم و شکور لطفی و نادر ابراهیمی هرچه داشتند در سبد اخلاص گذاشتند و به ما آموزش دادند.
این دکترای زبان‌شناسی افزود: شکور لطفی داستان‌های ما را گوش می‌داد و دسته‌بندی می‌کرد و ایرادات آن‌ها را به ما گوش‌زد می‌کرد و خاطراتی را برای ما 4 نفر برجای گذاشت که بسیار ارزشمند و کاربردی است ما از اعضای تحریریه یاوران انقلاب بودیم. او همیشه می‌گفت یک نویسنده باید جامعه‌اش و اقوام مختلف آن را بشناسد و ارتباط شناختی با آن‌ها برقرار کند. نویسنده باید خسیس باشد و باید آهسته و آهسته انگشتانش را باز کند تا مخاطب بداند چه چیزی گرانبهایی در دستش دارد. نویسنده نباید خودش را سانسور کند. بلکه باید جرأت داشته باشد. او با فروتنی، مهربانی‌ها، توانایی‌ها و تجربه‌هایش را در اختیار ما گذاشت و همچنین سال‌های سال به همراه نادر ابراهیمی در کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان ما را راهنمایی می‌کرد.
کم‌خاطره‌بودن یکی از کمبودها و نیاز بچه‌ها در آینده است
مجید راستی، نویسنده کودک و نوجوان نیز از دیگر سخنرانان این مراسم بود که به ویژگی‌های شکور لطفی اشاره کرد و گفت: یکی از ویژگی‌های لطفی که همیشه در زندگی به آن عمل کرده‌ام این بوده که کار و بچه‌ها برایش اهمیت زیادی داشت و چه در جایی پست داشت و چه پست نداشت همچنان همکاری‌اش را ادامه می‌داد و هیچ‌وقت میدان را خالی نمی‌کرد. در آن زمان در صدا و سیما افراد زیادی رفت‌وآمد داشتند که همه می‌خواستند کار کنند من هم با شکور لطفی در آنجا همکار بودم او هربار با اشتیاق فراوان به گروه کودک صدا و سیما می‌آمد.
وی در ادامه افزود: دنیای بچه‌ها دنیای سرمایه‌گذاری برای خاطره‌سازی است. کم‌خاطره‌بودن یکی از کمبودها و نیاز بچه‌ها در آینده است. ما به آن‌ها فرصتی برای خاطره‌سازی نمی‌دهیم و هرآنچه که می‌خواهند در دسترس‌شان قرار دارد و ادبیات این فرصت را برای خاطره‌سازی به بچه‌ها می‌دهد. سیاستمدار خوب، سیاستمداری است که ادبیات کودک جزیی از زندگی‌اش بوده است و افرادی که با ادبیات کودک دمخور بودند همه ویژگی‌های مثبت در وجودشان وجود دارد.
شکور لطفی پهلوان عرصه قلم بود
شهرام اقبال‌زاده نیز در این مراسم با بیان اینکه شکور لطفی فقط پهلوان عرصه ورزش نبود بلکه پهلوان عرصه قلم نیز بود گفت: فروتنی از صفات پهلوانی است و از ویژگی‌های بارز شکور لطفی است. او مهم‌ترین شریک فرهنگی و هنگام زندگی همسرش بوده که خودش را در نادر ابراهیمی حل کرده بود مانند شمس و مولانا. شکور هرگز خودش را به رخ نکشید او اهل کار بود و حرفی را می‌زد که حرف دلش بود. انجمن نویسندگان کودک و نوجوان باید آئین پهلوانی را ترویج کنند و شکور این را درک کرده بود که آیین پهلوانی که همان آیین راستی و درستی است در حال فراموشی است.
عذرخواهی مصطفی رحماندوست از شکورلطفی
مصطفی رحماندوست نیز در این مراسم از شکور به شدت عذرخواهی کرد و گفت: او بزرگوارانه در کنار ما کار می‌کرد و به مشکلش اشاره نمی‌کرد درحالی که ما با هم دوست و همکار بودیم. چرا ما به فکر یکدیگر نیستیم؟ من از شکور برای این مسئله عذرخواهی می‌کنم و به انجمن نویسندگان کودک اعتراض می‌کنم که چرا نباید از حال و احوال این روزهای اعضایش خبردار باشد و به دیگران اطلاع‌رسانی کند.
شکور لطفی پایه‌گذار انتشارات سروش بود
فرزانه منصوری، همسر نادر ابراهیمی نیز در این مراسم به دوستی و همکاری زیاد نادر ابراهیمی و شکور لطفی و انتشارات همگام اشاره کرد و گفت: اتاق کوچکی در منزلمان داشتیم که میز نادر در آنجا قرار داشت و شکور لطفی به آنجا می‌آمد و با هم برای کتاب‌های نادر ابراهیمی تصویرسازی می‌کردند. به یاد دارم برای کتاب «ما بوته گل سرخ را از خواب بیدار می‌کنیم» شکور لطفی با خمیر مجسمه‌سازی شخصیت‌های قصه را می‌ساخت و به‌جای برف پودرلباسشویی روی مجسمه‌ها می‌ریخت و مریم زندی عکاسی می‌کرد و اینها تصاویری شد برای این کتاب. که کار بسیار زیبایی تولید شد. اما اجازه پخش نیافت. چون اعتقاد داشتند بیدار کردن بوته گل سرخ ابعاد سیاسی دارد و کتاب را خمیر کردند و سال‌ها بعد این کتاب با نقاشی‌هایی دیگری که ما چندان نمی‌پسندیم چاپ شد اما مهم متن این کتاب بود.
وی افزود: موفقیت گروه همگام سبب شد رادیو، تلویزیون به ما مراجعه کند و انتشاراتی راه بیندازد و با اینکه آن انتشارات بعدا این گروه را پس زد و به انتشارات سروش ملقب شد اما می‌توان گفت که پایه‌گذارش شکور لطفی بود.
منصوری همچنین به سایر همکاری‌های شکور لطفی و نادر ابراهیمی اشاره کرد و گفت: از کارهای دیگر شکور لطفی در ارتباط با نادر ابراهیمی فعالیت در مجموعه تلویزیونی «آتش بدون دود» بود که هم در زمان فیلمنامه‌نویسی به نادر کمک کرد، چون نادر اسامی اصیل ترکمنی را برای فیلم‌نامه‌اش می‌خواست و شکور لطفی به‌خاطر تسلط به زبان ترکمنی اسامی متناسب با شخصیت‌ها را به نادر معرفی می‌کرد. هم در زمان فیلمبرداری در ترکمن‌صحرا که محیطی خشک و گرم داشت به نادر کمک‌های زیادی کرد.
وی افزود: همچنین در مجموعه «سفرهای دور و دراز هامی و کامی در وطن» شکور لطفی در همه کارها به نادر ابراهیمی کمک می‌کرد. یکی دیگر از وقایع فرهنگی که شکور لطفی نقش زیادی در آن داشت همایش بزرگداشت نادر ابراهیمی به مناسب 40 سال تلاش برای اعتلای ادبیات کودک ایران بود. که 70 نویسنده و شاعر امضا کرده بودند که این همایش برگزار شود. اما کسی که آن‌را به ثمر رساند و کارهایش را پیش برد شکور لطفی بود. همچنین با اشرافی که به زندگی نادر و آثار او داشت مقاله زیبایی در باره زندگی نادر ابراهیمی در این همایش ارائه کرد.
منصوری در ادامه بیان کرد: شکور لطفی راهی را پله پله طی کرد که برای جمعیت جوان ما الگوست. راهی که سرشار از شرافت، ایستادگی، مقاومت و از همه راسخ‌بودن به اهداف اخلاقی است.
اهل فرهنگ جزء غربا هستند و ارزش و تاثیر ادبیات شناخته نشده است
حجت‌الاسلام محمدعلی زم، رئیس اسبق حوزه هنری سازمان تبلیغات اسلامی، نیز در این مراسم گفت: بعد از اینهمه سال که فکر می‌کردیم انقلابمان فرهنگی است اهل فرهنگ جزء غربا هستند و ارزش و تاثیر ادبیات شناخته نشده است و هنوز آموختن، تجربه‌اندوزی و رشد فکری کودکان و نوجوانان به اندازه کافی بها و ارزش پیدا نکرده است و این جلسه هم نشان از همین غربت اهالی فرهنگ و ادبیات است. حق شکور لطفی باید بیش از اینها پرداخت شود.
المیرا دادور، عضو فرهنگستان زبان و ادب فارسی و همسر شکور لطفی در این مراسم از حضار و سخنرانان تشکر کرد و گفت: شکور حالش خوب نیست اما بسیار خوشحال است که این برنامه برایش تدارک دیده شده است.
در پایان مراسم هدایایی به رسم یادبود به همسر شکور لطفی اهدا شد.
نظر شما