حجتالاسلام محمدعلی مهدویراد در این نشست با اشاره به اینکه توجه به حوزه کودک و نوجوان بسیار مهم و عمیق است، گفت: شاید بشود ادعا کرد که جریان فکری ضدحق و فطرت انسان، گستردهترین تلاشهای خود را در این حوزه بهکار گرفته است. چندسال پیش آماری از سیر تحول کارهایی که این جریان برای حوزه کودک و نوجوان انجام داده، مشاهده کردم که آنها چه کارهایی را در فضای تاحدودی دگراندیشانه انجام دادهاند. به بیان آیتالله شرفالدین، حقمداران باید از همان مسیری که گمراهآفرینان گمراهی را نشر میدهند، حق و ارزشها را منتشر کنند. این امر میتواند از طریق کتاب، مجله یا صفحات مجازی باشد، اما متناسب با زبان مخاطب.
وی ادامه داد: ما در کشور تقریبا از دو بخش غفلت کردهایم؛ یکی اینکه برای مخاطب متوسط محتوای حقیقی و مجازی تولید نکردهایم و مهمتر اینکه برای کودک و با زبان و محتوای قابل فهم او محتوای فاخر کم تولید شده است. امام صادق (ع) میفرمایند: به نونهالان و نوجوانان خود بپردازید، قبل از اینکه جریان انحرافی و فکری به آنها برسند. برخی فکر میکنند برای کودک، نوجوان و جوان نوشتن، یعنی شل و بیسوادانه نوشتن. در این حوزه ضمن حفظ استواری متن باید مطلب بهگونهای باشد که برای مخاطب این حوزه قابل فهم و درک باشد. داستاننویسان و اهالی قلم باید به این اصل توجه کنند و کار اساسی و با زبان خاص مخاطب انجام دهند.
رئیس هیات نظارت بر اجرای ضوابط نشر، در ادامه با اشاره به سیر حرکت انبیاء و پیامبر ما بیان کرد: حرکت انبیاء ابتدا حرکت آیهای بعد تزکیهای در ادامه تعلیمی بوده و برایند همه اینها حرکت حکمتی است. حرکت آیهای به این معنی است که باید ابتدا مسیر را مانند یک فلش به انسان نشان دهند، یعنی با داستان، قلم و نقاشی کاری کنند که کودک از همین حالا احساس کند که باید فقط به خدا نگاه کند و در ادامه میتوان بایدها و نبایدها را مطرح کرد. اولین کار پیامبر این است که نگاه انسان را از خاک به افلاک میکشاند.
دبیر علمی جایزه کتاب سال جمهوری اسلامی ایران، گفت: درونمایه نشریه «شبنم» نیز باید با زبان کودک محتوا ارائه کند که کودک از همان ابتدا بداند که باید به کجا نگاه کند و در ادامه باید ارزشها را به او تعلیم و آنها را تکرار کرد. تولید این نشریه کار بسیار ارزشمندی است که فکر میکنم اگر 10 برابر یک کتاب دانشجویی هم برای حوزه کودک سرمایهگذاری شود، باز کم است. کار درست با کودک و نوجوان، ارزشها را در ذهن و جان او برای همیشه حک میکند.
استفاده از هنر و ادبیات برای بازگشت به بُنمایههای اصیل فرهنگی
عبدالهادی فقهیزاده نیز در این آئین در سخنانی گفت: منشأ پیدایش نشریه «شبنم» معاونت قرآن و عترت وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی است که این موضوع هم از نظر ساختاری و هم علائق شخصی، برای ما باعث افتخار است، زیرا قرار است محور همه فعالیتهای ما قرآن و عترت طاهره باشد. شاید اولین محور و حرکت نوآورانه در دوره تصدی من در این معاونت، همین کار بوده باشد. برای تولید این نشریه از صاحبنظران باتجربه و همچنین جوانانی با انگیزههای نو و نگرشهای جدید دعوت کردیم. ماحصل ترکیب تجربه و نگرشهای جدید نشریهای است که امروز رونمایی میشود.
وی ادامه داد: باور من این بوده که هنر و ادبیات غربی به دنبال به کجراههبردن و دیگرگونه اندیشه کردن و غلط رفتار کردن است. ما باید هنر و ادبیاتمان را بهصورت تخصصی ولی با زبانی ساده برای بازگشت به آرمانها، اصالت و بُنمایههای اصیل فرهنگی خود بهکار گیریم که بخش عمده بُنمایههای فرهنگی ما نیز ریشه در آموزههای قرآن دارد، چراکه قرآن ثقل اکبر است. میتوانیم ادبیات و هنر را بهعنوان ابزاری برای بیان و بازنمایی مفاهیم قرآنی اصیل بهکار بگیریم.
معاون قرآن و عترت وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، بیان کرد: با نگرش صحیح و تفسیر گفتههای اهلبیت (ع) و رهبران دینی، میتوان آموزههای قرآنی را متناسب با روح و روان کودکان بازنمایی، بازگویی و بازنشر کرد. باید طوری عمل کنیم که حداقل عدهای از مخاطبان کودک این نشریه را دنبال کنند. امیدوارم در تنگناهای مالی این نشریه به تعطیلی نیانجامد. فکر میکنم اگر جشنوارهها، همایشها و نمایشگاههای بزرگ برگزار میکنیم در کنار آنها نباید از این کارهای به ظاهر کوچک چشمپوشی کنیم.
فقهیزاده افزود: تولید این مجله اقدام بسیار مبارکی است و ابزار آن زبان ادبیات و هنر است. اگر داستانی را نقل میکنیم به دنبال زندهکردن آرمانهای دینی و آموزش ارزشهاست. در این دوره بیش از هر چیز به اخلاق و فضیلت نیاز داریم. امیدوارم ارگانهای فرهنگی نیز در این امر مشارکت داشته باشند. از موسسه خانه کتاب که دعوت ما را برای مشارکت در تولید این نشریه پذیرفتهاند، تشکر میکنم. امیدواریم این نوزاد اندکاندک رشد کرده، سرپا بایستد و با ایجاد جذابیتهای لازم، چشمها را به خود خیره کند. درنظر داریم در سالهای آینده این نشریه را در حوزه نوجوان نیز تولید کنیم.
وی در پایان با تاکید بر اینکه در این مجله هیچ مطلب تکراری اعم از داستان، شعر و ... نباید منتشر شود، گفت: هدف ما این است که نو را در این نشریه به مخاطب عرضه کنیم. مطالبی که ضمن استواری به زبان ساده با استفاده از ابزارهای هنر و ادبیات بالاترین مفاهیم قرآنی را به مخاطبان کودک و نوجوان منتقل کنیم.
خانه کتاب متعلق به همه معاونتهای وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی است
نیکنام حسینیپور، مدیرعامل موسسه خانه کتاب نیز در سخنانی اظهار کرد: همافزایی در فعالیتهای وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی یکی از اولویتهای مقام عالی این وزارتخانه بوده است تا بتوانیم خروجی خوبی برای جامعه داشته باشیم. در همین راستا رویکرد ما این است که خانه کتاب متعلق به همه معاونتهای وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی است. در این زمینه، فعالیتهای جدیدی را با معاونتهای تخصصی وزارتخانه آغاز کردیم که از جمله آنها مشارکت در برگزاری جشنواره «نشان شیرازه» با همکاری معاونت امور هنری بوده است. همچنین با معاونت قرآن و عترت نیز همافزایی صورت گرفته و مشارکتهایی را در بخشی از فعالیتها ازجمله نمایشگاه قرآن داشتهایم. خانه کتاب تاکنون تعداد زیادی نشریه و فصلنامه تخصصی در حوزههای مختلف منتشر کرده که از تجربه تولید این فصلنامهها میتوان در نشریه «شبنم» استفاده کرد.
وی افزود: در حوزه کودک هرچقدر کار انجام شود، بازهم کم است. با توجه به اینکه در عصر کنونی سرعت انتقال مفاهیم و اطلاعات بسیار زیاد است، اگر نتوانیم خودمان به کودکانمان اطلاعات لازم را ارائه دهیم دیگران این کار را به دلخواه خود انجام خواهند داد و کودکان ما را مدیریت میکنند. از طریق انتقال مفاهیم قرآنی، کارهای خوبی میتوان انجام داد. در ایران در حوزههای مختلف ظرفیتهای خوبی وجود دارد که از جمله آنها انجمن تصویرگران است که از تجربیات این انجمن میتوان در تولید مجله «شبنم» نیز استفاده کرد.
مدیرعامل موسسه خانهکتاب گفت: یک نکته مهم در این زمینه، تداوم اینگونه حرکتهاست. جریانسازی از طریق این حرکتها در حوزه کودک و نوجوان بسیار مهم است. این امر در معاونت قرآن و عترت دیده شده و در خانهکتاب هم زیرساختهای آن وجود دارد. همچنین استفاده از ظرفیت فضای مجازی امکان بسیار خوبی است که میتوان از آن طریق مجله را در حوزه بینالمللی نیز عرضه کرد. خانهکتاب با همه ظرفیت و توان خود در خدمت این نشریه خواهد بود.
انتقال مفاهیم بلند قرآنی در ظرف ساده و قابل فهم برای کودک
حجتالاسلام محمدعلی خسروی نیز بهعنوان دیگر سخنران این آئین، اظهار کرد: از معاونت قرآن و عترت تشکر میکنم که با این کار ارزشمند میتوانیم نسلهای آینده را تربیت کنیم. اگر در فکر تربیت نیرو برای 20 سال آینده باشیم، باید از همین حالا شروع کنیم. نوجوانان امروز رقمزنندگان مدیریت آینده کشور هستند. اگر امروز غفلت کنیم 20 سال آینده باید افسوس بخوریم.
وی ادامه داد: مداومت در این کار در استفاده از صاحبنظران حوزه کودک و نوجوان بسیار اهمیت دارد. صاحبنظرانی که بتوانند مفاهیم بلند قرآنی را در ظرف ساده و قابل فهم برای مخاطب کودک بیان کنند، در کشور کم داریم. تدریس، نوشتن داستان و کار در حوزه کودک بسیار تخصصی است و نباید آنرا بیاهمیت انگاشت.
مدیرکل دفتر برنامهریزی، آموزش و توسعه مشارکتهای معاونت قرآن و عترت، در پایان گفت: ذهن انسان بهویژه در سنین کودکی بسیار لغزنده است، کسی که بتواند این ذهن را کنترل و در راه درست هدایت کند، کار بزرگی انجام داده است. اینکه بهعنوان مثال در این نشریه چه شعری بیاوریم که نقض غرض نباشد، مهم است. ابتدا باید خودمان را در جریان ذهن کودکانه کودکان امروز بگذاریم تا بتوانیم مفاهیمی را به آنها القاء کنیم. وقتی مجله «باران» را شروع کردیم هیچ مجلهای در این زمینه برای نوجوانان وجود نداشت. بسیاری از بچههایی که ارتباطی با مباحث دینی نداشتند، از همین طریق با دین و مفاهیم آن ارتباط برقرار کردند. امیدواریم «شبنم» هم با همین رویکرد به مسیر خود ادامه دهد و نتایج خوب آن را در سالهای آینده ببینیم که این کار با همت و انگیزهای که در پدیدآورندگان آن وجود دارد، شدنی است.
نظر شما