در بزرگداشت جمال میرصادقی مطرح شد:
مریم حسینی: نویسندهای از مردم که برای مردم نوشت/ احمد پوری: از میرصادقی باید درس دور از هیاهو بودن بیاموزیم
در مراسم بزرگداشت جمال میرصادقی از سبک و سیاق نوشتن وی و همچنین خدماتی که او به علاقهمندان داستاننویسی ارائه داده است، یاد شد.
در ابتدای مراسم نیکنام حسینیپور، مدیرعامل خانه کتاب از سابقه برگزاری نشستهای عصرکتاب صحبت کرد و جمال میرصادقی را چهرهای آشنا برای اهل قلم و فرهنگ خواند. وی میرصادقی را به مثابه دانشگاه قلمداد و از تلاشهای وی برای فرهنگسازی تشکر کرد.
در ادامه مستندی از صحبتهای هنرجویان کلاس داستاننویسی جمال میرصادقی پخش شد. در این مستند بهناز علیپور گسکری و عبدالرسول شاکری درباره سبک داستاننویسی میرصادقی سخن گفتند.
اولین سخنران این مراسم مریم حسینی، استاد دانشگاه و عضو هیئت علمی گروه زبان و ادبیات فارسی دانشکده ادبیات دانشگاه الزهرا بود. وی گفت: میخواهم به عنوان یک معلم از دو جنبه درباره میرصادقی صحبت کنم. در ابتدا از نقد داستان که از مهمترین جنبههای میرصادقی است سخن میگویم. کتابهایی مانند «عناصر داستان»، «ادبیات داستانی»، «داستانهای خیالی» و ... سالیان سال راهنمای علاقهمندان به داستاننویسی بودهاند و می توان از آنها به عنوان مرجع ادبیات داستانی یاد کرد. وجه دوم، وجه نویسندگی ایشان است. از سال 1337 تا به امروز 60 سال است که کتابهای میرصادقی چاپ میشود و آثار او هنوز خواننده دارد.
مریم حسینی
وی افزود: انتشار کتاب «ادبیات داستانی» برای من به شخصه اتفاق بسیار مهمی بود و در تدریس متون نثر فارسی به من یاری رساند. تاریخ داستاننویسی را از این کتاب آموختم و بارها و بارها در کلاسهایم در واحد ادبیات معاصر از آلنپو و گوگول به عنوان پدر داستان کوتاه یاد کردم و در آن زمان صفحات کتاب میرصادقی را به یاد میآوردم. نثر ساده و بیان روان و فصیح میرصادقی در کنار محتوای فراگیرش این کتاب را به یکی از خواندنیترین کتاب های حوزه داستان تبدیل کرده است. واژهنامه هنر داستاننویسی از دیگر آثاری است که به پیشنهاد دکتر شفیعی کدکنی شکل میگیرد. این کتاب چهارصد مدخل دارد اما از میان آنها شاید مدخل تاریخچه داستاننویسی از همه خواندنیتر باشد.
وی در ادامه دورههای داستاننویسی را از دیدگاه میرصادقی بررسی کرد و گفت: میرصادقی سه دوره برای داستاننویسی ایران برمیشمارد؛ دوره آغازین، دوره رشد و گسترش و دوره ناهمگونی. او سه گروه را ذیل این دوره جای میدهد: گروه نویسندگان مکتبی، گروه مدرنیستها و گروه نویسندگان مستقل. نام میرصادقی در گروه دوم جای گرفته است و رمان «درازنای شب» از مهمترین رمانهای این دوره معرفی میشود و نام وی در زمره اجتماعنگاران در کنار محمود کیانوش، فریدون تنکابنی، اسماعیل فصیح، شهرنوش پارسی پور و غزاله علیزاده جای میگیرد. همچنین از داستانهای کوتاه به یادماندنی ایشان یادی میکنم از داستان «دیوار» که باخبر شدم اخیرا به کتابهای درسی دوره دبیرستان راه یافته است.
وی در انتها گفت: میرصادقی از دل اجتماع برآمده و داستان طبقات مختلف مردم را نگاشته است. مکتب داستان نویسی وی مکتب تهران است و موضوعات متنوعی در نگارش وی وجود دارد. میرصادقی از برجستهترین نویسندگان و منتقدان ادبیات داستانی ایران است که نامش بر تارک ادبیات نوین ایران ثبت شده است. نویسندهای از مردم که برای مردم نوشت و مینویسد.
سپس فتوکلیپی از آثار جمال میرصادقی پخش شد مریم طاهری مجد، نویسنده و روزنامهنگار یادداشتی را که برای این مراسم تهیه دیده بود، خواند. در بخشی از این یادداشت که خطاب به میرصادقی نوشته شده آمده است:
«کافی است بحث درباره داستان باشد آن وقت است که از همان ابتدا نشان میدهید که این هنر اصیل انسانی چه جایگاه ویژهای دارد. به راحتی نشان میدهید که چقدر عاشق کارتان بودهاید. این که همراه با نویسندگی به تدریس این هنر زیبا مشغول بودهاید برای ما که در این راه گامهای نخستین را برداشتهایم پیامی نهانی دارد: اگر به چیزی عشق میورزید کافی نیست. آموزش دهید تا دیگران هم در عشقی که میبرید سهیم باشند.»
طاهری مجد یادداشت خود را با شعر «خطابه آسان در امید» از شاملو به پایان رساند.
احمد پوری
سپس احمد پوری، رئیس انجمن صنفی داستاننویسان تهران درباره جمال میرصادقی به اختصار صحبت کرد و گفت: مگر میشود که جایی جمال میرصادقی باشد و دربارهاش صحبت نکنیم. سعدی میفرماید؛ جانان پدر هنر آموزید که هنر در نفس خود دولت است هر کجا که رود قدر بیند و در صدر نشیند و بیهنر لقمه چیند و سختی بیند.
میرصادقی مصداق این جمله است. شخصا در کلاسهای داستان خود اولین کتابی که به هنرجویانم معرفی میکنم «عناصر داستان» است. ما از میرصادقی باید درس دور از هیاهو بودن، حاشیهنداشتن و با متانت کارکردن را بگیریم. میرصادقی تنها نویسنده نیست و هنرآموز هم هست و از این جهت بسیار گرانقدر است.
شهرام اقبالزاده
سخنران بعدی مراسم شهرام اقبال زاده بود. وی عنوان کرد: امروز بزرگداشت مرد بزرگ ادبیات داستانی ایران است. از افتخارات من این است که شاگرد معنوی ایشان هستم و از کتابهایشان بسیار آموختهام. میرصادقی همواره به دور از حاشیهها نوشته و کار کرده است. دوستی ما از نشستی درباره آثار احمد محمود آغاز شد.
وی افزود: اولین کسی که مسیر داستاننویسی را در ایران تدوین و طبقهبندی کرد،جمال میرصادقی است. اولین واژهنامه مفصل داستان به قلم ایشان و همسر گرامیشان است. هر کسی داستان را به طور جدی پیگیری کرده باشد از جای پای استاد میرصادقی گذشته است.
نیکنام حسینیپور، محمدرضا زائری، جمال میرصادقی و علیاصغر محمدخانی
در انتهای این مراسم از جمال میرصادقی با حضور علی اصغر محمدخانی، معاون فرهنگی شهرکتاب،نیکنام حسینیپور، مدیرعامل خانه کتاب، محمدجواد مرادینیا، حجتالاسلام محمدرضا زائری و اسدالله امرایی با هدایایی از سوی خانه کتاب و انجمن صنفی داستاننویسان تهران تقدیر شد.
در انتهای مراسم جمال میرصادقی درباره علت نوشتناش گفت: من هر کاری کردم و هر چیزی که نوشتم برای رهایی از حس حقارتی بود که در یک بچه قصاب وجود داشت.
وی در انتهای مراسم به سوالات برخی از شرکتکنندگان درباره داستاننویسی پاسخ داد.
نظر شما