به گزارش خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا) به نقل از روابط عمومی انجمن شاعران این برنامه همچون شب‌های گذشته با قرائت آیاتی از قرآن کریم توسط سیدحسین موسوی‌بلده آغاز شد. سهیل محمودی، شاعر و مجری ویژه‌برنامه شب‌های شیدایی با تمجید از قرائت این قاری بین‌المللی، از بزرگان موسیقی، خاطراتی درباره چگونگی ساخت آواهای ماندگار عاشورایی نقل کرد.
سپس مصطفی شبرنگ، قطعه‌ای آواز خواند و در ادامه شاعران مهمان این برنامه، اشعار خود را قرائت کردند که در ادامه می‌خوانیم.
اصغر معاذی:
زمان خلقت تو اول جهان بوده‌ست
شروع نور تو آغاز آسمان بوده‌ست
خدا شبی که تو را آفرید عاشق شد
طلوع نام تو و عشق همزمان بوده‌ست
دل غروب، به دنیا که آمدی خون بود
زمان گریه تو لحظه اذان بوده‌ست
شب تولد تو جبرئیل، تلخ گریست
گلی که روی سرت ریخت خیزران بوده‌ست
جهان به داغ تو آبی نریخت غیر از اشک
همان که گفت و فدایت نکرد جان بوده‌ست
کدام بوده!؟شکوه تو یا حقارت ما
که هرچه ساخت بشر از تو نردبان بوده‌ست
به قدر جرعه‌ی آبی که خورد یاد کرد
غمی به نامت اگر خورده قدر نان بوده‌ست
اگر به بام بلند تو بال ما نرسید
فقط به خاطر یک مشت آب و دان بوده‌ست
گرسنه‌ایم و نمک‌ناشناس سفره تو
تویی که دست تو تا بوده مهربان بوده‌ست...!
بهمن بنی‌هاشمی:
ناگهان ولوله شد صف‌شکنی پیدا شد
شاه با هیبت بی‌خویشتنی پیدا شد
«آسمان بار امانت نتوانست کشید»
ناگهان از وسط خیمه زنی پیدا شد
(«آسمان بار امانت نتوانست کشید»
از دل آتش و خون شیرزنی پیدا شد)
هر طرف رفت از آن چشمه خونی جوشید
هر کجا روی نمود اهرمنی پیدا شد
کودکی بر سر خود دست نوازش می‌خواست
دستی افتاده جدا از بدنی پیدا شد
و شهادت که سراغ از ملک‌الموت گرفت
ملک مویه‌کن موی‌کنی پیدا شد
خون هفتاد و دو ملت به زمین ریخته بود
آسمان پل زد و بیت‌الحزنی پیدا شد
این چه بیت‌الحزنی بود که یعقوب نداشت
این که از هر طرفش پیرهنی پیدا شد
اشک را طاقت این قصه‌ی جانسوز نبود
چلچراغی، علمی، سینه‌زنی پیدا شد
شرح این واقعه را محتشمی لازم بود
هر طرف کنگره‌ای، انجمنی پیدا شد
ساعد باقری، شاعر و پژوهشگر در بخش مقتل‌خوانی از متون کهن به بیان مطالبی در این زمینه پرداخت. باقری همچون شب‌هاى ديگر به روايت مقتل «اللهوف» اثر ارزشمند سيد بن طاووس پرداخت.
در شب چهارم شیدایی، نوبت به ذكر وقايع روز عاشورا و چگونگى شهادت اصحاب و آنگاه خاندان سيدالشهدا(ع) رسيده بود. در سرانجام این بخش، ساعد باقری به توصیف جانگداز شهادت مولى الكونين حضرت اباعبدالله الحسين(ع) پرداخت.
روايت فارسى ساعد باقرى از كتاب «اللهوف على قتل الطفوف» حاصل بازنويسى خود او از ترجمه‌هاى موجود فارسى این كتاب است. او پيش از مقتل‌خوانى بر لزوم كار جمعى اديبان و مترجمان در ترجمه برخى متن‌هاى خاص، از جمله مقتل‌ها تاكيد كرده بود.
پس از مقتل‌خوانی، رضا موسوی‌طبری به بیان مقدمه‌ای درخصوص تلمیحات عاشورایی در شعر شاعران متقدم پرداخت. در ادامه عمده سخنان او تکیه بر نقد روایت ادوارد براون از تاریخ تشیع در دوره صفوی و تقسیم‌بندی انواع ادبی در این عهد داشت، خصوصا مرثیه‌های عاشورایی و ترکیب‌بند محتشم که براون به تفصیل بدان پرداخته است.
موسیقی و سوز و ساز و آواز در شب چهارم در دو بخش اجرا شد. ابتدا زهرا عنابستانی به دکلمه شعری از ساعد باقری با همراهی نوای کلارینت صابر موسوی پرداخت. سپس احسان لیوانی و حسام‌الدین صحرایی با آواز و نوای نی، بخش دوم موسیقی را اجرا کردند.
در پایان برنامه و در بخش بررسی سنت نغمه‌های عاشورایی، ساعد باقری با ذکر چند نمونه به نوحه‌هایی اشاره کرد که گاه مورد اعتراض قرار می‌گیرند که از ترانه‌های روز گرفته شده‌اند در حالی که اگر توجه کنیم، بسیاری از این نواها در واقع از نوحه‌های بسیار قدیمی‌تر وارد ترانه و مجددا وارد نوحه‌ها شده‌اند.
او در بخش دیگری از سخنان خود به اعتراض دیگری اشاره کرد: برخی وجود جنبه‌های عاطفی در نوحه‌ها را غیرضروری و حتی غیرشرعی و خلاف شأن امام حسین(ع) می‌دانند در حالی که باید در نظر داشته باشیم، کسانی که قابلیت امام بودن را دارند از شئون والای انسانی نیز برخوردارند.
او با تاکید بر اینکه افراط و تفریط در این زمینه بسیار زیاد شده است، به‌گونه‌ای که برخی برای برانگیختن احساسات حتی به دروغ متوسل می‌شوند، گفت: همواره بیشترین افراط و تفریط از سوی برنامه‌ریزان بوده است در حالی که در این بین یک نقطه تعادل وجود دارد که توسط «مردم» حفظ شده است.
ساعد باقری سخنان خود را با ذکر مصیبت شهدای دشت کربلا و دعا به پایان برد.
مصطفی رحماندوست، حسن خلیل‌آبادی، عضو کمیسیون فرهنگی- اجتماعی شورای شهر تهران و هنرمندان و شاعران در چهارمین شب شیدایی حضور داشتند.
آخرین شب از «شب‌های شیدایی» دوشنبه‌شب بیست و ششم شهریور در محل خانه شاعران ایران به نشانی خیابان دکترشریعتی، خیابان کلاهدوز (دولت)، نبش کوچه نعمتی برگزار می‌شود.
دوشنبه ۲۶ شهریور ۱۳۹۷ - ۱۵:۲۵
نظر شما