به گزارش خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)، حسن بن علی بن ابیطالب (ع)، ۲۱ رمضان سال ۴۰ هجری و پس از شهادت امام علی (ع)، به امامت رسید. آن حضرت ۱۰ سال (۴۰-۵۰ ق) امام و حدود هفت ماه خلیفه مسلمانان بود. امام حسن مجتبی (ع)، پس از ماجرای صلح در سال ۴۱ قمری به مدینه بازگشته و تا پایان عمر در آنجا ماند. ایشان در مدینه مرجعیت علمی را برعهده داشت و از جایگاه اجتماعی بالایی برخوردار بود.
 
وقتی معاویه تصمیم گرفت برای ولایت‌عهدی پسرش یزید بیعت بگیرد، صد هزار درهم برای جعده (همسر امام حسن (ع)) فرستاد تا امام را مسموم کند. گفته‌اند آن حضرت ۴۰ روز پس از مسموم شدن به شهادت رسید. ایشان دو بار کل دارایی‌اش را در راه خدا بخشید و سه بار نیمی از اموالش را به نیازمندان داد و به سبب بخشندگی‌ بسیار امام حسن مجتبی (ع) را «کریم اهل‌بیت» می‌نامند.
 
کتاب‌هایی که از کریم اهل‌بیت (ع) می‌گویند

درباره دومین امام شیعیان، کتاب‌های بسیاری در طول تاریخ تشیع به نگارش درآمده که بسیاری از آن‌ها برای عموم و حتی پژوهشگران ناشناخته مانده‌اند. حجت‌الاسلام والمسلمین محمدباقر انصاری، نویسنده و پژوهشگر حوزه دین به مناسبت سالروز شهادت امام حسن مجتبی (ع) به معرفی دو مورد از تالیفات خود با عنوان‌های «امام مجتبی (ع) در آینه کتاب» و «اولین میراث مکتوب از حیات امام حسن مجتبی (ع)» پرداخت. وی در کتاب «امام مجتبی (ع) در آینه کتاب»، 932 کتاب چاپی و خطی در 15 قرن به 25 زبان دنیا را که به‌طور مستقل به آن حضرت پرداخته‌اند، فهرست کرده است.

وی با اشاره به اینکه در کتاب «امام مجتبی (ع) در آینه کتاب»، آثار مستقل تالیف شده درباره آن حضرت از زمان صدر اسلام تا امروز، جمع‌آوری و فهرست شده،‌ درباره اهمیت این کار گفت: یکی از مسائل خیلی مهمی که در دنیا به آن اهمیت می‌دهند که از روی آن به اهمیت موضوعی پی می‌برند، تعداد کتاب‌هایی است که درباره یک موضوع خاص نوشته می‌شود.
نویسنده کتاب «معراج محمدی: داستان کامل و مستند معراج پیامبر (ص)»، افزود: آمارهای موضوعات دینی علاوه بر ارزشی که بین شیعیان دارد در عرصه جهانی هم مهم است. اگر ببینیم درباره موضوعی در خارج از کشور که شاید برای ما مهم و شناخته شده هم نباشد، صدها کتاب نوشته شده است، آن موضوع برای ما هم جالب و مهم می‌شود. آمار زیاد کتاب درباره یک موضوع، نشان از گستردگی و پردامنه بودن آن دارد که باعث شده درباره آن تعداد زیادی کتاب نوشته شود. اگر موضوعی جوانب زیادی داشته باشد و هر مولف به یکی از جنبه‌ها بپردازد، تعداد تالیفات بالا می‌‌رود.
 
انصاری تصریح کرد: امام حسن مجتبی (ع) نزد بسیاری به غریبی و مظلومیت معروف هستند و شاید احساس شود این مظلومیت در عرصه کتاب هم مصداق داشته باشد. وقتی شروع به پژوهش در این زمینه کردم، گمان می‌کردم که شاید نتوانم کتاب‌های مستقل زیادی درباره ایشان پیدا کنم، چون آمار زیادی درباره این آثار ارائه نشده است. لذا برآن شدیم با انجام پژوهشی گسترده به آماری نسبتا دقیق در این زمینه دست یابیم.
 
وی ادامه داد: جست‌وجو و پژوهش در این زمینه بین کتاب‌های چاپی و خطی داخل ایران و به‌ویژه کتاب‌های خارج از کشور، کاری بسیار سخت و زمان‌بر بود، ولی نتیجه خارج از تصور اولیه بود و تا چاپ سوم کتاب که از سوی انتشارات دلیل ما منتشر شده، 932 کتاب مستقل درباره امام حسن مجتبی (ع) جمع‌آوری و فهرست شد. در این مدت بیش از 100 عنوان به این آمار افزوده شده، لذا پژوهش در این زمینه ادامه دارد و در چاپ‌های بعدی آمار تغییر خواهد کرد. البته باید توجه داشت که این آمار، مربوط به کتاب‌های مستقلی است که از ابتدا تا انتها به امام حسن مجتبی (ع) می‌پردازند. در بسیاری از کتاب‌های تاریخ اسلام و سیره نیز بخش‌هایی به آن حضرت اختصاص دارد.
 
این نویسنده و پژوهشگر حوزه دین، در معرفی موضوع قدیمی‌ترین کتاب‌هایی که درباره آن حضرت به رشته تحریر درآمده، افزود: مساله مهمی که از زمان آن حضرت تا روزگار کنونی همواره به‌عنوان موضوعی خاص در زندگی ایشان جلب توجه کرده، مساله صلح امام بوده که در دوره‌های مختلف بین علما مورد بحث بوده است. لذا بیشتر کتاب‌های اولیه با موضوع بررسی زوایا و جوانب مختلف صلح امام حسن مجتبی (ع) نوشته‌ شده‌اند. اصحاب امام سجاد (ع)، امام محمدباقر (ع)، امام صادق (ع)، امام موسی کاظم (ع) و دیگر ائمه، برای اینکه طبق مبانی شیعه بتوانند جواب شبهات درباره صلح امام را بدهند، به تالیف کتاب در این زمینه پرداختند. از همان قرون اولیه که نوشتن کتاب چندان باب نبوده، درباره این موضوع اثر تولید شده است.
 
نویسنده کتاب «اسرار فدک» گفت: این 932 کتاب به زبان‌های فارسی، عربی، اردو، ترکی آذری و استانبولی، تاجیکی، کردی، گرجی، پشتو، انگلیسی، ‌فرانسوی، اسپانیایی، آلمانی، روسی، پرتغالی، ایتالیایی،‌ بوسنیایی، سوئدی، هندی، بنگالی، اندونزیایی، تامیلی، تایلندی، برمه‌ای و فولانی نوشته شده‌اند.
برداشتی از نخستین کتاب تالیفی اسلام
 
انصاری همچنین درباره کتاب «اولین میراث مکتوب از حیات امام حسن مجتبی (ع)»،‌ بیان کرد: این کتاب برداشتی از کتاب «اسرار آل محمد» نخستین تالیف اسلام از سُلِیم بن قیس هلالی است. هرچه در این کتاب درباره امام حسن مجتبی (ع) آمده، جمع‌‌آوری و به‌طور مستقل در کتاب «اولین میراث مکتوب از حیات امام حسن مجتبی (ع)» ارائه کردم.
 
وی در پایان توضیح داد: سُلِیم بن قیس هلالی؛ معاصر و از اصحاب امام حسن مجتبی (ع) بوده و بیشتر مطالبی را که در کتابش آورده، با چشم خود دیده و از نزدیک در صحنه‌ها حضور داشته است. برخی مطالب را نیز از زبان اصحاب پیامبر (ص) و امیرالمومنین (ع)، بیان کرده است. به‌طور کلی بخشی از مطالب کتاب «اسرار آل محمد» شامل شنیده‌ها و دیده‌های نویسنده و بخشی نیز شامل آنچه از نزدیک درک کرده، می‌شود. مولف نقل کرده که بیشتر ماجراهای مربوط به صلح امام و جنگ‌های جمل و صفین را خودش دیده است. وی از لابه‌لای احادیث و رخدادهایی که خود شاهدش بوده، ‌به نقش امام حسن مجتبی (ع)، برخوردها، تدابیر، مواضع، کلام و رفتار اشاره کرده است.