کتاب «درآمدی به طنزپژوهی»، با مقدمه و زیر نظر محمود فرجامی از سوی انتشارات تیسا راهی بازار نشر شد.
در این کتاب در کنار محمود فرجامی، مترجمان دیگری مانند باهار مومنی، رامبد رایگان، صادق یوسفی و بهرنگ رادمنش حضور دارند. فاطمه شهبازی مدیر تولید این پروژه بوده است.
مخاطبان طنزپژوهی در این کتاب با مطالبی از آرتور آسابرگر، جان موریل، راد مارتین، الیوت ارینگ و ویلیبالدروخ روبهرو میشوند.
آن طور که از مطالب این اثر برداشت میشود، هدف از انتشار آن، شناخت مبانی طنز و عمقبخشیدن به درک و تحلیل طنز و شوخطبعی بوده است. با نگاهی به اسمهای مطرح شده در این کتاب میتوان متوجه شد که همه مولفانی در این کتاب مقاله یا مطلبی از آنها آمده است، از اعتبار و شهرت جهانی برخوردارند.
پراکندگیهای موضوعی در این اثر بسیار زیاد است که محمود فرجامی نیز در پیشگفتار به آن اشاره کرده است و گفته که قبول دارد که مطالب پراکنده است؛ اما اگر چنین کاری را انجام نمیداد، نمیتوانست در یک اثر واحد، چنین گسترهای از تنوع موضوعی و سبکی و ساختاری را برای خواننده فراهم کند. این کتاب نه تنها به مقوله طنز از جنبهها و دیدگاههای مختلف (روانشناسی،نشانهشناسی، انسانشناسی، فلکلور و مانند آنها) میپردازد، بلکه هرکدام از فصلهای آن، یک شیوه پژوهشی یا سبک خاص یک پژوهشگر را نشان میدهد.
این کتاب از پنج فصل تشکیل شده است که مخاطب در فصل نخست با عنوان «مقدمهای بر طنز و روانشناسی آن» با جهانشمولی طنز و خنده، مفهوم طنز، بافتار اجتماعی طنز، فرآیند شناختی و ادراکی در طنز، جنبههای عاطفی طنز، ابراز عاطفه شادی، گونههای طنز، لطیفهها، بداهه گویانه، کاربردهای روانشناختی طنز، فواید شناختی و اجتماعی ناشی از عاطفه مثبت شادی، روابط اجتماعی و تاثیرگذاری، برطرف کردن تنش و مقابله با سختیها، تاریخچهای از طنز، ریشهشناسی طنز، تغییر دیدگاه درباره خنده، هجو و طنز، تکامل حس طنز و روانشناسی طنز آشنا خواهند شد.
در فصل دوم این کتاب با عنوان «کاربردهای طنز در سلامت، محیط کار و آموزش» به مواردی مانند: مروری بر آثار پژوهشی و جنبش طنز، طنز و سلامت، طنز در محیط کاری، آموزش، فواید عمومی طنز، پیامدها، سلامت، محیط کار و آموزش پرداخته شده است.
فصل سوم این کتاب با عنوان «تاملاتی در نشانهشناسی طنز»، به مباحثی مانند: طنز به مثابه هنجارشکنی، ساختار روایی و محتوای فکری لطیفهها، هشت روش در تفسیر یک لطیفه، منظر بلاغت، نظریه ارتباطات، زوایای روانکاوانه، تحلیل جامعهشناختی، منظر فلسفی، علوم سیاسی، دیدگاه فمینیست، تحلیل نشانهشناختی، جناس، استعاره و طنز همانندانگاری، گزینهنامی، نکتهای در باب دلقکها، نقیضه و میان متنیت، نقیضه سبک، درآمدی بر روانکاوی، نقیضه ژانر و نقیضه متن میپردازد.
همچنین در فصل چهارم این کتاب با عنوان «طنز از دیدگاه انسانشناسی و فلکلور» با مطالبی با سرتیترهای پیشینه پژوهش، معضلات، روابط شوخیآمیز، طنز آیینی، ژانر فلک، لطیفه و چرخه لطیفه، بافتارهای طنز و طنز به مثابه هنر آشنا میشود.
در نهایت در فصل پنجم با عنوان «گلتوفوبیا: ترس از طنز» به مطالبی مانند درباره پیشینه این پژوهش، مدل کاربردی برای گلتوفوبیا، مشکلات اندازهگیری، تعریف نقاط برش برای درجات گلتوفوبیا و کاربردهای بالقوه پرداخته شده است.
در پشت جلد این کتاب آمده است:
«طنزپژوهی (Humor Studies) نام زیرشاخه نوپایی از پژوهشهای آکادمیک است که پیرامون خنده و شوخطبعی شکل گرفته و شاید بتوان گفت تعریف آن به اندازه تعریف خنده و شوخطبعی سهل و ممتنع است. امروز در گستره جهانی، تمام شاخههای علوم انسانی، از روانشناسی گرفته تا ارتباطات و از ادبیات تا هنر، موضوعات مرتبط با خنده و شوخطبعی مورد توجه جدی قرار گرفتهاند و در هر رشتهای صدها پژوهش علمی در قالب مقاله و پایاننامه و کتاب به چاپ رسیدهاست. تأمل و تعمق در چیستی و چگونگی شکل گرفتن خنده و موقعیت طنزآمیز، اکنون دیگر نه اذهان فیلسوفان نازکاندیشی چون برگسن (۱۸۹۲ – ۱۹۴۱) که دانشمندانی در پزشکی و هوش مصنوعی را به خود مشغول داشتهاست. این کتاب به علاقمندان طنزپژوهی، بهویژه دانشجویان و دانشگاهیان یاری میرساند تا با گزیدهای از طنزپژوهیها به کوشش چند تن از مشهورترین طنزپژوهان جهان که هر یک دیدگاه و روش متفاوتی در زمینه کار خود دارند آشنا شوند.»
کتاب «درآمدی به طنزپژوهی»، با مقدمه و زیر نظر محمود فرجامی در 232 صفحه، شمارگان 1000نسخه و به بهای 29 هزار و 900 تومان از سوی انتشارات تیسا راهی بازار نشر شده است.
نظر شما