ولی‌الله شجاع‌پوریان، معاون امور اجتماعی و فرهنگی شهرداری تهران نیز در این مراسم ضمن تبریک میلاد حضرت مسیح بیان کرد: قرآن کریم بهترین توصیف را از مسیح آورده است عیسی‌ای که بین تولد او و تولد پیامبر اسلام 500 سال فاصله بوده و در این گزار تاریخی آئین آن را زنگار خرافه و تحریف گرفته است. اما قرآن در صحت پیامبری او و دینی که آورده تاکید دارد. به‌عنوان مثال مفهومی تحت عنوان ثلثیت به وجود آمده که از دید مسلمانان تعبیر درستی نیست اما بعد از موسی کلیم‌الله قرآن بیشترین توصیف و داستان‌سرایی را از عیسی‌بن مریم دارد.
شجاع پوریان افزود: عیسی مسیح از جهات دیگری نیز به اسلام نزدیک است چراکه پیامبر ماقبل پیامبر اسلام بوده که بعثت او را بشارت داده است و از طرف دیگر بیشترین تعداد پیروان را در جهان دارد. همچنین در باور شیعی ما عیسی مسیح در صلح نهایی جهانی که توسط امام زمان مهدی موعود برقرار خواهد شد حضور دارد و او را کمک خواهد کرد.
این مدیر شهری متذکر شد: در جوار مولاناپژوهان به خود حق نمی‌دهم که درباره مولانا صحبت کنم اما همین‌قدر می‌گویم در دنیای وانفسای امروز که جنگ و نزاع سراسر آن را گرفته برای رسیدن به آشتی به آموزه‌های مولانا احتیاج داریم و نباید فراموش کنیم که این آموزه‌های صلح‌انگارانه در اندیشه مولانا از دین محمدی آمده است.
شجاع‌پوریان اضافه کرد: در کتاب آسمانی اسلام مدام از صلح سخن رفته است و در 142 آیه قرآن واژه صلح و مشتقات آن دیده می‌شود و به نوعی شعار جهانی قرآن این است که با همدیگر سازش کنید و در زمان درگیری و مشاجره به صلح روی بیاورید و در یک کلام صلح خیر بشر است. بنابراین در متون ادبی غنی فارسی که تحت آموزه‌های این دین قرار دارد نیز صلح و مدارا بیش از پیش به چشم می‌خورد و حتی کتاب‌های جداگانه از بزرگان ادبیات کلاسیک در زمینه صلح می‌بینیم. ما نیز در شهرداری این را یک وظیفه می‌دانیم که این هویت تاریخی و ملی را در سطح شهر بروز و ظهور بدهیم. واقعیت این است که مردم ایران حتی پیش از اسلام نیز موحد و یکتاپرست بودند و هیچگاه در برابر بتی سجده نکردند. شهرداری خود را موظف می‌داند که این فرهنگ در سطح شهر نیز به منصه ظهور بگذارد. همراهی و همکاری ما در برگزاری این همایش نیز در همین راستاست که فرهنگ غنی ایرانی که در قالب اشعار خودش را نشان می‌دهد بیش از پیش عمومی شود و از چنین برنامه‌هایی صد در صد حمایت می‌کنیم.
هانیه گرایلی، مدیرکل حوزه ریاست، روابط عمومی و امور بین المللی سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران نیز طی گفت: سازمان اسناد و کتابخانه ملی به‌عنوان میراث‌دار هویت ملی خود را موظف به حفظ این میراث می‌داند. در همین راستا تلاش داشته‌ایم با فراهم کردن زمینه لازم برای حضور پژوهشگران منابع لازم را در اختیار آنها قرار دهیم تا بیش از پیش این میراث فرهنگی ایران مورد توجه عموم قرار گیرد.
او سپس با اشاره به جایگاه مولانا در میان فارسی‌زبانان اظهار کرد: زبان فارسی، زبان عشق است اما چه می‌شود شاعر ویژه برای ایرانیان مولاناست. مثنوی معنوی راهبرد جست‌وجوی انسان کامل است. انسانی که گوشت و پوست و استخوان دارد اما سر به آسمان نیز می‌ساید. اگر شاهنامه حماسه ایران پیش از اسلام است، مثنوی معنوی حماسه ایران اسلامی است. مخصوصا در دنیای امروز که جنگ و تضارب آراء و انواع قدرت‌طلبی‌ها وضعیت دنیا را به شکل اسفناک کرده است نیازمند اندیشه‌ای همچون اندیشه مولانا هستیم که می‌تواند زمینه‌ساز صلح پایدار در جهان شود.
او ادامه داد: در مثنوی جنگ با دشمن خانگی یعنی نفس است و در عین حال مولانا به کثرت‌گرایی و جهان وطنی و انسان‌دوستی نیز معتقد است. و به همین دلیل است که یکی از پرمخاطب‌ترین متون ادبی در گستره غرب و شرق است. جهان تشنه عشق است و مولانا پیام‌آور عشق که قلب جهانیان را نشانه رفته است. دریغا اگر از جان کلام او بهره‌ای نگیریم.
امیر اکرمی نیز مقاله خود با عنوان «کثرت‌گرایی مولانا زمینه‌ساز صلح جهانی» ارائه کرد و گفت: من می‌خواهم به این دو پرسش پاسخ دهم که چرا کثرت‌گرایی می‌تواند زمینه‌ساز صلح باشد و چرا مولانا را کثرت‌گرا می‌دانیم؟ متفکری کاتالویک گفته بود بدون صلح بین ادیان بین ملت‌ها صلحی اتفاق نمی‌افتد و بدون گفت‌وگو بین ادیان هم صلحی میان‌شان درنمی‌گیرد. من نیز می‌گویم بدون کثرت‌گرایی و نگاه کثرت‌گونه به دین هم اساسا گفت‌وگویی بین ادیان رخ نمی‌دهد. اگر رابطه بین ادیان با یکدیگر و همین‌طور رابطه ادیان با دیگر مناسبات اجتماعی در صلح باشد جهانی پر از صلح خواهیم داشت چراکه ما چه بخواهیم چه نخواهیم ادیان نقش مهمی در زندگی بشر بازی می‌کنند پس رابطه صلح با کثرت‌گرایی ارتباط نزدیکی با همدیگر دارد.
اکرمی افزود: برخی کثرت‌گرایی را مفهوم لیبرال می‌دانند که از پس لیبرالیسم و از عصر روشنگری به وجود آمده و در مقابلش جبهه می‌گیرند. اما باید بپذیریم ادیان در عین تفاوت‌هایی که با هم دارند که قابل انکار هم نیست یک وحدت نیز در پس پرده‌‌شان وجود دارد که بعضا با رویکردهای فلسفی، تاریخی، اخلاقی یا عرفانی به آن می‌رسیم. در مقابل کثرت‌گرایی نظام شمول‌گرایی یا اقتصادگرایی هست که می‌گوید یکی از ادیان بر دیگری برتری مطلق دارد یا اینکه دست کم خودش را کامل‌تر و برحق‌تر می‌داند.
این مولویپژوه سپس در پاسخ به آن دسته که کثرت‌گرایی را برآمده از لیبرالیسم و تغییرات چندقرن اخیر در غرب می‌دانند گفت: ما وقتی در آثار امثال مولانا دقیق می‌شویم کثرت‌گرایی را به عینه می‌بینیم و این نشان می‌دهد که این مفهوم از دل تحولات نوین غرب بیرون نیامده بلکه یک گرایش و منش عرفانی است و حتی در بین عرفای مسیحی نیز دیده می‌شود. مولانا معتقد است که این کثرت و اختلافات میان ادیان و انسان‌ها نازدودنی است. یعنی هیچ تیمی نمی‌تواند هرچقدر هم که تلاش کند دیگری را از صحنه بیرون کند.
او ادامه داد: از دید مولانا امر متعالی یا خداوند بیان‌ناپذیر است یعنی ما تنها توصیفاتی از او به دست می‌دهیم که تنها تولید ما انسان‌هاست پس در نتیجه محدود است پس نباید جنگی برای نو تعاریف وجود داشته باشد. در ثانی مولانا می‌گوید تمامی این تفاوت‌ها و اختلافات در ادیان ظاهری است و اگر در باطن آنها دقیق شویم می‌بینیم که همه یک وحدت را شکل می‌دهند.
شکوفه اکبری‌زاده، از کشور افغانستان در این همایش در سخنرانی‌اش درباره «مولانا و استراتژی صلح» سخن گفت و افزود: همواره زیاده‌خواهی‌ها باعث درگرفتن جنگ می‌شود و با اینکه انسان‌ها در پس ذهنشان صلح و آشتی و مسالمت می‌خواهند اسیر تضادها و تقابل می‌شوند. افغانستان نیز از دیرباز آماج درگیری‌هایی بوده از جنگ داخلی گرفته تا نبرد قدرت و ایدئولوژیک. مولانا جلال‌الدین بلخی نیز خودش از قربانیان جنگ بوده و مجبور به مهاجرت به دلیل جنگ شده است. پس کاملا با عواقب آن آشنایی دارد. تاثیر جنگ افغانستان در ایران نیز دیده می‌شود. چراکه دست کم حضور مهاجران افغانستانی را در این کشور داریم. برای شناخت صلح نیز اول باید جنگ را بشناسیم که یعنی برخورد لفظی فیزیک یا سیاسی.
اکبری‌زاده اضافه کرد: هر تمدن با ویژگی خاص خود بر صلح تاکید می‌کند اما افسوس که ما در افغانستان نتوانستیم به صلحی پایدار برسیم که باید ریشه و علل آن را بیابیم. مثنوی معنوی نیز از جمله آثاری است که به صورت مستقیم و غیرمستقیم به بحث صلح پرداخته و می‌تواند ما را در رسیدن به یک استراتژی صلح یاری کند. یک مولویپژوه خاوردور در مورد مثنوی گفته بود اندیشه صلح‌جویی در مثنوی متجلی است و شکی نیست که مثنوی روایتی از صلح و انسان‌دوستی است.
این مولویپژوه افغانستانی همچنین یادآور شد: زادگاه مولانا نیم قرن است که درگیر جنگ‌های خانمان‌سوز است ولی ما بارها در افغانستان برای رسیدن به صلح تلاش کرده و می‌کنیم. منشأ جنگ‌های داخلی در افغانستان یک دلیل خاص ندارد بلکه گروه‌های تروریستی، طالبان، گروه‌های مافیای و افراط مذهبی بر آن دامن می‌زند. متاسفانه تداوم جنگ آن را برای مردم ما عادی کرده است. مثلا بمبی در منطقه منفجر می‌شود 5 دقیقه بعد افراد بدون هیچ ترس و واهمه‌ای زندگی را در آن منطقه از سر می‌گیرد و انگار دیگر ترسی ندارند. همه این موارد است که باعث می‌شود بگوییم مثنوی معنوی می‌تواند برای دستیابی صلح به افغانستان کمک کند.
او سپس گریزی بر برخی استراتژی‌های در افغانستان زد و گفت: به‌عنوان مثال با اتکا به آثار مولانا باید بر گفت‌وگو بین گروه‌های مختلف تاکید کنیم و بدانیم که صلح پروسه اجتماعی است هرچند مولانا از این موضوع نیز غافل نیست که آدمی باید اول با خودش در صلح باشد تا بتواند با دیگری نیز در صلح باشد پس باید ویژگی‌های خشونت و تندخویی را نیز از خود دور کنیم. واقعیت این است که خصلت‌های خشونت و تمایل با صلح در فطرت همه انسان‌ها وجود دارد و این عوامل محیطی هستند که یکی از این دو مقوله را پررنگ‌تر می‌کند. آن‌طور که مولانا می‌گوید انسان عامل موثر برای رسیدن به صلح است آن هم صلح با حفظ ارزش‌های انسانی. نه صلح از روی ترس از ستمگران.
به گفته اکبری‌زاده، ما در استراتژی صلح افغانستان باید به اختلافات منافع دولت و مخالفان نیز توجه داشته باشیم، همانطور که مولانا با شناخت از انسان بارها به تضادها اشاره کرده اما در نهایت از وحدت سخن می‌گوید. جهان ما رابطه اضداد است اما اگر مسالمت‌آمیز کنار هم قرار بگیریم می‌توانیم به آرامش برسیم. درکل بقای جهان به کثرت است و قبول آن.
در این مراسم همچنین مریم موسوی، مدیر موسسه سروش مولانا پیام این بنیاد را برای همایش قرائت کرد.
نظر شما