وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در نکوداشت شهید حسین قشقایی:
انقلاب بزرگ ملت ایران نمیتواند بدون نقش هنرمندان روایت شود
سید عباس صالحی گفت: انقلاب بزرگ ملت ایران در سال 56 و 57 نمیتواند بدون نقش هنرمندان روایت شود و ما بسیار نیازمند این نکته هستیم و شاید کمتر به آن پرداختیم که هنرمندان در آفرینش این رستاخیز ملی ما در سال ۵۶ و ۵۷ چگونه سهم داشتند.
شهید حسین قشقایی از هنرمندان حوزه تئاتر بود که در سال 57 به شهادت رسید؛ او در زمان حیاتش چندین اثر را روی صحنه برده که از جمله آنها نمایش «استثنا و قاعده» نوشته برتولت برشت است؛ همچنین نمایشنامه «نهضت حروفیه» نوشته این هنرمند شهید است که در زمان حیاتش اجرا نشد و یکی از سالنهای اصلی مجموعه تئاتر شهر، قشقایی، به نام این شهید نام گرفته است.
در ابتدای مراسم سید عباس صالحی وزیر فرهنگ و ارشاد ضمن بیان این که انقلاب اسلامی ایران در سال ۵۷ با ویژگیهای متعدد و متمایزی تعریف میشود گفت: یکی از ویژگیهای انقلاب 57 حضور اقشار وسیع اجتماعی در این انقلاب بود. همچنین شهر و روستا و طبقات مختلف اجتماعی و مجموعههای متکثر، البته ما انقلابهای دیگری در این ۱۵۰ سال اخیر داشتیم اما انقلاب ۵۷ از لحاظ گستره و تنوع و ویژگیهای حضور اجتماعی تفاوتهای خاص خود را داشت. یکی از ویژگیهای انقلاب اسلامی ۵۷ این بود که جریان اهالی فرهنگ و هنر و رسانه حضور متمایز، متفاوت و فعالی داشتند. ساحتهای مختلف اجتماعی هنرمندان و اهالی فرهنگ و رسانه را که نگاه میکنیم نقش آنها در این انقلاب بزرگ یک نقش خاص است.
او در ادامه افزود: اهالی رسانه و مطبوعات در این انقلاب بزرگ سهم قابل توجهی داشتند؛ در تصویر سازی و انتقال خبری نقش داشتند و همچنین با اتفاقی که با یک سکوت خبری ایجاد کردند. چه آن اعتصاب چهار روزه مطبوعات و چه آن اعتصاب دوماهه مطبوعات که از آبان ماه شروع و تا دی ماه ادامه پیدا کرد.
صالحی همچنین بیان کرد: میشود گفت که کمر رژیم شاه در اعتصابات را دو چیز شکست، اعتصابات شرکت نفت و اعتصابات مطبوعات. اهالی رسانه در سال ۵۶ و ۵۷ علی رغم این که فضای خاصی از لحاظ ساختار رسانه داشتیم، زمانی که میتوانستند کار کنند، در مقطعی با سکوت خبری و اعتصاب روزنامهها نقش مهمی داشتند و در دی ماه به اذن امام خمینی(ره) دوباره حرکت مطبوعات ادامه پیدا کرد.
وزیر فرهنگ و ارشاد درباره حضور موسیقی در انقلاب اسلامی اظهار کرد: حضور سرودها و موسیقیهای انقلابی و جریان موسیقی انقلابی ما در دهه ۴۰ و ۵۰ عملا کمک کرد با موضوعات و ژانرهای مختلف احوال خاص انقلابی ایجاد کند. پشت صحنه این اتفاق اتفاقات بزرگی بود و عملا زمانی که نزدیک به مقطع انقلابی میشدیم میدیدیم که چگونه این سرودها که حماسه سازی انقلابی میکردند به عنوان یک متن گفتاری در زبان، کلام، حس و شور مردم راه پیدا میکرد.
همچنین حوزه شعر و ادبیات در شاخههای مختلف سیاسی و اجتماعی ما از بعد از ۲۸ مرداد تا سال۵۷ قالبهای در مختلف ملی و مذهبی حرکتهای قابل توجهی داشت، بخش زیادی از آن درک حسی و شعور وجودی که در جامعه ایران در فضای انقلاب ۵۷ اتفاق افتاد مرهون جریان شعر و ادبیاتی است که از ۲۸ مرداد و بعد با یک شتاب بیشتر از خرداد ۴۲ تا ۵۷ حرکت کرد و عملا زمزمههای کلامی مردم را از لحاظ بار معنایی و بار احساسی و معرفتی ارتقا داد.
وی همچنین گفت: شعر و ادبیات در این فضا بسیار به کمک آن آمد که مردم آنچه را که حس میکردند بتوانند با کلمات بیان کنند و شاعران و نویسندگان به مردم کمک کردند که حسهای درونی خود را بازگویه کنند و شاید با همین نگاه انقلاب اسلامی ایران یک انقلاب شعار و شعر شد، عملاً تظاهرات و شعارهای مردم رگههای هایی از شعر را با خود حمل میکرد.
صالحی درباره تاثیر سایر حوزههای هنری در شکلگیری انقلاب بیان کرد: همینطور در حوزه هنرهای تجسمی، عکاسی، نقاشی و طراحی ما، گرچه شاید تدوین کاملی از این اتفاقات پدید نیامده اما عکاسی مقطع انقلاب نه تنها در تهران بلکه در شهرهای کوچک و بزرگ سهم قابل توجهی از ثبت انقلاب را داشت که برخی ماندند و برخی متاسفانه باقی نماندند اما عکاسان ما این حماسه بزرگ دینی، ملی و انقلابی را در آن ایام ثبت کردند. نقاشان ما با نوع نسبتی که با نقاشی، هم سنتی و قدیمی و هم از نوع سبک نقاشی مدرن داشتند، سبب شدند که شاهد اتفاقاتی در مقطع ۵۶ و ۵۷ باشیم و عملا به نحوی ثبت نگاری این اتفاقات از طریق نقاشی هم پدید میآید.
او درباره حوزه هنرهای نمایشی در دهه 40 و 50 گفت: در این حوزه شاهد تئاتر و نمایشهای سیاسی و اجتماعی رو به رشدی هستیم که گاهی در مراکز رسمی تئاتر و نمایش عرضه میشد و در بسیاری از موارد در مراکز غیر رسمی این هنرهای نمایشی عرضه میشد و خط ارتباطی ایجاد میکرد بین حوزه انتقادی هنرهای نمایشی با فضای سیاسی- اجتماعی روز جامعه در جاهای مختلف با نمونههای فراوان.
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی افزود: انقلاب بزرگ ملت ایران در سال 56 و 57 نمیتواند بدون نقش هنرمندان روایت شود و ما بسیار نیازمند این نکته هستیم که شاید کمتر به آن پرداختیم که هنرمندان با پدیدهها و گرایشهای مختلف در آفرینش این رستاخیز ملی در ۵۶ و ۵۷ چگونه سهم داشتند؛ اما در عین حال همه متحد در یک نگاه و مسیر و براین باور که ما میخواهیم ایرانی آزاد، آباد و مستقل داشته باشیم. اتفاقی که مبنای این اتفاق بزرگ اجتماعی در سال ۵۷ بود.
او بیان کرد: به نظر میآید که ما خیلی بخشهای ناخوانده از این روایت تصویر داریم؛ در حد یک تلاش اولیه وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی کتابی را با عنوان «جلوه جمال» منتشر کرد که بخش زیادی از آن مربوط به هنرمندان شهید بعد از انقلاب است اما این مسیر را باید ادامه داد یعنی هم نقشی که هنرمندان در فضای تداوم انقلاب اسلامی داشتند و هم این که امسال که چهلمین سال پیروزی انقلاب را جشن میگیریم نیازمندیم که ۵۶ و ۵۷ و نقشی که هنرمندان این اتفاق بزرگ داشتند را بهتر بشناسیم.
سید عباس صالحی در پایان گفت: شهید قشقایی که این محفل به نام او در چهلمین سالگرد شهادتش برگزار میشود، یکی از این مجموعه غنی و خیل بزرگ هنرمندانی است که در این اتفاق سهیم بودند. من از دوستانی که بانی این محفل شدند که ما به یاد او گردهم بیاییم و به این بهانه یاد کنیم از نقشی که هنرمندان، اهالی رسانه و اهالی فرهنگ و هنر در این رستاخیز اجتماعی مردم ایران داشتند سپاسگزارم و امیدوارم گفتوگوهایی که در ادامه میشنویم هم ما را با این شهید نزدیکتر کند. با این امید که بتوانیم نسبت به شهدای موثر در انقلاب ۵۷ و هم در ادامه راه در چهل سال بعد اهالی فرهنگ و هنر را با نوع نسبتی که در تاسیس و تداوم انقلاب اسلامی داشتند در یک تصویر روشنتری ارائه کنیم.
نظر شما