خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا)؛ بررسی وضعیت نشر کتاب با بررسی پارامترهای مشخصی مانند شمارگان، قیمت، تعداد عناوین جدید، تجدید چاپی‌ها و... میسر می‌شود و کنار هم گذاشتن این اطلاعات در بازه‌های زمانی مشخص، می‌تواند نتایج روشن و البته ارزشمندی را برای تحلیل‌های مدیریتی به‌دست دهد. به‌عبارت دیگر تحلیل‌های بر پایه آمار، امکان خوبی را در اختیار مدیران و طراحان استراتژی‌های نشر قرار می‌دهد تا تصمیمات درست‌تری  برای آینده کاری خود و جامعه نشر اتخاذ کنند.

موضوع قابل توجه در این حوزه، پیوستگی آمارها به یکدیگر است؛ آنچنانکه بعضا بررسی یکی از آن‌ها به دیگر پارامترهای آماری وابستگی دارد. مثلا ارتباط‌های مستقیمی بین افزایش قیمت کتاب و کاهش شمارگان کتاب وجود دارد و حتی می‌توان در کاهش شمارگان کتاب طی سال‌های اخیر، از افزایش آمار تعداد عناوین سالانه نیز رد و نشان گرفت.

همچنین با بررسی نمودارهای پیوسته، می‌توان تاثیر عوامل مختلف بیرونی را بر حوزه نشر ارزیابی کرد. روشن‌ترین مثال در این زمینه، تاثیر مستقیم نرخ ارز در دوره‌های مختلف بر قیمت کتاب است، زیرا غالبِ اقلام مصرفی در تولید کتاب؛ از کاغذ گرفته تا فیلم، زینک، جوهر، چسب صحافی و... وارداتی‌اند. در ادامه این روند، طبیعی است که گران شدن مواد اولیه، به قیمت بالا رفتن قیمت پشتِ جلد کتاب و فراروی آن از قدرتِ خرید مردم تمام شود که نتیجه‌ای جز کاهش شمارگان ندارد.

علاوه بر موضوع تاثیرگذاری عوامل به‌هم پیوسته نشر بر یکدیگر، بررسی آمار و اطلاعات دوره‌ای می‌تواند رد و نشان آسیب‌های پیرامونی نشر را نیز نمایان کند. از جلمه می‌توان به مساله «قاچاق کتاب» اشاره کرد که بر توقف کتاب‌ها در نوبت‌های چاپیِ پایین و به‌تبع آن، پایین آمدن شمارگان رسمی کتاب در کشور اشاره کرد. حتی مباحث دیگری مانند ترجمه‌های موازی، کپی‌رایت، ممیزی و... را نیز می‌توان با تحلیل‌های مرتبط، به نمودارهای به دست‌آمده ارتباط داد.

خانه کتاب در آستانه فراررسیدن بیست‌وششمین هفته کتاب جمهوری اسلامی ایران، با توجه به چهلمین سالگرد پیروزی انقلاب، به انتشار اطلاعات و نمودارهای آماری 40ساله نشر اقدام کرد که کم‌وبیش توجه کارشناسان و فعالان را به همراه داشت. خبرگزاری ایبنا نیز در استقبال از این رویداد، با درمیان گذاشتن اطلاعات و نمودارهای 40ساله نظر و تحلیل‌های کارشناسان و اهالی نشر را در قالب یک پرونده منتشر کرد که در ادامه به سرفصل بخشی از این مطالب اشاره خواهد شد.
 
 
بررسی آمارهای 40ساله نشر/ یکم؛
ردپای کتابسازی در آمار کتاب‌های چاپ اولی
جواهری: بخشی از کتاب‌های چاپ اولی کتابسازی‌اند

مدیرمسئول انتشارات ابوعطا معتقد است: بخشی از کتاب‌هایی که سالانه به عنوان کتاب چاپ اولی منتشر می‌شوند، کتابسازی‌اند و نمی‌توان آن‌ها را در آمار واقعی نشر ایران جای داد.

اینجا بخوانید...

بررسی آمارهای 40 ساله نشر/ دوم؛
افزایش ناشر آمار تالیف را افزایش داده است
دانش: بیشتر کتاب‌های تالیفی از نظر کیفی در سطح قابل‌قبولی نیستند

دبیر هیات انتخاب و خرید کتاب، سیر صعودی تالیف طی چهل سال گذشته را از نظر کیفی اتفاق خوبی ندانست و گفت: متاسفانه بیشتر کتاب‌های تالیفی از نظر کیفی در سطح قابل‌قبولی نیستند و نه‌تنها از نظر محتوا، اسلوب و مباحث ادبی بلکه صفحه‌بندی استانداردی هم ندارند.

اینجا بخوانید...

بررسی آمارهای 40ساله نشر/ سوم؛
ضعف شبکه توزیع باعث افزایش چاپ اولی‌ها شده است
حاجی‌تقی: ناشران ریسک انتشار کتاب جدید را می‌پذیرند

مدیر انتشارات ارمغان طوبی می‌گوید: کمبود کتاب‌فروشی و مراکز پخش معتبر، ناشران را بر آن داشته تا در اکثر عناوین خود به یک یا دو چاپ که بتواند شهرها و فروشگاه‌های بزرگ و نمایشگاه‌ها را پوشش دهد، کفایت کنند.
 
اینجا بخوانید...

 بررسی آمارهای 40ساله نشر/ چهارم؛
نرسیدن به چاپ‌های بعدی یعنی رکود در صنعت نشر
سرامی: بیشترین ناشران ما فاقد راهبردهای سالانه‌اند

مدیر انتشارات باد معتقد است نتیجه سیاست‌گذاری‌های غلط و فقدان تخصص در عرصه نشر را می‌توان در آمارهای چهل‌ساله نشر دید. از نظر او: «نرسیدن بخش قابل توجهی از کتاب‌هابه چاپ‌های بعدی، معنایش رکود در صنعت نشر است.»

اینجا بخوانید...

بررسی آمارهای 40ساله نشر/ پنجم؛
صدور 17هزار پروانه نشر بی‌معنی است
کیان‌افراز: صدور مجوز نشر به کارشناسی‌های بیشتری نیاز دارد

مدیر انتشارات افراز با اشاره به رشد فزاینده تعداد ناشران در چهار دهه اخیر، گفت: باید در قوانین صدور و تمدید پروانه نشر بازنگری شده و فیلترهای جدیدی برای آن‌ها در نظر گرفته شود تا ناشران حرفه‌ای و غیرحرفه‌ای از هم تشخیص داده شوند.

اینجا بخوانید... 

بررسی آمارهای 40 ساله نشر/ششم
حمایت بدون نظارت از تالیف به کتابسازی منجر شد
خلعتبری: سیاست حمایت از تالیف شکست خورده است

مدیر نشر شباویز کنترل جریان ترجمه با حمایت از پدید‌آوران را یکی از سیاست‌های موفق اما ناکام وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی می‌داند که در خلا نظارت کیفی، به آسیب‌هایی چون آمارسازی و کتابسازی دچار شده است.

اینجا بخوانید... 

بررسی آمارهای 40 ساله نشر/هفتم
سهم قاچاق کتاب در کاهش تجدید چاپی‌ها
سیدآبادی: خرید‌های دولتی باعث افزایش چاپ اولی‌ها شده است

مشاور وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی عوامل مختلفی مانند رویکرد دولت‌ها در ممیزی، گسترش قاچاق کتاب، تنگناهای اقتصادی و رغبت ناشران به بهرمندی از خرید‌های دولتی را در نسبت آمار چاپ اولی‌ها به تجدید چاپی‌ها موثر خواند.

اینجا بخوانید...

بررسی آمارهای 40 ساله نشر/هشتم
صنعت نشر گرفتار انبو‌ه‌سازی است
زرگر: انتشار 90هزار عنوان کتاب در سال کار کارستانی نیست!

دبیر جایزه مهرگان که معتقد است بازار کتاب از کتاب‌های بی‌کیفیت پر شده، می‌گوید: اگر به آما‌ر‌های وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی درباره رشد فزآینده تالیف بسنده کنیم و از افزایش تولید کتاب خوشحال باشیم، به این معناست که مطالعه دقیقی درباره این جریان انجام نشده است.

اینجا بخوانید...

بررسی آمارهای 40 ساله نشر/ نهم
افزایش تعداد ناشران و سودای بهرمنده از یارانه‌های دولتی
توکل‌صدیقی: در صدور پروانه نشر به توانمندی‌های حرفه‌ای توجهی نمی‌شود

نایب‌رئیس اتحادیه ناشران و کتابفروشان تهران با اشاره به رشد ناشران طی 40 سال اخیر گفت:‌ ارائه مجوز بی‌رویه نشر، توزیع یارانه‌ کاغذ و یارانه خرید کتاب موجب شد نشر ما نتواند به سمتی برود که راه برون‌رفت خود از مشکلات را پیدا کند.

اینجا بخوانید...

بررسی آمارهای 40 ساله نشر/ دهم
تعیین صلاحیت ناشران وظیفه صنف است؛ نه دولت
فروغی: ملاک‌های کمی با کتابسازی احراز می‌شود

مدیرمسئول انتشارات شورا گفت: در طول چهل سال اخیر تعداد ناشران فعال یا نیمه‌فعال بسیار اندک است و این یعنی پروانه نشر صادر شده از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی اثربخشی لازم را در چرخه تولید کتاب نداشته است.

اینجا بخوانید... 

بررسی آمارهای 40 ساله نشر/ یازدهم
آمار بالای تالیف در برابر ترجمه؛ واقعیتِ دور از حقیقت
تهوری: به نمودارهای آماری زیاد دل خوش نکنیم

مدیر انتشارات آفتاب‌کاران معتقد است: در آمارها، یک کتاب داستان 10 صفحه‌ای با تصاویر اندکی می‌تواند یک کتاب تالیفی قلمداد شود. علاوه براین کتابسازی‌هایی را که چه‌بسا جزو آمار تالیفی حساب شود، به این‌ها اضافه کنید.

اینجا بخوانید...

بررسی آمارهای ۴۰ ساله نشر/ دوازدهم
ناشر شدن وسوسه‌انگیز است
زینعلی: سیاست‌گذاری‌ نشر به پژوهش و برنامه‌ریزی نیاز دارد

رییس هیات مدیره انجمن فرهنگی ناشران دانشگاهی با اشاره به دلایل رشد تعداد ناشران، گفت: در صنعت نشر، عوامل وسوسه‌انگیزی در دوره‌های مختلف به این افزایش دامن زده است؛ عواملی مانند تخصیص یارانه مواد اولیه و کاغذ، بیمه تامین اجتماعی، مالیات، خریدکتاب از سوی ارشاد و وام‌های مختلف خرید ملک و...

اینجا بخوانید... 

بررسی آمارهای 40 ساله نشر/سیزدهم
تورم شمارگان کتاب را کاهش داده است
یراقچی: ناشران از چاپ کتاب می‌ترسند!

مدیر انتشارات پنجره دو دلیل اصلی شکل‌گیری جریان افت شمارگان کتاب طی سال‌‌های اخیر را رکود و تورم اقتصادی دانست و تاکید کرد: افزایش هزینه و طولانی شدن بازگشت سرمایه موجب شده تا برخی ناشران با ترس از چاپ کتاب صحبت کنند.

اینجا بخوانید...

بررسی آمار ۴۰ ساله نشر/ چهاردهم
ضعف مدیریتی و صنفی در شهرستان‌ها و تمرکز نشر در تهران
عرفان‌پور: ظرفیت‌های استانی برای توسعه نشر فعال شوند

مدیر نشر علوم دانشگاهی درباره تفاوت آمار کاهش عناوین کتاب در شهرهای دیگر نسبت به تهران، گفت: یکی از دلایل مهم این است که مدیران ما در اداره‌های کل فرهنگ و ارشاد اسلامی فرهنگی نیستند و به جای اینکه در این پست یک کارشناس این حوزه را مدیرکل کنند، بیشتر انتصاب‌ها سیاسی است.

اینجا بخوانید...

بررسی آمارهای 40 ساله نشر/پانزدهم
افت شمارگان کتاب در سایه جنگ، توزیع ضعیف و تورم
زارع: زمانی که جمعیت 30میلیون بود شمارگان 20هزارتایی داشتیم

مدیرمسئول نشر «نص» شمارگان 20 هزار نسخه‌ای اوایل انقلاب را برای نسل امروز دور از تصور ارزیابی کرد و دلایل کاهش شمارگان کتاب را در توزیع نامتوازن و همچنین افزایش قیمت ملزومات تولید کتاب دانست.

اینجا بخوانید... 

بررسی آمارهای 40 ساله نشر/شانزدهم
اعمال سلیقه‌‌‌ها و کاهش شمارگان
رامسری: ممیزی‌های سلیقه‌ای اعتماد مردم را از بین برد

مدیرمسئول انتشارات معین، با اشاره به بی‌اعتمادی مردم به حوزه نشر گفت: اعمال سلیقه‌ها پس از دوران اصلاحات، ضربه کاری و نهایی را بر نشر و به‌ویژه شمارگان وارد کرد.

اینجا بخوانید... 

بررسی آمارهای 40 ساله نشر/ هفدهم
تمرکززدایی نشر با توزیع نهادهای فرهنگی در استان‌ها
خرمی: تمرکز نشر در تهران با اهداف نظام در تضاد است

رئیس اتحادیه ناشران قم با اشاره به ضرورت تمرکززدایی در حوزه نشر گفت: اگر بخواهیم فرهنگ را گسترش دهیم، باید تمرکززدایی را آغاز کنیم و نهادهای فرهنگی و علمی را که مرتبط با کتاب و فرهنگ هستند از شهرهای کلان -به ویژه تهران- در شهرهای دیگر توزیع کنیم.

اینجا بخوانید... 

بررسی آمارهای 40 ساله نشر/ هجدهم
تاثیر کنکورزدگی جامعه در افت شمارگان کتاب
کوثری: افزایش تعداد ناشران و عناوین در افت شمارگان نقش داشته

مدیرعامل انتشارات علمی و فرهنگی،پایین بودن نرخ مطالعه، ضعیف شبه‌های توزیع، برخی سیاست‌های حمایتی و کنکورزدگی جامعه را از عوامل افت شمارگان کتاب در دهه‌های اخیر دانست.

اینجا بخوانید... 

بررسی آمار 40 ساله نشر/ نوزدهم
توسعه‌نیافتگی و جای خالی کتاب‌فروشی‌ در شهرستان‌ها
حسن‌پور: ایجاد فضای فرهنگی پیش‌زمینه توسعه نشر است

عضو هیات مدیره اتحادیه ناشران و کتابفروشان تهران با اشاره به لزوم تقویت صنعت نشر در استان‌ها گفت: زمانی که کتابفروشی‌های شهرستان قوی می‌شوند، در اصل یک بازار فرهنگی در این حوزه ایجاد کرده‌ایم و وقتی بازار فرهنگی درست می‌کنیم نویسنده یا مترجم ترجیح می‌دهد که کتابش را به ناشر استان خود بسپارد.

اینجا بخوانید... 

بررسی آمار ۴۰ ساله نشر/ بیستم
تمرکز نشر در تهران موجب گسترش امکانات چاپی در مرکز شده است
معینی: همکاری مولفان شهرستانی با ناشران تهرانی، ناشران شهرستانی را تضعیف کرده

رئیس هیات مدیره اتحادیه شرکت‌های تعاونی‌ ناشران (آشنا) معتقد است افزایش زیرساخت‌ها در تهران به فراخور تمرکز صنعت نشر در پایتخت، باعث شده که علاقه‌مندی به نشر در اکثر شهرستان‌ها کم شود و حتی ناشران شهرستانی، دفاتری را در تهران دایر کنند.

اینجا بخوانید... 

بررسی آمارهای 40 ساله نشر/ بیست‌ویکم
گرانی افسار گسیخته و برهم خوردن نظم بازار کتاب
قدیانی: کتاب تا پیش از سال 95 گران نبود

مدیرمسئول انتشارات قدیانی،‌ روند گران شدن کتاب بعد از حذف یارانه کاغذ را طبیعی و منطقی می‌داند اما تورم جهش قیمت‌ مواد اولیه در سال‌ها اخیر را چالشی جدی پیش روی صنعت نشر عنوان می‌کند.

اینجا بخوانید... 

بررسی آمارهای 40 ساله نشر/ بیست‌‌و‌دوم
پایین‌ نگه داشتن قیمت کتاب به معنای حفظ اقتصاد نشر است اما...
میرکریمی: ناشران به تناسب هزینه‌ها توانمند نشدند

رئیس مؤسسه انتشارات امیرکبیر، با انتقاد از برخی سیاست‌ها مانند توزیع نامتوازن یارانه بین اقشار مختلف جامعه، گران شدن ملزومات تولید کتاب؛ خصوصا افزایش قیمت کاغذ را اصلی‌ترین عامل گرانی دانست.

 اینجا بخوانید...