رهنمایی در ابتدای این نشست توضیحاتی را درباره کتاب ارایه کرد و گفت: پیش از این محمود یوسف ثانی این کتاب را ترجمه کرده و من در ترجمه از این اثر تلاش کردم مزایایی را به ترجمه پیشین اضافه کنم اما در بحث محتوایی بسیاری از مطالب و موضوعات مطرح در حوزه فلسفه دین که در کشوری مانند ایران دغدغه است در این کتاب مشاهده نمی‌شود و با توجه به اینکه کتاب اثری آموزشی است طبیعی است که نویسنده روی دغدغه‌های دانشگاه‌های کشور مبدأ متمرکز شده باشد به طور مثال در این کتاب جای مباحثی مانند دین و سیاست و جوهره و پوسته دین خالی است.
وی ادامه داد: نویسنده کتاب زمان زیادی را برای اثبات ادله وجود خدا گذاشته که شاید در ایران باتوجه به دغدغه‌های وجودی چندان این موضوع پررنگ نباشد. یکی دیگر از ویژگی‌های اثر که آن را برای ما مناسب می‌کند این است که نویسنده خود از فیلسوفان خداپرست مسیحی است و در نهایت دیدگاه‌هایش در کتاب نزدیک به فیلسوفان الهی می‌شود.
.jpg)
به گفته رهنمایی، کتاب با استانداردهای آموزشی تنظیم شده و از این لحاظ متن روان و سلیسی دارد و برای دانشجویان فلسفه مناسب است ضمن اینکه در پایان هر فصل خلاصه و چکیده‌ای از مباحث فصل ارایه شده است.
حجتی در ادامه این نشست با بیان اینکه فلسفه دین در جامعه ما مانند بسیاری از موضوعات دیگر با سوء تفاهم آغاز شده عنوان کرد: فلسفه دین براساس معیار صدق و کذب و تحقیق‌پذیری تجربی در انگلستان مطرح شد و هرآنچه از این معیارها دور بود ارزش فلسفه دین نداشت اما به‌تدریج در اوایل قرن نوزدهم این انتقادات به اثبات‌گراها مطرح شد که چرا گزاره‌های دینی و اخلاقی را از فلسفه بیرون می‌گذارند. برهمین اساس بود که باورهای دینی و اخلاقی به دایره فلسفه وارد شد و فیلسوفانی پیدا می‌شوند که گزاره‌های دینی را محل بحث‌های فلسفی و روش فلسفی قرار می‌دهند. اما از آنجا که بستر اثبات‌گرایی فلسفی به زبان انگلیسی و در آنجاست ریشه‌های نگاه به فلسفه دین نیز تحلیلی است و در واقع فلسفه دین با رویکرد قاره‌ای معنا ندارد.
این مدرس دانشگاه با بیان اینکه رویکرد قاره‌ای به فلسفه دین سابقه چندانی ندارد گفت: در جامعه ایران فلسفه دین به معنای کلام تلقی شده در حالی که فلسفه دین الهیات است. در الهیات موضوع بحث حول وجود خداوند است اما در کلام موضوع رویکرد کلامی به خداوند بوده و از بحث‌های جدلی استفاده می‌شود. فرق فلسفه دین با این دو رشته این است که موضوعش نه خداوند بلکه دین به معنای عام آن اعم از ادیان شرقی بی‌خدا و ادیان ابراهیمی است. پس در فلسفه دین تعریف دین کار سختی است با این وجود ویژگی‌های حداقلی دارد.
حجتی در بخش دیگری از سخنانش انتقاداتی را معطوف به کتاب حاضر کرد و گفت: مترجم اثر با تلقی و فهم از فلسفه اسلامی سعی کرده کتابی را در فلسفه دین با رویکرد تحلیلی ترجمه کند به همین دلیل بسیاری از واژگان و مفاهیمی که متعلق به نظام خاص فلسفی هستند را خارج از محتوای کتاب نشانده و باعث شده ترجمه اثر به کلی خراب شود. مترجم از واژه‌های فلسفه اسلامی به جای فلسفه جدید استفاده کرده در حالی‌که مترجم باید وفادار به متن باشد.
به گفته وی، در بخش‌های مختلفی از کتاب مترجم سهل‌انگاری نسبت به آوردن اسامی داشته به طوری که اسم کیرکگور به غلط کیرگاردل نوشته شده است. همچنین مترجم بی‌دلیل پاورقی‌هایی را به کتاب افزوده که انگیزه‌اش مشخص نیست و اساسا با توجه به چینش صفحه‌بندی مشخص نیست که متعلق به مولف است یا مترجم بنابراین ترجمه کتاب غیرقابل استفاده برای مخاطب است.
وی با تاکید بر ارزیابی کتاب‌های ترجمه شده پیش از چاپ گفت: انتشارات جهاد دانشگاهی باید تلاش کند تا پیش از ترجمه آثار را ارزیابی کرده و با هدف یک کتاب را ترجمه کند. این کتاب زمانی منتشر شده که در سال جاری کاغذ حداقل بندی 350هزار تومان و با توجه به غلط‌های فراوان و چینش و صفحه‌بندی نامناسب پتانسیل رقابت با ترجمه قبلی را ندارد.
.jpg)
علی‌اکبر عبدل‌آبادی عضو هیات علمی دانشگاه شهید بهشتی نیز در ادامه این نشست با بیان اینکه در ترجمه آثار باید دقت، صحت و سلیس بودن رعایت شود بیان کرد: در مقایسه با ترجمه محمود یوسف‌ثانی عنوان کتاب دقیق‌تر ترجمه شده اما به صورت کلی در ترجمه این کتاب آن سه معیار یا حضور ندارد یا حضور کمرنگی دارد. به طور مثال در فهرست فصل اول واژه‌ای به دنیای ادیان ترجمه شده در حالی که در بخش‌های دیگر کتاب ادیان جهانی است و مترجم باید نسبت به کار بردن معادل‌های فارسی دقت داشته باشد.
وی ادامه داد: اگر مترجم در یکجا تنوع ادیان را استفاده کرده نباید در بخش‌های دیگر کتاب آن را به گوناگونی ترجمه کند چرا که باید در فن ترجمه در همه قسمت‌های ترجمه یک معادل را استفاده کنیم.
این استاد دانشگاه در پایان گفت: مترجم باید در ترجمه کتاب از معادل‌های فارسی مرجوح استفاده کنند اما در ترجمه کتاب این موضوع صورت نگرفته است.
نظر شما