سید هادی خسروشاهی در این همایش با تشریح دو خاطره مرتبط با تصمیم برخی از گروه‌های داخلی و خارجی درباره ترور فرح پهلوی و فرزندانش در مصر و ترور بنی‌صدر و ماجرای مخالفت امام با این موضوع، در ادامه درباره عنوان کتاب «آثار سید جمال الدین افغانی حسینی»، توضیح داد: این کتاب یک بار در خارج چاپ شد. در مصر سید جمال‌الدین را به اسم اسدآبادی نمی‌شناسند و از سویی ایشان حدود 13 نوع امضای مختلف داشت و در همه امضاها نوشته الحسینی و افغانی.
وی ادامه داد: همه جا او را به این نام می‌شناسند و با خودم فکر کردم اگر نام او را اسدآبادی بنویسم، کسی او را نمی‌شناسد. البته یقین دارم که او ایرانی و اهل اسدآباد بوده و اسناد و مدارک این مساله نیز موجود است.
دستگیری مرحوم علی دوانی برای نوشتن «نهضت روحانیون ایران»
محمدحسن رجبی دوانی؛ نویسنده و پژوهشگر حوزه تاریخ معاصر نیز در این همایش با موضوع «نگرش و روش تاریخ‌نگاری استاد علی دوانی در حوزه امام‌پژوهی» به سخنرانی پرداخت.
وی با اشاره به کتاب ۱۰ جلدی «نهضت روحانیون ایران» اثر علی دوانی، بیان کرد: مرحوم پدرم (علی دوانی) به دلیل مطالعات تاریخی که داشتند، وقتی نهضت روحانیون شروع شد، با حضور در بیوت مراجع سعی کردند، اعلامیه‌ها و سخنرانی‌ها را جمع‌آوری کنند. ایشان در سال 1341 کتاب «نهضت روحانیون ایران» را در کمتر از یک ماه نوشت و کتاب در چاپخانه حکمت قم منتشر شد. به خاطر دارم برخی شب‌ها چراغ اتاق پدرم تا صبح روشن بود. تعدادی از نسخه‌های کتاب به امام و نزدیکان ایشان و همچنین دوستان نزدیک پدر ازجمله سید هادی خسروشاهی و آیت‌الله مکارم شیرازی رسانده شد، چون این بیم وجود داشت که ساواک کتاب را توقیف کند که این اتفاق پیش از انتشار عام کتاب رخ داد. یکی از علل دستگیری ایشان در دوم فروردین 1342 هم تالیف همین کتاب بود.
رجبی دوانی افزود: زمانی که در سال 1356 اولین طلیعه‌های نهضت امام مجددا آغاز شد، تمام اسناد و مدارک موجود ازجمله اعلامیه‌های امام و سایر مراجع به همت مرحوم پدرم جمع‌آوری و کار تدوین کتاب آغاز شد. از آن‌جهت که اگر جریان نهضت از سوی خودی‌ها نوشته نشود، معاندان و نزدیکان رژیم آن‌را در نوشته‌هایشان تحریف می‌کنند، یک جلد از کتاب به مقدمه‌ای مبسوط اختصاص پیدا کرد. وقتی جلد اول کتاب تدوین شد، از پدر پرسیدم که چرا جریان نهضت را از خواجه‌نصیر شروع می‌کنید؟ ایشان فرمود فکر نمی‌کنید که اگر او نبود و حرکتی که در دربار هلاکو کرد، نهضت و آثار اسلامی را احیا نمی‌کرد یا امثال علامه حلی نبودند، شیعیان نمی‌توانستند تنفس کنند؟ کار آن‌ها یک هدف سیاسی با سازوکار فرهنگی بود.
این نویسنده و پژوهشگر تاریخ، در ادامه گفت: دو جلد نخست کتاب پیش از انقلاب تألیف شد و پس از پیروزی انقلاب کار ادامه پیدا کرد که با خطرات جدیدی همراه بود. ما در همسایگی شهید مفتح زندگی می‌کردیم و گروهک فرقان چند نوبت برای ترور ایشان اقدام کرده بود. از آن‌جهت که پدر در حال نوشتن نهضت امام بودند، برایش نگران بودیم. مرحوم پدرم شب‌ها کتاب را در یک نایلون سیاه‌رنگ به ما می‌سپردند و بعد تا زمان چاپ کتاب، آن‌را در منزل دکتر فرید؛ داماد آقای فلسفی گذاشتند تا اگر اتفاقی برای ایشان افتاد، کتاب محفوظ باشد. آن سال‌ها به دلایل مختلف ازجمله قضیه خلق مسلمان، این کتاب با مقبولیت روبه‌رو نشد، اما 15 یا 20 سال بعد، حجت‌الاسلام حسینیان کتاب را تجدید چاپ و منتشر کرد.
وی با اشاره به دو نکته مهم مربوط به اخلاق و اندیشه مرحوم علی دوانی، اظهار کرد: ایشان مبارزه سیاسی را صرفا در میدان مبارزه رویاروی نمی‌دید، بلکه دید گسترده‌تری به این مساله داشت و من احساس کردم این نوع نگاه، بیشتر به نگاه شهید مطهری نزدیک بود. از نگاه ایشان، رهبری امام در نهضت، مانع از این نمی‌شد که اقدامات سایر علما نادیده گرفته شود. پدرم در این کتاب با این نگاه معتقد بودند که به‌عنوان یک مورخ وظیفه دارند آنچه را هست، بیان کنند. نکته دوم اینکه، مرحوم پدرم به آوردن نام تمام کسانی که از آن‌ها اقتباسی صورت گرفته یا نکته‌ای آورده شده، تاکید داشتند، ولو اینکه آن شخص فرزند خودشان باشد. نسبت به این موضوع بسیار حساس بود و هرجا موردی خلاف این می‌دید، برخورد می‌کرد.
نظر شما