در آغاز این جلسه ابراهیم زاهدیمطلق از گردآورندگان این کتاب، با گرامیداشت یاد و خاطره زندهیاد فیروز زنوزیجلالی گفت: در جمع معلمان داستان، جای آقای زنوزی جلالی که برای این کتاب با وی مصاحبه کردیم بسیار خالی است؛ ولی خوشحالیم که پسر وی دعوت ما را برای حضور در این برنامه پذیرفت.
مدیر دفتر داستان بنیاد در ادامه گفت: پس از ترجمه و انتشار مجموعه ۱۰ جلدی «گام به گام تا داستاننویسی حرفهای» به این نتیجه رسیدیم که جای کتابی که دربردارنده تجربیات اساتید داستاننویسی کشورمان باشد، در میان کتابهای مرجع خالی است. پس دست به کار شدیم و با ۱۳ معلم داستاننویسی گفتوگو کردیم که این کتاب ماحصل آن است.
در ادامه این نشست، مدیرعامل بنیاد شعر و ادبیات داستانی پشت تریبون قرار گرفت و گفت: با آنکه این کتاب مبتنی بر مصاحبه است و در ظاهر، در مدت زمان کوتاهی میتوان کارهای آن را انجام داد، ولی در این راه ما برای تکمیل یک مصاحبه، چهار ماه وقت صرف کردیم.
وی افزود: قدر و منزلت این کتاب، به کنار هم قرار گرفتن اسامی اساتیدی است که عمر خود را پای داستاننویسی و تدریس آن گذاشتهاند.
مهدی قزلی در ادامه با تشکر از حضور معاون امور فرهنگی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در این جلسه گفت: این جلسه فرصت مغتنمی است که دکتر جوادی به عنوان سکاندار بخش فرهنگ وزارت ارشاد، پای صحبتهای شما بنشیند و مسائل و دغدغههای پیشکسوتان این حوزه را بشنود.
وی در پایان گفت: این کتاب حاصل مشارکت ۱۳ معلم داستاننویسی باسابقه است که هم نمونهای جدید در الگوی گفتوگو است و هم نظرات هر یک از اساتید، از منظر خود –کلاسیک یا مدرن- به داستاننویسی حرفهای و در نتیجه رفع ابهامات این حوزه است.
در ادامه، هر یک از معلمان داستاننویسی به طرح نکات، دغدغهها، موانع و مشکلات این حوزه پرداختند و پیشنهاداتی برای ارتقاء آموزش داستاننویسی در کشور ارائه دادند.
راضیه تجار با تقدیر از انتشار این کتاب گفت: در دهه ۶۰، یک آگهی از کلاس داستاننویسی در حوزه هنری، باعث ورود من به این وادی شد که توانستم از همانسالها یاد بگیرم، بنویسم و آموزش دهم. خرسندم از این که بخشی از تجربیات من در این سالهای معلمی، در این کتاب آمده است.
محمدجواد جزینی با اشاره به وضعیت کلاسهای داستاننویسی گفت: اگر به کلاسهای سنتی که با حضور ده تا بیست ادبجو اکتفا کنیم، نمیتوانیم آینده درخشانی برای داستاننویسی قائل باشیم؛ در صورتی که میتوانیم با بردن داستان و داستاننویسی به محیطهای دانشگاهی و ایجاد رشتههای مرتبط، نیاز کشور را در سطح آکادمیک برطرف کنیم.
صحبتهای ابوتراب خسروی پیرامون بحران خواننده بود. وی با تشکر از برپایی این جلسه گفت: ما نیاز به تربیت خواننده در مقاطع مختلف تحصیلی داریم. اگر توجه ویژهای به متون ادبی مخصوصاً ادبیات معاصر شده و در کتابهای درسی گنجانده شود، میتوانیم انتظار نسلی کتابخوان داشته باشیم؛ در غیر اینصورت با بحران خواننده روبهرو میشویم.
مطالبه محمد حسن شهسواری، بردن آموزش داستاننویسی به شهرستانها بود. وی با اشاره به تجربه خوبی که از تدریس در دوره آموزش داستاننویسی آلِجلال در بنیاد شعر و ادبیات داستانی داشت، گفت: همانطور که میدانید، کارهای خوبی در این زمینه شده، ولی کافی نیست. با توجه به هزینههای حضور استاد در شهرستانها و هزینه گردهمایی داستاننویسان جوان از مناطق مختلف در یک شهر از استان، نیازمند توجه و حمایت ویژه وزارت ارشاد در بخش آموزش است.
احمد دهقان با اشاره به شیوههای جدید آموزش داستاننویسی در دنیا گفت: شیوههای سنتی دیگر پاسخگوی نیاز داستاننویسی نوین نیست. باید گروههایی بروند و از مراکز پژوهشی و دانشگاههای صاحب سبک دنیا بازدید کنند تا با شیوههای جدید آموزش داستاننویسی آشنا شوند و این فن، به صورت دانشگاهی در کشورمان آموزش داده شود.
حسین فتاحی با تقدیر از جمعآوری تجربیات معلمان داستاننویسی در کتاب «داستاننویسی باکلاس» گفت: کار بسیار خوب و جدیدی در این کتاب انجام شده. ولی امیدوارم با حمایت از آثار با کیفیت، نویسندگان صاحبسبک و آثار برگزیده در جشنوارههای ملی، از رهاشدگی نویسندگان و اثار خوب جلوگیری شود.
مجید قیصری با تقدیر از انتشار این کتاب گفت: این کار باید ادامهدار باشد و در مراحل بعدی، سوالات تازهای از اساتید و پیشکسوتان پرسیده شود. پرسشهایی که نشاندهنده دغدغه هریک از این اساتید باشد.
حمیدرضا شاهآبادی با تقدیر از حرکت همنشینی معلمان داستان گفت: پرسش بنیادین وجود دارد که داستاننویسی قابلیت آموزش دارد یا خیر؟ به نظر من همانطور که معماری و حتی آشپزی قابلیت آموزش دارد و از بین دانشجویان یک دانشگاه با سطح آموزشی یکسان، یکی معمار متبحری میشود و دیگری معماری معمولی؛ در آموزش داستاننویسی نیز همینطور است و نتیجه فارغالتحصیلان هر مدرسه داستاننویسی، بسته به ذوق فردی، تجربیات و معلم آن کلاس است.
مدیر انتشارات مدرسه در ادامه گفت: در دانشگاه شیراز، دانشگاه امام امام رضا (ع) مشهد، دانشگاه فردوسی، دانشگاه هرمزگان و برخی دانشگاههای دیگر، رشته ادبیات کودک در مقطع کارشناسی و کارشناسی ارشد وجود دارد که موجب معرفی دانشجویان و رسالههایی شده که حرفهای زیادی برای گفتن دارند و به زودی تاثیر آن را بر روی ادبیات کودک خواهیم دید. پس ناگزیریم از آموزش آکادمیک داستاننویسی.
ابراهیم حسنبیگی نیز در این جلسه گفت: یکی از اهداف بنیاد، تولید این گونه آثار مرجعی است که برای آموزش داستاننویسان و انتقال تجربه از معلمان داستان کاربرد دارد. امیدوارم بیش از پیش شاهد انتشار این دست کارها باشیم.
سیامک گلشیری نیز با حمایت از انتشار اینگونه کتابها، خواستار انتشار جلد دوم این کتاب و پرداختن به موضوعات و دغدغههای معلمان داستاننویسی شد.
در پایان این نشست، دکتر محسن جوادی با تشکر از بنیاد شعر و ادبیات داستانی برای برگزاری این جلسه گفت: کتاب «داستاننویسی باکلاس» از نظر خوانش تجربیات معلمان داستان و نوع مواجهه این اساتید با شاگردان و شکل انتقال مفاهیم، بسیار ارزشمند است.
معاون امور فرهنگی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی با اشاره به دوران سودگرایی در اروپا و رهبانیت دانشمندان گفت: در آن زمان عدهای از علما گفتند که چرا ما فقط برای خودمان سودمند هستیم و برای نفع جامعه کاری انجام نمیدهیم و همین امر باعث رشد و ترویج علم شد. حال من در جمعی هستم که هم بهترین داستاننویسان این کشورند و هم عمر خود را صرف آموزش و نشر این علم کردهاند که ستودنیست.
وی افزود: تلاش میکنم بستری آماده شود که بتوانیم آموزش داستاننویسی را به دانشگاهها بیاوریم و در فضایی آکادمیک و با تلفیق علم و تجربه به تربیت داستاننویسان حرفهای بپردازیم.
رئیس نمایشگاه بینالمللی کتاب تهران گفت: در سی و دومین نمایشگاه کتاب تهران شاهد بودیم که در کشورهای همسایه، با استفاده از شخصیتهای ایرانی داستانهایی مینویسند که تبدیل به کتابهایی پرفروش میشود و حتی خواننده ایرانی برای خرید آن صف میکشد، در صورتی که ما باید صادرکننده این فرهنگ و کتابها باشی پس باید بررسی کنیم که چطور میتوانیم کتابها و اندیشههای خود را برای مخاطب جهانی بنویسیم.
دکتر جوادی در پایان گفت: امیدوارم بتوانیم با همکاری بنیاد شعر و ادبیات داستانی، آموزش داستاننویسی را از تمرکز در پایتخت و مراکز استانها به شهرستانها و نقاط دورافتاده کشور ببریم که هم از گنجینه داستانها و افسانههای محلی بهره ببریم و هم استعدادهای جوان و بکر این مناطق را کشف کنیم.
گفتنی است، بنیاد شعر و ادبیات داستانی به تازگی کتاب «داستاننویسی باکلاس» را منتشر کرده که حاصل گفتوگو با سیزده معلم داستان نویسی کشور است.
نظر شما