حسین عبدالملکی، کارشناس حوزه معلولین کتابخانه ملی در گفت‌وگو با خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)، از امکاناتی که کتابخانه ملی برای افراد نابینا و کم‌بینا در نظر گرفته است، گفت: در سال‌های اخیر گام‌های خوبی برای استفاده بیشتر نابینایان از منابع کتابخانه ملی برداشته شده است. تعداد کتاب‌های گویا و کتاب‌های بریل ما بیشتر شده است. فضا مناسب‌سازی شده و انواع سیستم‌هایی که برای نابینایان وجود دارد در دسترس است اما نسبت به حالت مطلوب جهان فاصله داریم.
 
او درباره وضعیت کتاب‌های بریل در بازار کتاب توضیح داد: متاسفانه با همه اهمیتی که کتاب بریل برای نابینایان دارد به دلیل فاکتورهایی که برای تولید این کتاب‌ها وجود دارد، دسترسی به آنها سخت‌تر از گذشته شده زیرا کاغذ از قبل هم گرانتر شده است. برای تولید کتاب به خط بریل کاغذ 80 گرمی خوب است اما در کتابخانه ملی از کاغذ 160 گرمی استفاده می‌کنیم تا توانایی داشته باشد از سوراخ‌هایی که در آن ایجاد می‌شود، نگهداری کند.
 
به گفته عبدالملکی کاغذ و چاپگرها گران است و برای چاپ جزوات چاپگر خوب موجود نیست، او ادامه داد: افراد متخصص در زمینه تولید کتاب‌های بریل محدوداند. در بحث سرمایه‌گذاری چون تعداد افراد نابینا نسبت به جمعیت کم است، بخش خصوصی سرمایه‌گذاری برای آن نمی‌کند و سرمایه‌گذاری بخش دولتی کافی نیست. 
 
کارشناس حوزه معلولین کتابخانه ملی با اشاره به اینکه مطالعات نابینایان در سال‌های اخیر افزایش یافته‌است، توضیح داد: تعداد زیادی از افراد در مقاطع بالای تحصیلی مدارکی کسب کرده‌اند، دامنه رشته‌ای و مطالعات آزاد آن‌ها بیشتر شده است.
 
او با بیان اینکه بهترین موسسه که کتاب بریل چاپ می‌کرد رودکی بود، درباره فعالیت‌های این موسسه توضیح داد: موسسه رودکی با مشکلات فراوانی روبه‌رو شده و متوسط چاپ بریل در کشور خیلی پایین آمده و موجب شده دسترسی به کتاب بریل برای افراد کاهش یابد. به همین دلیل یکی از مشکلاتی که در این زمینه پیش آمده موجب شده که اغلاط املایی بیشتر شود چون شما هر چقدر هم بشنوید باز هم ممکن است متن نادرست وارد شود. نیاز است که به خط و کتاب بریل توجه بیشتری  شود.
 
نرم‌افزارهای تخصصی نابینایان در ایران رشد نکرده است
عبدالملکی درباره امکان تغییر کاربری کتاب از کاغذی به دیجیتال و استفاده نابینایان از آن توضیح داد: همانطور که با آمدن ای‌بوک‌ها نیاز به کتاب کاغذی از بین نرفت ما نمی‌توانیم بگوییم که کتاب بریل نباشد. بریل در کنار فرمت‌های دیگر مورد نیاز است. برای نابینا دو حال برای کسب اطلاعات وجود دارد با لامسه یعنی استفاده از خط بریل یا شنوایی.
 
او ادامه داد:  اسکرین ریدرهایی است که آنچه روی صفحه کامپیوتر درج شده برای افراد می‌خواند. نرم‌افزارها در ایران رشد چندانی نکرده زیرا برنامه‌هایی که طراحی می‌شود برای فرمت لاتین و انگلیسی است و زمانی که ما می‌خواهیم این فرمت را به فارسی برگردانیم تطبیق سخت و طولانی خواهد بود. با استفاده از نرم‌افزارهایی که در گوشی‌ها به وجود آمده نابینایان می‌توانند زندگی آسوده‌تری داشته باشند اما این به معنی کنار گذاشتن خط بریل نیست.
 
عبدالملکی درباره اهمیت اقداماتی که برای استفاده نابینایان از کتابخانه ملی انجام شده است، گفت: این اقدامات بعد ملی دارند و مختص تهران نیستند، دوم اینکه کارهای نوینی در این زمینه انجام می‌شود.
 
او با تاکید بر اینکه جشنواره ملی مقاله‌نویسی نابینایان به خط بریل برگزار می‌شود، ادامه داد: بریل خط رسمی نابینایان است بین  500 تا 700 میلیون انسان مستلزم به استفاده از این خط هستند. در ایران تعداد افراد نابینا و کم‌بینا حدود یک‌درصد از افراد جامعه است،  براساس تحقیقاتی که انجام شده است مناسب‌ترین راه برای برآورد نیازهای نابینایان، درکنار استفاده از نرم افزارهایی که برای نابینایان طراحی شده و سایر وسایل دیجیتال، استفاده از خط بریل است.
 
کارشناس حوزه معلولین کتابخانه ملی با بیان اینکه خط بریل برای نابینایان همانند خط نوشتاری برای سایرین است، گفت: تحقیقاتی که انجام شده نشان داده که نابینایی که از خط بریل استفاده می‌کند از نظر مهارت‌های تحصیلی، شغلی و فکری، افرادی موفق‌تر می‌شوند. سازمان ملل و یونسکو در مصوبات خود برای معلولان بر استفاده از خط بریل تاکید کرده‌اند و بر اینکه بریل باید حفظ شود و گسترش یابد.
 
استفاده از خط بریل در ایران محدود است
عبدالملکی با اشاره به اینکه روزبه‌روز استفاده از خط بریل مخصوصا برای افرادی که امکانات دیجیتال در دست دارند کاهش می‌یابد، ادامه داد: استفاده از وسایل دیجیتالی شتاب بیشتری دارد، سخت‌افزارهای فراوانی داریم که هم‌زمان از رایانه و بریل استفاده می‌کنند. در ایران اما محدود هستیم به سخت افزارهایی که با آن‌ها خط بریل خوانده می‌شود به همین دلیل استفاده از بریل در ایران شدیدتر کاهش پیدا می‌کند.
 
کارشناس حوزه معلولین کتابخانه ملی درباره اهداف برگزاری جشنواره منابر «مقاله نویسی نابینایان به بریل » توضیح داد: در برگزاری این جشنواره چند هدف داشتیم، یکی حفظ و گسترش بریل فارسی، دیگری اینکه کتابخانه‌ها به بریل حساس شوند. همچنین ایجاد زمینه‌هایی تا خود نابیناها به بریل برگردند. در این جشنواره سعی شد تا مشکلاتی که در بریل وجود دارد را بررسی کنیم و  به‌همین دلیل رئیس کتابخانه ملی سه محور برای این جشنواره تعیین کرد.
 
به گفته او دوستداران برای شرکت در این جشنواره در دو سطح زیر و بالای بیست سال در دو اندازه 700 و 1200 کلمه‌ای مقاله می‌فرستند.
 
عبدالملکی درباره دیگر اقداماتی که کتابخانه ملی انجام داده است، بیان کرد: برگزاری جشنواره ملی کاما از دیگر فعالیت‌های این کتابخانه است. جشنواره ملی کاما مجموع دو جشنواره است. پیش از این یک جشنواره نابینایان و کم بینایان داشتیم و یک جشنواره افراد معلول، اینها تجمیع شده و کتابخانه ملی در شورای سیاست‌گذاری جشنواره ملی کاما است.
 
او ادامه داد: در تحقیقی که در کتابخانه ملی انجام دادیم نزدیک 200 نویسنده نابینا پیدا کردیم که برخی نزدیک به 70 کتاب دارند. همچنین حدود 1200 کتاب ترجمه و تالیف، شناسایی کردیم این جشنواره‌ها برای اینکه معلولین و افراد نخبه شناسایی شوند بسیار مفید است.