محمود برآبادی، نویسنده و پژوهشگر حوزه کودک و نوجوان، معتقد است شاعران امروز شعرهای زیادی برای بچهها میسرایند که ماندگاری زیادی ندارند اما اشعار افرادی مانند عباس یمینیشریف، محمود کیانوش و پروین دولتآبادی با گذشت دههها از سرودنشان، همچنان از سوی بچهها زمزمه میشود.
یمینیشریف، کتاب قصه و داستانهای بسیاری نوشته مانند «خانه باباعلی»، «پوری و لباسهایش» و ... ولی ارزش و جایگاه ادبی او به خاطر اشعار روان و ساده و صمیمی است که برای کودکان ـ به ویژه خردسالان ـ سروده که تعدادی از آنها همچنان ورد زبان بچههاست و با آنکه بیش از 50 سال از سروده شدنشان میگذرد، ماندگار است.
این مسئله خیلی مهم است، در حالی که شاعران امروز کودک اشعار زیادی برای بچهها و گروههای سنی مختلف میسرایند و از اصطلاحات امروزی هم در اشعارشان استفاده میکنند، اما ماندگاری زیادی ندارند، حال آنکه اشعار افرادی مانند عباس یمینیشریف، محمود کیانوش و پروین دولتآبادی با گذشت دههها از سرودنشان، همچنان از سوی بچهها زمزمه میشود و گاهی به چیستان، ضربالمثل و بازی تبدیل شده است.
عباس یمینیشریف معتقد بود که دنیای کودکان را نباید با مسائل و مشکلات دنیای بزرگسالان مانند خشونت، تبعیض طبقاتی، محرومیت و ... آمیخته کرد. این دیدگاه در برابر دیدگاه دیگری بود که در دهه پنجاه در ایران طرفداران زیادی داشت مانند صمد بهرنگی، درویشیان و عبادالهی که میگفت کودکان را باید با واقعیتهای تلخ دنیای امروز آشنا کرد. آنها باید بدانند چه مشکلات و مصائبی در یک جامعه طبقاتی وجود دارد و چگونه باید با این تبعیضها مبارزه کرد و به عدالت اجتماعی دست یافت.
به همین دلیل بود که نویسندگان و شاعرانی چون یمینی شریف متهم به طرفداری از فرهنگ طبقه مرفه شهری میشوند که از واقعیتهای آن روز جامعه فاصله زیادی داشت. فارغ از این خطکشیها و دستهبندیها، به گمان من تأثیری که یمینی شریف در خلق دنیای کودکانه با اشعار روان و شیرین و شادمانه و نیز در کشف کارکردهای زبان در بیان مفهومهای ساده اما خیالانگیز داشت، غیرقابل انکار است و شاعران ما همچنان میتوانند از این تجربیات برای بیان مفاهیمی نوتر بهره ببرند.
نظر شما