خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا)- پرونده بیست‌وهفتمین نمایشگاه بین‌المللی قرآن کریم، در حالی شنبه چهارم خردادماه بسته شد که در جمع‌بندی کلی از مشاهدات میدانی و نظرات کارشناسان، در برخی بخش‌ها تقویت شده بود و البته نقاط ضعفی نیز داشت.
حجت الاسلام‌والمسلمین محمدرضا نوراللهیان؛ نویسنده و عضو هیأت علمی دانشگاه تربیت مدرس، در حاشیه بازدید از نمایشگاه قرآن کریم، با حضور در غرفه موسسه خانه کتاب، در گفت‌وگو با خبرنگار ایبنا، ارزیابی خود را از این دوره از نمایشگاه بیان کرد.
اگر تولیدات قرآنی ما در دور رقابت قرار نگیرد، دچار افت می‌شود
وی گفت: نمایشگاه باید یک سری آداب و سبک و سیاق داشته باشد که هرکسی از داخل یا خارج از کشور در آن حضور پیدا می‌کند، به اندازه وقتی که می‌گذارد، از این بذل و بخشش عمر بهره ببرد. متولی اصلی نمایشگاه قرآن، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی است و نهاد و موسسات مختلف نیز برنامه‌های متنوعی با موضوعات قرآن، نهج‌البلاغه، صحیفه سجادیه و دیگر موضوعات مرتبط عرضه کرده‌اند. هم استقبال مردمی و هم استقبال کشورهای اسلامی در بخش بین‌الملل خوب بود، ولو در حد برپایی یک غرفه.
این استاد دانشگاه ادامه داد: اینکه نمایشگاه ما درون خانگی باشد و بین‌المللی نشود، پذیرفته نیست. مانند هر کالا و محصول دیگر، اگر ظرفیت‌ها و تولیدات قرآنی ما معرفی نشود و در دور رقابت قرار نگیرد، دچار افت و رکود می‌شود. در این دوره گام‌های خوبی در بخش بین‌الملل برداشته شده که یک امتیاز محسوب می‌شود، اما برای دوره‌های بعد باید تقویت شود. باید وقت بیشتری بگذاریم و کمی تخصصی‌تر به این بخش نگاه کنیم. اما اینکه یکدفعه بخواهیم بهترین نویسنده‌ها و چهره‌های قرآنی را از کشورهای اسلامی و دیگر کشورهایی که کمی با ما فاصله دارند، دعوت کنیم، کمی زود است و باید پله پله پیش برویم. در این مرحله، با نگاهی به داخل کشور خواهیم دید که موسسات و مراکز بسیار خوب و فعالی در حوزه قرآن و عترت در کشور داریم که حضورشان باید در نمایشگاه دیده شود. تعدادی مراکز بین‌المللی در حوزه قرآن و عترت در کشور داریم که دعوت از آن‌ها برای حضور در نمایشگاه خرج چندانی هم دربر ندارد و فقط باید غرفه در اختیار آن‌ها قرار داد.
استفاده از ظرفیت‌های کشورهای عضو کنفرانس اسلامی
حجت‌السلام نوراللهیان با تاکید بر استفاده از ظرفیت کشورهایی که با ایران ارتباطات و مراودات بیشتری دارند، اظهار کرد: حتی می‌توان از ظرفیت‌های کشورهای عضو کنفرانس اسلامی نیز که به نوعی در ایران حضور دارند، استفاده بهینه کرد، بدون اینکه خرجی مضاعف روی دستمان بگذارد. ازجمله حزب‌الله لبنان که کارهای بسیار خوبی در حوزه‌های قرآنی انجام داده، ولی تاکنون ندیده‌ام در نمایشگاه قرآن، غرفه‌ای داشته باشند. صفی‌الدین؛ نماینده حزب‌الله سال‌هاست که در کشور ما حضور دارد و تمام شئون ما را می‌شناسد. می‌شد با چند تماس و پیگیری، تعداد زیادی از آثار و تولیدات آن‌ها را در زمینه‌های علوم قرآنی در نمایشگاه در معرض دید علاقه‌مندان و پژوهشگران قرار داد. تقریبا هر روز دو هواپیما با هزینه‌های حمل و نقل و ترابری کمتر در مسیر ایران و لبنان تردد می‌کنند که به راحتی می‌شد زمینه نمایش کارهای قرآنی که در این سال‌ها بزرگان آن‌ها ازجمله امام موسی صدر تالیف کرده‌اند را در نمایشگاه قرآن فراهم کرد.
وی افزود: قاسم عسکری؛ مسئول دارالقرآن بانکوک در تایلند که کارهای بسیار زیاد و فاخری در حوزه قرآن کرده، اکنون مهمان کشور ما است. دین غالب در کشور تایلند بودایی است، ولی این مرکز با خواهران و برادران از مذاهب مختلف اسلامی، کارهای بزرگی کرده است. این یک فرصت بود که هزینه‌ای هم نداشت. مدرسه رسول اکرم در بندر ترکمن چندین مترجم شاخص صحیفه سجادیه مانند ملا معروف خان و مترجمان برجسته قرآن دارند. در گرجستان و همچنین کشور همسایه ما ترکیه، دنیایی از کارهای قرآنی صورت گرفته که حضور این مراکز و چهره‌ها می‌تواند بخش بین‌الملل قرآن کریم را متحول کند. در یک جمله می‌توان گفت که بین‌المللی شدن غیر از آن‌چیزی است که می‌بینیم. باید کارشناسان در شورای سیاستگذاری نمایشگاه، نسبت به این موضوعات توجه بیشتری داشته باشند.
ورود بلندگوها ممنوع!
عضو هیأت علمی دانشگاه تربیت مدرس در ادامه گفت: اگر همه چیز را هم برای حضور مردم فراهم کنیم، ولی خودِ قرآن و نهج‌البلاغه و صحیفه سجادیه در نمایشگاه پررنگ نباشد، این یک ضعف بزرگ است؛ من متاسفانه چنین احساسی دارم. چیزی که اکنون در نمایشگاه بیشتر نمود دارد، سرو صدا و جیغ و دادهاست. در آیه 204 از سوره اعراف آمده: «وَإِذَا قُرِئَ الْقُرْآنُ فَاسْتَمِعُوا لَهُ وَأَنْصِتُوا لَعَلَّكُمْ تُرْحَمُونَ » به این معنی که «چون قرآن خوانده شود، گوش بدان فرا داريد و خاموش مانيد، اميد كه بر شما رحمت آيد.» ولی اینجا نه گوش هست و نه سکوت! برخی سال‌ها بخش عفاف و حجاب در دل نمایشگاه بود که با تدابیری جدا شد. اما صداها کمتر که نشد هیچ، بیشتر هم شد!
حجت‌السلام نوراللهیان تصریح کرد: اینجا محیط فرهنگی و قرآنی است و به هیچ وجه نباید اجازه ورود و استفاده از بلندگو در نمایشگاه داده شود. این آلودگی صوتی شدید، موجبات ناراحتی بسیاری از بازدیدکنندگان را فراهم کرده که برای آسودگی بیشتر به فضای باز پناه می‌برند. علامه محمدرضا حکیمی را با وجود کسالت به نمایشگاه دعوت کردیم، ولی مگر زورمان می‌رسد که به دارندگان بلندگوها بگوییم اینجا جای جاروجنجال نیست. بجای جار زدن، محتوای قرآنی را پررنگ کنیم. به جنجالی‌ها اجازه حضور ندهیم، جای آن‌ها جای دیگری است. مداحی و غیره خیلی هم خوب است، ولی باید از بخش محتوایی و فرهنگی تفکیک شود.
فضای نمایشگاه را به سمت آرامش ببریم
وی ادامه داد: ازجمله کارهایی که به‌نظر من جایش خیلی خالی است، حضور هدفمندانه در نمایشگاه است. مردم از خانه که حرکت می‌کنند، برای کارهای نمایشی نیایند. در کنار استفاده از محتوا، از بخش‌های دیگر هم بازدید کنند. بحث دیگر، مربوط به حضور چهره‌های شاخص این حوزه در نشست‌ها و برنامه‌هاست. ستاره هر شب این نشست‌ها چه کسانی بوده‌اند؟ در مراسم ویژه سالروز وفات حضرت خدیجه کبری نیز که با حضور معصومه ابتکار و احمد مسجدجامعی و دیگر چهره‌ها برگزار شد، آنقدر بی‌نظمی وجود داشت که برخی از این چهره‌ها از آن‌شب حتی پاسخ پیام‌های عذرخواهی من را ندادند و این بی‌نظمی را بی‌احترامی به خود تلقی کردند. باید فضای نمایشگاه را به سمت آرامش ببریم، چون قرار است قرآن به ما آرامش بدهد.
این نویسنده و استاد دانشگاه، درباره برپایی بخش کارنامه نشر علوم قرآنی و کارنامه قرآنی چهل ساله جمهوری اسلامی ایران و نمایش قرآن‌‌های نفیس که به همت موسسه خانه کتاب صورت گرفت، افزود: این کارها را با همه وجودم تقدیس و تقدیر می‌کنم. ما نیازمند به اینها بودیم. ولی ممکن است کارهای خوب را هم بی‌نظمی‌ها کمرنگ کند.
برای داشتن نمایشگاه نمونه، باید ببینیم رقبا چه می‌کنند
حجت‌السلام نوراللهیان در پایان با ارائه چند پیشنهاد برای کیفی‌تر شدن فعالیت‌های نمایشگاه قرآن، گفت: ازجمله کارهایی که پیشنهاد می‌کنم در دوره‌های بعد انجام شود، نمایش ماکت نمایشگاه‌های مختلف کشورهای عربی و اسلامی و نمایش فعالیت آن‌هاست تا مردم ببینند در دیگر جاها چه کارهایی صورت می‌گیرد. همچنین می‌توانیم هرشب یکی از متخصصان علوم قرآنی مسلط به زبان آن کشور را دعوت کنیم تا درباره آثار و فعالیت‌های آن‌ها صحبت کند. از حضور اساتیدی همچون سید هادی خسروشاهی، محمدعلی مهدوی‌راد و سید محمدعلی ایازی می‌توان در این زمینه بسیار بهره گرفت. اگر می‌خواهیم یک نمایشگاه نمونه برگزار کنیم، باید ببینیم رقبای ما چه می‌کنند. حداقل باید اطلاعات ابتدایی از آن‌ها داشته باشیم تا کارهای بهتری نسبت به آن‌ها ارائه کنیم.
سه‌شنبه ۷ خرداد ۱۳۹۸ - ۱۷:۱۱
نظر شما