محمد عباسی‌یزدی مدیر کتابخانه آستان کریمه اهل‌بیت (س)، در گفت‌وگو با خبرنگار ایبنا درباره تاریخچه این کتابخانه گفت: کتابخانه آستان مقدس کریمه اهل‌بیت به شکل امروزی در سال 1341 هجری شمسی توسط تولیت وقت، حاج ابوالفضل تولیت راه‌اندازی شده است. ایشان کتاب‌های شخصی خود را که حدود 1500 کتاب خطی و چاپی را شامل می‌شده است، به آستانه مقدسه اهدا می‌کند و با آن کتاب‌ها، کتابخانه را تشکیل می‌دهد.
عباسی یزدی ادامه داد: این کتابخانه قبلاً در داخل حرم مطهر و در طبقه بالا بوده است که بعد از انقلاب و حدوداً در سال‌های 1370 ساختمانی در میدان آستانه برای کتابخانه ساخته می‌شود و کتابخانه از داخل حرم به آنجا منتقل می‌شود؛ با توجه به گسترش فعالیت‌های کتابخانه و تشکیل مرکز اسناد آستانه، ساختمان جدید از طرف دولت برای کتابخانه ساخته شد و از سال 1390 کتابخانه در ساختمان فعلی مستقر شد.
مدیر کتابخانه آستان کریمه اهل‌بیت (س) با بیان اینکه بیشتر منابع کتابخانه از طریق وقف و اهدای علما و خیرین تهیه شده است، تصریح کرد: بخش اعظمی از کتاب‌های کتابخانه آستانه (که الان بیش از 170 هزار جلد کتاب را شامل می‌شود)، کتاب‌های اهدایی و وقفی تشکیل داده است که در زمان‌های مختلف از طرف مراجع، علما و شخصیت‌های بزرگ به کتابخانه آستانه اهدا شده است.
وی در توضیح بیشتر گفت: از جمله اینکه حضرت آیت‌الله‌العظمی سیدحسین بروجردی، حضرت آیت‌الله‌العظمی شهاب‌الدین مرعشی نجفی و دیگر مراجع تقلید و دانشوران شیعه، از اهدای کتاب به کتابخانه آستان مقدس حضرت فاطمه معصومه (س) دریغ نفرموده‌اند؛ مرحوم آیت‌الله‌العظمی مرعشی نجفی علاوه کتب چاپ صنعتی، تعداد زیادی نسخه خطی و چاپ سنگی سربی به این کتابخانه اهدا کرده‌اند.
عباسی یزدی، اسامی برخی دیگر از اهداکنندگان را بدین قرار معرفی کرد: مراجع عظیم تقلید، آیات عظام و حجج‌اسلام: ناصر مکارم شیرازی، شیخ جواد تبریزی، علی‌پناه اشتهاردی، جعفر سبحانی، عبدالکریم موسوی اردبیلی، ابراهیم امینی، سید محمد محقق داماد، احمد آذری قمی، محمدعلی گرامی، احمد صابری همدانی، ابراهیم جلیلی، محمدتقی مصباح یزدی، شیخ محی‌الدین دامغانی، شهید محمدباقر حبیبی. همچنین شاعر شیرین‌سخن مرحوم محمدعلی کوکرم خوش‌دل تهرانی 5000 جلد کتابِ کتابخانه شخصی خودش را به کتابخانه آستان کریمه اهل بیت، اهدا کرده است و در نهایت مؤلفین و ناشرین زیادی با خط خودشان نیز کتاب‌های بسیاری به این کتابخانه اهدا کرده‌اند.
مدیر کتابخانه آستان کریمه اهل‌بیت (س) در ادامه به توضیح بخش‌های مختلف کتابخانه پرداخت و بیان کرد: در این ساختمان، کتابخانه خواهران و برادران و مرکز اسناد مستقر است. کتابخانه خواهران در طبقه منفی یک با چهار تالار توسط خواهران زیر نظر مجموعه کتابخانه مرکزی اداره می‌شود که از ساعت 8 صبح تا 8 شب دایر است. کتابخانه خواهران مجهز به کتابخانه قفسه باز است و سرویس‌دهی‌های خوبی دارد.
وی با اشاره به اینکه در شهر قم کتابخانه اختصاصی برای خواهران خیلی کم است، ادامه داد: یکی از مسائلی که در قم خیلی ضروری به نظر می‌رسد، ایجاد کتابخانه اختصاصی برای خواهران است؛ این کمبودی است که باید جبران شود و نیاز به آن بسیار احساس می‌شود؛ در مرکز شهر بجز کتابخانه آیت‌الله مرعشی که یک روز در هفته برای استفاده خواهران اختصاص دارد و کتابخانه حضرت معصومه (س)، کتابخانه دیگری مختص بانوان وجود ندارد.
مدیر کتابخانه آستان کریمه اهل‌بیت (س) ادامه داد: در بخش برادران فعالیت‌ها از جهت سرویس‌دهی گسترده‌تر است، و دو تالار طبقه همکف تا ساعت 11 شب مشغول سرویس‌دهی است، در ایام کنکور جمعه‌ها و روزهای تعطیل هم کتابخانه باز است و اعضاء از آن استفاده می‌کنند.
وی در ادامه در رابطه با گنجینه‌های کتابخانه آستانه گفت: این کتابخانه دارای گنجینه‌های متعددی است؛ از جمله: گنجینه نسخ خطی با بیش از 2000 نسخه خطی، گنجینه کتب سنگی سربی با بیش از 3000 نسخه و گنجینه نفیس که عمده کتاب‌های آن، مربوط به مخزن کتاب‌هایی است که از لحاظ کیفیت چاپ و نوع کاغذ یا نوع جلد، استثنایی و هنری هستند؛ این کتاب‌ها از لحاظ زیبایی منحصربه‌فرد و نایاب یا کم‌یاب‌اند؛ نقشه‌ها و پوسترهای قدیمی یا منحصربه‌فرد نیز در این مخزن نگهداری می‌شود؛ موجودی مخزن نفیس شامل 838 عنوان كتاب نفيس، 51 نقشه و 73 پوستر به زبان‌های گوناگون است.
عباسی یزدی گنجینه منابع ویژه را از دیگر گنجینه‌های این کتابخانه، معرفی کرد و افزود: در گنجینه منابع ویژه، معمولاً کتبی با قدمت زیاد نگهداری می‌شود؛ مثلاً کتاب‌هایی که بیش از 50 سال قدمت دارند و در بازار کمیاب هستند، از کتابخانه قفسه باز جدا شده و در این مجموعه به صورت ویژه نگهداری می‌شوند و خوشبختانه هر سال هم به تعداد این کتاب‌ها اضافه می‌شود.
وی از گنجینه کتب چاپی به عنوان کتب پشتیبان و کتاب‌های مازاد بر قفسه باز در این کتابخانه یاد کرد و گفت: این کتاب‌ها در زمان مراجعه اعضاء در اختیار آنها قرار می‌گیرد. گنجینه مطبوعات و روزنامه و نشریات هم با بیش از 1400 عنوان نشریه و 200 عنوان روزنامه صحافی شده از بخش‌های مهم کتابخانه به حساب می‌آید. از بخش‌های ویژه کتابخانه آستانه، بخش صحافی آن است که کمک زیادی به کتابخانه می‌کند و کتاب‌های متعددی از جمله نسخ خطی توسط این بخش مرمت می‌شوند.
عباسی یزدی با مهم دانستن فعالیت‌های دیجیتال در این کتابخانه گفت: با توجه به رویکرد جدی معاونت فرهنگی آستانه مقدسه، در زمینه برنامه‌های دیجیتال، فعالیت‌های گسترده‌ای در بخش نرم‌افزار و دیجیتالی صورت گرفته است؛ ما سعی کرده‌ایم این بخش را توسعه دهیم؛ دیجیتال‌سازی کتابخانه و به‌روزرسانی نرم‌افزار کتابخانه به نام پارس آذرخش ازجمله فعالیت‌های انجام شده است؛ دیجیتال‌سازی را با دو اولویت و دو موضوع حضرت معصومه (س) و زیارت آغاز کرده‌ایم و هم‌اکنون 280 عنوان کتاب تحت این دو موضوع به‌صورت دیجیتال بارگذاری شده و در اختیار علاقه‌مندان قرار گرفته است.
مدیر کتابخانه آستان کریمه اهل‌بیت (س) همچنین با اشاره به ایجاد دو کتابخانه در داخل حرم، عنوان کرد: این کار برای این بوده که دسترسی مردم به کتاب آسان‌تر شود؛ یک کتابخانه در قسمت برادران و دیگری در قسمت خواهران؛ که زائران می‌توانند در فرصت مناسب از کتاب‌های موجود در آنها به‌صورت قفسه باز استفاده کنند.
وی سخنان خود را در این گپ و گفت، با تاکید بر اهمیت مسئله اهدای کتاب به کتابخانه‌هایی این جمله کتابخانه آستان کریمه اهل بیت (س) به پایان برد و بیان کرد: خیلی از خانواده‌ها کتاب‌هایی را که مورد استفاده آنها نیست، در خانه نگه می‌دارند و زمانی که این کتاب‌ها فرسوده می‌شوند، آنها را برای اهدا به کتابخانه می‌آورند و چون هزینه مرمت و صحافی خیلی بالاست، کتابخانه‌ها از پذیرش آن امتناع می‌ورزند؛ بنابراین خانواده‌ها اگر قصد اهدا کتاب دارند، بهتر است قبل از اینکه کتاب‌ها فرسوده شوند، آنها را به کتابخانه اهدا کنند.
نظر شما