به گفته جعفریاقدم اتفاقهای سیاسی و فرهنگی در جهان تاثیر مستقیمی به مبادلات کپیرایت در اقتصاد نشر جهانی میگذارد و امور مبادلات رایت ما و ناشران و ایرانی با ناشران خارجی نیز از این امر مستثنی نیست
در این زمینه با مجید جعفریاقدم، مدیر آژانس ادبی پل گفتوگویی درباره مذاکرات و فعالیتهای این آژانس بعد از نمایشگاه بینالمللی کتاب و تاثیر سیساتهای خارجی و نوسانات قیمت ارز بر فعالیت آژانسهای ادبی انجام شد که در ادامه میخوانید.
بعد از نمایشگاه بینالمللی کتاب تهران برای تبادل حق رایت کتاب مذاکرهای داشتید؟ آیا مذاکرات پیشین به مرحله نهایی رسید؟
پیش از پاسخ به سوال شما باید توضیح دهم که معرفی آثار ایرانی در بازارهای بینالمللی نشر با هدف بازاریابی برای فروش کپیرایت آنها به زبانهای مختلف و بسترسازی برای ترجمه و نشر آنها توسط ناشران خارجی یکی از فعالیتهای محوری این موسسه است که در طول سال انجام میشود و منوط به روزهای نمایشگاههای کتاب نیست. در حال حاضر بیش از 700 عنوان کتاب ایرانی متعلق به بیش از 60 ناشر و نویسنده ایرانی توسط آژانس ادبی و ترجمه پل در بازارهای بینالمللی نشر عرضه و معرفی میشوند.
اما در روزهای بعد از نمایشگاه کتاب تهران قرارداد واگذاری کپیرایت کتابهای زیر منعقد شده یا در دست انعقاد است:
1- کتاب «کشوری به نام دنیا» نوشته مهدی سیفی کبریا به انتشارات استرلینگ در هندوستان.
2- کتاب «دختر شینا» از انتشارات سوره مهر به انتشارات ینیانسان در ترکیه.
3- کتابهای «عاشقی به سبک ونگوگ» نوشته محمدرضا شرفیخبوشان، «بیکتابی» نوشته محمدرضا شرفیخبوشان و کتاب «لیلی آذر» نوشته اعظم سعادتمند، متعلق به انتشارات شهرستان ادب به انتشارات شورا در کشور کرواسی.
4-کتاب «قصه های رومی» نوشته ناهید عبقری، انتشارات بانگ نی، کتاب «بردیا و گولاخها»، نوشته مهدی رجبی، انتشارات افق، و کتاب «گرگها از برف نمیترسند»، نوشته محمدرضا بایرامی از انتشارات افق به انتشارات اوکاپینته در کشور گرجستان.
درخصوص خرید کپیرایت کتابهای خارجی برای ترجمه و نشر به زبان فارسی در ایران، توسط ناشران ایرانی، کارهای حقوقی و عقد قرارداد بیش از 40 عنوان کتاب با ناشرانی از کشورهای چین، بلژیک، بلغارستان، آلمان، اسپانیا، فرانسه، روسیه نهایی شدهاست و موضوع به ادارات گرنت در کشورهای مختلف برای دریافت حمایتهای مالی، ترجمه و نشر آنها در ایران ارجاع داده شده است.
آیا مسائل سیاسی، تحریمها و بالا و پایین رفتن قیمت ارز بر معاملات شما تاثیری هم داشته است؟
مسلما اتفاقهای سیاسی و فرهنگی در جهان تاثیر مستقیمی به مبادلات کپیرایت در اقتصاد نشر جهانی میگذارد و امور مبادلات رایت ما و ناشران و ایرانی با ناشران خارجی نیز از این امر مستثنی نیست، اما از آنجا که ناشران در دنیا افرادی تاجر و دنبال منافع خود هستند، لذا اگر به افراد و موسسات نشر ایرانی اعتماد کنند، خود راه و چاه مبادلات تجاری را پیشنهاد میدهند.
در وضع موجود، در حوزه مبادلات کپی رایت، اگر بتوانیم کپی رایت آثار ایرانی را بفروشیم و دلار یا یورو بگیریم، بالا رفتن قیمت ارز در ایران بیشتر به نفع طرف ایرانی است اما در خرید رایت کتابهای خارجی، موضوع عکس میشود و ناشر ایرانی مجبور است برای پرداخت مبلغ کپیرایت به دلار یا یورو، ریال بیشتری هزینه کند.
چند سال است که در سطح بینالمللی فعالیت میکنید و با اینکه ایران به کنوانسیون برن نپیوسته است، موفق به انجام مذاکرات و تبادل حق رایت شدید. آیا زمانی که گذشته به عنوان نکته مثبت در روند مذاکرات برای شما تلقی میشود؟ یا این مساله مطرح است که چرا بعد از چند سال با وجود فعالیت آژانسها ایران هنوز هم به کنوانسیون برن نمیپیوندد؟
موسسه پل بیش از بیست سال است که در حوزه نشر بینالملل فعالیت می کند و در طول این سالها جریان کار با افت و خیزهایی همراه بودهاست. بدیهی است مسائلی مثل عضو نبودن در کنوانسیونها و معاهدات حقوقی در اقتصاد نشر جهانی، موجب خدشهدار شدن اعتبار حقوقی و قانونی بازار نشر ایران، نزد ناشران و آژانسهای ادبی خارجی میشود اما اینگونه نیست که بازار نشر ایران نتواند به مبادلات کپیرایت با کشورهای دیگر ورود کند؛ چرا که از مسیرهای میسر و ممکن میتوان راهکارهایی در این خصوص پیدا کرد. واگذاری کپیرایت بیش از 300 عنوان کتاب ایرانی به ناشران خارجی در کشورهای مختلف مصداق مسلمی بر این ادعاست.
از آنجاییکه نشر ایران از نظر محتوا یک و سر و گردن از بازارهای نشر در اکثر کشورها بالاتر است، اگر موانع موجود حقوقی رفع شود شاید بتوان این تعداد واگذاری رایت آثار ایرانی به چندین برابر ارتقا داد. فراتر از مشکلات حقوقی، شاهد رفتارهای غیرحرفهای برخی از ناشران ایرانی در ترجمه و نشر آثار خارجی، بدون اجازه صاحبان آثار در خارج هستیم. درست است که این روند در ایران غیرقانونی نیست اما به بهتر شدن نگاه و علاقه ناشران خارجی برای ورود به بازار نشر ایران لطمه میزند. اگر موانع حقوقی حل شوند این مشکلات نیز در بازه زمانی برطرف میشوند.
نظر شما