نویسندگان ایرلندی در سالهای اخیر در همه جوایز مهم ادبی در دنیا حضور داشتهاند و نام خیلی از آنها به عنوان برنده در صدر فهرست نامزدهای جوایزی چون بوکر، کاستا، ایمپک، و گلداسمیت درخشیده است. در این مطلب دلیل رونق ادبیات ایرلند را بررسی میکنیم.
اخیراً نامزدهای نهایی داستان کوتاه ساندی تایمز هم اعلام شد و نویسندگان ایرلندی بخش بزرگی از جایزهای را تشکیل میدهند که قرار است به برنده فقط یک داستان کوتاه 30 هزار پوند جایزه اهدا کند. کوین بارری، برنده جایزه در سال 2012 و یکی از نامزدهای اولیه جایزه بوکر امسال، دنیل مکلاگلین از جمهوری ایرلند و لوئیس کندی از ایرلند شمالی دو نویسنده الهامبخش دیگر این فهرست هستند.
البته مفهوم «صداهای جدید» که خوشایند ناشران و روزنامهنگاران بخش ادبیات است درباره این موضوع صدق نمیکند. به عنوان نمونه مککورمک که در سال 2016 با داستان «استخوانهای خورشیدی» برنده جایزه گلداسمیت و همچنین جایزه ادبی دوبلین شد در دهه ششم از زندگیاش به سر میبرد.
آنا برنز که با داستان «مرد شیرفروش» که سال گذشته برنده جایزه معتبر بوکر شد حالا 57 ساله است. مکبراید 9 سال منتظر ماند تا ناشری برای رمان «دختر چیزی نیمهشکل یافته است»، که برنده جوایز متعددی شده است، بیابد و در نهایت ناشری کوچک پیدا کرد.
چطور چنین اتفاقی رخ داد؟ بعضی معتقدند باید اعتبار افزایش نویسندگان در ایرلند را به مشکلات مالی و به طور خاص تأثیر منفیاش بر روی ایرلندی که همچنان معتقد است باید به عنوان ببر منطقه سلتیک از آن یاد شود بخشید اما نسل پیشین نویسندگان با این موضوع مخالفند. (شایان ذکر است که با وجود تغییرات فراوان در ایرلند و همچنین موضوع داستانها همچنان ارتباط موضوعی زیادی بین آثار نویسندگانی چون سباستین بارری، آن اینرایت، کولم توبین، و نویسندگانی که اخیراً به شهرت رسیدند وجود دارد.)
با این وجود شاید این شکاف مالی و اجتماعی تبدیل به زبانی جدید در ادبیات و همچنین سخنان مردم عادی شده است. نوشتههای ایرلندی هیچوقت از تجربه کردن چیزهای جدید اجتناب نکردهاند. راهکارهای بهتری نسبت به ژانر و تقسیمبندی ژانرها دارند و به نویسندگان عنوان «عامهپسند» نمیدهند و مرزبندی سختگیرانه نسبت به آثار داستانی، مستند، و دیگر فرمهای ادبی ندارند.
درهای ادبیات به آرامی به سوی نویسندگان رنگینپوست و با طبقات اجتماعی مختلف در ایرلند و بریتانیا باز شده است. نمیدانیم دلیل پیشرفتشان شجاعت است یا توانایی بالایی که در خطر کردن دارند. به نظر میرسد مورد دوم با انتشار کتاب جدید ادنا اوبراینِ 88 ساله بیشتر اثبات میشود. اوبراین 88 ساله نه تنها هنوز دست به قلم میگیرد و مینویسد بلکه در حال تجربه کردن ژانرها و موضوعات مختلف است. اوبراین در داستان جدیدش داستان بچهای را روایت میکند که توسط فردی به نام بوکو هارم زندانی شده است. داستانی متفاوت از آنچه 60 سال پیش درباره دختری روستایی روایت کرد.
با در نظر گرفتن همه موارد بالا به نظر میرسد خطر کردن دلیل اصلی موفقیت نویسندگان ایرلندی است؛ مؤلفهای مهم که شاید بهتر باشد فضای ادبی دیگر کشورها از آن بیاموزند.
نظر شما