دو کتاب تازه در حوزه عرفان و کلام به قلم محمدجواد درودگر منتشر شده است.
آنچه در کتاب «مبانی و قواعد تفسیر عرفانی» نوشته محمدجواد رودگر با آن مواجه هستیم عبارتند از: مبانی تفسیر عرفانی اعم از مبانی وجودشناختی، انسانشناختی، معرفتشناختی، زبانشناختی و غایتشناختی و نحوه و روش بهکارگیری این مبانی در تفسیر عرفانی و همچنین معرفی تفسیر عرفانی به عنوان تفسری قاعدهپذیر و تحلیل و تبیین قواعد خاص و وضع الفاظ برای ارواح معانی.
نویسنده در مقدمه کتاب ضرورت و بایستگیهای این اثر را فقدان تحقیقی درخور، منسجم و نظاممند درباره مبانی و قواعد تفسیر عرفانی قرآن کریم دانسته و میگوید که اگرچه از مبانیها یا معیارها یا قواعد تفسر عرفانی ـ اشاری مباحثی صورت گرفته، لکن در لابهلای کتب علوم قرآنی، مقدمات تفاسیر قرآنی، قواعد عام و کلی تفسیر، منطق و روشها و گرایشهای تفسیری و حتی تفاسیر عرفانی به صورت پراکنده صورت گرفته ولی کتاب مستقل جامع و دربردارندده مبانی و قواعد تفسیر عرفانی در این خصوص نداریم.
از نگاه او عرفان و شهود دارای هستههای مشترکند و تفسیرهای عرفانی با هر تعریفی بازتاب شهود و مکاشفه یا تداعی معانی است و به شکل یک دانش درآمده و مثل همه دانشها منطقپذیر و معیاربردار است و تحت ضوابط عام تفسیر قرآن و ضوابط خاص تفسیر عرفانی قرار میگیرد.
به عبارت دیگر تفسیر عرفانی سطوح و ساحات معنایی آیات را از راه تدبر یا عقل قویم و شهود از طریق قلب سلیم در معرض افکار و انظار اهالی معرفت قرآنی قرار میدهد. سه نکته اساسی در تفسیر عرفانی عبارتند از: تفسر عرفانی عبور از ظاهر به باطن آیات با تحفظ بر ظاهر خواهد بود، تفسیر عرفانی همانا تاویل قرآن است و در تفسیر عرفانی دو عنصر زیرساختی تدبر و سیر و سلوک حضور فعال دارند.
روش تحقیق در این اثر نیز روشی توصیفی-تحلیل از یک منظر و روشی تبیینی ـ تنقیدی از منظری دیگر است و از حیث جمعآوری اطلاعات و دادههای علمی در زمینه مبانی و قواعد تفسیر عرفانی به روش کتابخانهای اثر پیش روی تحقق یافته و سامندهی شده است.
کتاب «مبانی و قواعد تفسیر عرفانی» نوشته محمدجواد رودگر در ۴۲۷ صفحه، شمارگان ۳۰۰ نسخه و به قیمت ۳۸۰۰۰ تومان از سوی موسسه فرهنگی دانش و اندیشه معاصر منتشر شده است.
نگاهی به «مبانی عرفان وحیانی»
درودگر همچنین در کتاب «مبانی عرفان وحیانی» یکی از چالشهای تاریخی ـ معرفتی در مقوله عرفان اسلامی را نسبت عرفان با اسلام میداند که انظار و آرای متفاوت و متهافتی به خود اختصاص داده و خود ریشه تضادهای معرفتی و نظری و ماجراهای تاریخی در میان عالمان اسلامی و عرفانپژوهان شرقی و غربی شده است.
از مزایای این تحقیق این است که زبان تاویلی ـ اشارتی متناظر با زبان تنزیلی ـ عبرتی عرفان وحیانی بیان و تبیین شده است تا برخورداری عرفان وحیانی در ساحت زبانشناختی از امتیازات نزاهت از گزافهگویی و شرک و شبهه آلودگی نیز توصیف و تبیین شده باشد.
نویسنده در مقدمه کتاب توضیح میدهد که عرفان وحیانی به معنای عرفان برساخته و برخاسته از متن کتاب و سنت، در مقام ثبوت از ظرفیت والایی برخوردار است که لازم است در مقام اثبات نیز عیان و بیان شود. همچنین منطق حاکم بر عرفان وحیانی منطق اکتشاف از منابع وحیانی است، به این معنا که عرفان وحیانی از طریق مراجعه بع نصوص دینی با روش اجتهادی-تبیینی کشف و تولید گشته و در تبیین گزارهها آموزههای عرفانی از رهآورد و بروندادهای عارفان اسلامی استفاده شده است.
در تحقیق حاضر مبانی تصدیقی با دو مسئله بنیادین عرفان نظری یعنی توحید وجودی ـ شهودی و انسان کامل معصوم از رهگذر آیات و احادیث و با بهرهگیری از تراث عظیم عرفان اسلامی و در مبانی تحصیلی امکان استعدادی حصول کشف و شهود مورد تحلیل و تبیین قرار گرفت. هدف اصلی کتاب نیز تبیین توحید صمدی قرآنی و محوریت انسان کامل (پیامبر اعظم (ص) و عترت پاکش) در عالم وجود است.
کتاب «مبانی عرفان وحیانی» نیز در ۱۴۲ صفحه، شمارگان ۳۰۰ نسخه و به قیمت ۳۳۰۰۰ تومان از سوی انتشارات پژوهشگاه فرهنگ اندیشه اسلامی منتشر شده است.
نظر شما