یکشنبه ۵ آبان ۱۳۹۸ - ۰۸:۰۰
هم‌کلامی زیباکلام و امیرخانی درباره ناسیونالیسم ایرانی

در شماره هشتم «سه‌نقطه» که به مقوله ناسیونالیسم ایرانی اختصاص دارد نیز، در کنار مطالبی از محمود فرجامی، مجید خسروانجم، سید اکبر موسوی و... گفت‌وگویی درباره دیدگاه‌های صادق زیباکلام درباره عادتواره‌های اجتماعی ایرانیان، با حضور او و رضا امیرخانی نویسنده رمان‌هایی مانند ارمیا و بی‌وتن صورت گرفته است.

 خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)- دو شماره اخیر نشریه سه‌نقطه که با عنوان «مکتوب طنز و جد فارسی» به صاحب‌امتیازی و مدیرمسئولی امید مهدی‌نژاد منتشر می‌شود، از منظرهای مختلف به مقولاتی مهم در حوزه مسائل ایران پرداخته است. در شماره هفتم این نشریه که مربوط به مرداد و شهریور 1398 است، نویسندگان این نشریه و از جمله امرالله احمدجو، نصرالله حدادی، احسان عبدی‌پور، کورش علیانی و هادی مقدم‌دوست در مطالبی به طنز و جد در حوالی پرسش‌هایی از این قبیل قلم زده‌اند: تهران چیست؟ تهرانی کیست؟ در شهر دنبال چیستیم و شهر در ما چه می‌کند؟ عمده مباحث این شماره به مقوله «حق ما در و بر شهر» می‌پردازد.
 
 
مطالب این شماره از منظری غیر جدی، موضوعاتی جدی را سوژه خود قرار داده‌اند. به‌عنوان نمونه، هادی مقدم‌دوست در مطلبی با نام «تهران شهر بی‌صصاحاب؛ در باب اینکه تهران چیست و تهرانی کیست؟» چنین نوشته است: «آیا می‌دانید چرا همه جاهای تهران مجهز به دوربین مداربسته است؟ آیا می‌دانید چرا تهران یک شهر منظم و مرتب نمی‌شود؟ آیا می‌دانید چرا به تهران خراب‌شده می‌گویند؟... اگر فکر می‌کنید با خواندن این یادداشت پاسخ این پرسش‌ها را درمی‌یابید اشتباه می‌کنید.»

او پس از این‌گونه شروعی، در بخشی از مطلبش چنین نوشته است: «داستان این است که ساکنان تهران با عبارت همشهری تهرانی عزیز ارتباط برقرار نمی‌کنند. ساکنان تهران خیلی سعی کنند و به خودشان فشار بیاورند نهایتاً خود و دیگران را شهروند تهران می‌دانند، نه یکی از اهالی و همشهری‌ها و از این صحبت‌ها. آنها ساکن تهران هستند نه اهل تهران. محبتی قدیمی به تهران ندارند. آنها غالباً از شهرهای دیگر آمده‌اند و وطن محبوبشان که عاشق آنند و آن را محترم می‌دارند شهری به غیر از تهران است.» (ص: 74) زیرلایه جملاتی که از مقدم‌دوست نقل شد البته پاسخی (بسنده یا نابسنده) به بعضی از پرسش‌هایی که از او نقل شد را در خود نهفته دارد.
 
مطلبی که از هادی مقدم‌دوست گزارش شد، مشتی نمونه خروار از رویکرد نشریه سه‌نقطه در پرداختن به موضوعات حاد اجتماع ایرانی است. در شماره هشتم این نشریه که به مقوله ناسیونالیسم ایرانی اختصاص دارد نیز، در کنار مطالبی از محمود فرجامی، مجید خسروانجم، سید اکبر موسوی و... گفت‌وگویی درباره دیدگاه‌های صادق زیباکلام درباره عادتواره‌های اجتماعی ایرانیان، با حضور او و رضا امیرخانی نویسنده رمان‌هایی مانند ارمیا و بی‌وتن صورت گرفته است. زیباکلام در این گفت‌وگو که از لحن طنزآمیز دیگر مطالب نشریه سه‌نقطه کمتر بهره‌مند است، سعی کرده است منطق درونی مخالف‌خوانی‌اش نسبت به روایت‌های غالب درباره هویت ایرانی را واشکافی کند. او در بخشی از سخنان خود، در پاسخ به این سوال که چرا به هنگام جام جهانی گفته است آرزو دارد تیم ایران بازنده باشد، می‌گوید: «ما نژادپرستیم و با برد در فوتبال و چیزهای دیگر آتش نژادپرستی‌مان را باد می‌زنیم. یعنی منقل فوتبال را باد می‌زنیم و آتش نژادپرستی‌مان گداخته می‌شود. حالا من می‌گویم و شما قبول نکنید. ایرانی‌ها نوعاً از اعراب تنفر دارند. از افغانستانی‌ها هم، البته نه به شدت اعراب. بروید مشهد، ببینید نگاه‌ها چطوری است. ولی نسبت به غربی‌ها نه؛ تواضع داریم. به‌رغم همه فحش‌هایی که تریبون‌های رسمی به غربی‌ها می‌دهند.» (ص: 17)
 
 
امیرخانی نیز در این گفت‌وگو درباره رویکرد زیباکلام چنین گفته است: «کارویژه زیباکلام این است که همواره بین معلومات ما و اعتقادات ما مرز و فرق می‌گذارد. ما یک‌سری معلومات داریم که می‌شود با آنها لگد هم زد. یک‌سری اعتقادات هم داریم که قضیه‌شان فرق می‌کند. مثلاً این‌که ایرانی‌ها باهوش‌ترین مردم دنیا هستند از اعتقادات ما که نیست. از معلومات ماست. می‌شود به‌ش خدشه کرد. آقای دکتر به این بخش از معلومات ما خدشه وارد می‌کنند. اما این‌که امیرالمومنین امام اول ماست، این جزو اعتقادات ماست. من هیچ وقت ندیدم آقای دکتر زیباکلام به اعتقادات ما تعریضی داشته باشند. حتی در نظرشان درباره اسرائیل، که دعوای عمده ما با آقای دکتر است، یا حتی در مورد رضاشاه، آقای دکتر در حوزه معلومات با ما مخالفت می‌کنند... ما می‌دانیم ایشان مثل خودمانند. اما ایشان گاهی مثل غیرخودی‌هایمان صحبت می‌کنند و در جامعه‌ای که اغلب صدایی غیر از صدای خودمان را نمی‌شنویم این خیلی ارزشمند است. ایجاد صدایی مخالف‌خوان در فضایی که همه تک‌صدایی را دوست دارند. این بسیار ارجمند است.» (ص: 37)
 
نشریه «سه‌نقطه» با قیمت سی و نه هزار تومان از کیوسک‌های مطبوعاتی قابل تهیه است.

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.

برگزیده

پربازدیدترین

تازه‌ها