غلامرضا اعوانی، عضو هیئت علمی موسسه پژوهشی حکمت و فلسفه ایران، در حاشیه برگزاری چهاردهمین نمایشگاه کتاب خوزستان در گفت‌وگو با خبرنگار خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) در خوزستان، در بیان ارتباط حکمت و قلم، گفت: قلم یعنی چیزی که با آن می‌نویسیم و کتابت می‌کنیم. اما فرق بین علم و حکمت این است که علم به ظواهر اشیاء و یا به تعبیر امروزیان به پدیدار اشیاء ارتباط دارد ولی حکمت به حقیقت اشیاء می‌پردازد. بحث درباره حقیقت اشیاء در قلمرو و موضوع علوم نیست و فقط به حکمت اختصاص دارد.

وی با بیان اینکه هر علمی درباره هستی اشیاء ولی در محدوده موضوع خاصی است، گفت: به طور مثال ریاضی درباره کمیت است و پزشکی به موضوع تندرستی بدن انسان می‌پردازد، اما حکمت به امکان وجود یافتن هرچیز می‌پردازد. امر ممتنع هرگز وجود پیدا نمی‌کند و برای موجود بودن چیزی، باید امر ممکنی باشد. ازلحاظ فلسفی کتابت با قلم، خاص انسان است و موجودات دیگر بجز خداوند و بعضی از فرشتگان از آن بی‌بهره هستند.

عضو هیئت علمی موسسه پژوهشی حکمت و فلسفه ایران یکی از شروط داشتن کتابت را علم دانست و افزود: برخوردار شدن از علم همان داشتن عقل است و موجوداتی که فاقد عقل یا علم هستند، از ادراک معانی و حقایق و نیز از بیان آنها چه به‌صورت کتبی با قلم و چه شفاهی به‌صورت نطق عاجز هستند.

اعوانی با اشاره به نظر حکما و عرفا درخصوص کتابت و قلم گقت: به اعتقاد عرفا هرچه در نزد ماست و هر حقیقتی زمینی، اصل الهی و آسمانی دارد. قلم ما رمز اعلائی است که کتاب وجود با آن نوشته شده است و همانطور که با این قلم کتابی را می‌نویسیم، خداوند هم با قلم اعلا، کتاب وجود را نوشته است.

عضو پیوسته فرهنگستان علوم با بیان اینکه قلم در پیدایش فرهنگ و در همه علوم و فنون نقش مهمی را ایفا کرده است، تصریح کرد: ارتباط ما با گذشتگان خود در تاریخ از طریق قلم بوده که قبل از هنر پدید آمد و از نسلی به نسل دیگر انتقال یافته است؛ یکی از بهترین راه‌های ارتباط ما با گذشته، تمدن و فرهنگ، از راه نوشته‌ها است.

وی در پاسخ به این پرسش که نمایشگاه‌های کتاب چه تاثیر و نقشی در نهادینه کردن فرهنگ کتابخوانی می‌توانند ایفا کنند؟، گفت: کتاب یک نوع دید، تفکر و اندیشه است که انسان را رشد می‌دهد و سبب پرورش افکار او می‌شود و انسان، تنها موجود دارای تفکر و فرهنگ بوده و آن را به‌طور شفاهی و کتبی بیان می‌کند و برای آشنا شدن با گذشته و حال بزرگان دنیا، جز از راه کتاب ممکن نیست.

عضو هیئت علمی موسسه پژوهشی حکمت و فلسفه ایران در جواب این سوال که آیا رسانه‌های الکترونیکی می‌توانند جای کتاب‌های کاغذی را بگیرند، گفت: رسانه‌های دیجیتال مهم هستند ولی جای کتاب را نمی‌گیرند و نویسندگان عمیق‌ترین و دقیق‌ترین آرا و تفکرات خود را به‌صورت کتاب بیان کرده‌اند.

اعوانی با اشاره به اهمیت برگزاری نمایشگاه‌های کتاب در فرهنگسازی برای کتابخوانی، گفت: کتاب به انسان بینش و آگاهی می‌دهد و همانطور که می‌خواهد، می‌اندیشد و بدون آن هیچ است و آموختن علم تنها از طریق استاد ماهر و کتاب میسر است.

وی با تشویق جوانان به خواندن کتاب‌های پرمحتوا و مفید اضافه کرد: کتاب، زیاد است ولی کتاب خوب خواندن، مهم است؛ چرا که به انسان آگاهی، دید و تفکر و او را رشد می‌دهد و سبب پرورش افکارش می‌شود.

عضو هیئت علمی موسسه پژوهشی حکمت و فلسفه ایران با انتقاد از وضعیت نامطلوب کتابخوانی در کشور، بیان کرد: در کشورهای پیشرفته متوسط مطالعه سه ساعت در روز است اما ایران با این مقدار فاصله زیادی دارد. باید کتاب‌های متنوع و با توجه به نیاز روز جامعه نوشته شود چون کتاب یکی از بهترین ابزارها در انتقال فرهنگ ایران به سایر کشورها است.