به گزارش خبرنگار خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) در قم، نشست نقد و بررسی کتاب «تاریخ مذاهب اسلامی» ترجمه حجت الاسلام و المسلمین علیرضا ایمانی، با حضور علی موسوی نژاد استاد دانشگاه و جمعی از علاقه مندان در کتاب‌سرای ادیان دانشگاه ادیان و مذاهب اسلامی قم برگزار شد.
 
حجت الاسلام و المسلمین علیرضا ایمانی با اشاره به ترجمه کتاب «تاریخ مذاهب اسلامی» گفت:  این کتاب دو نکته بارز دارد. اول این که در بین نویسندگان معاصری که در زمینه مذاهب اسلامی قلم می‌زنند محمد ابوزهره استاد بنام و مطرح مصر دانشگاه الازهر یکی از بهترین قلم‌ها را دارند.
  
وی اضافه کرد: نویسنده کتاب علی‌رغم اینکه در رابطه با مذاهب مختلف نوشته اما آن‌ها را مقابل هم قرار نمی دهد ومذاهب را  بررسی محتوایی تطبیقی کرده است. او هیچ‌وقت مقدسات مذاهب دیگر را به تمسخر نمی گیرد و بر موضوع وحدت بین امت اسلامی اصرار دارد.
 
ایمانی ادامه داد: محمد ابوزهره و دیگران در فضای وحدت زندگی می‌کردند و علی‌رغم خباثت‌های تکفیری آل‌سعود در عربستان، محکم ایستادند و از سنگر وحدت دفاع کردند.
 
این نویسنده و استاد دانشگاه کتاب «تاریخ مذاهب اسلامی» را کتاب جامعی معرفی کرد و افزود: مذاهب برخی اختلاف ها و اشتراکات با هم دارند، ایشان خیلی خوب توانسته گزارش کاملی از مذاهب مختلف ارائه دهد.
   
وی تصریح کرد: برخی فقط ادعا می‌کنند می‌خواهیم مذاهب را گزارش دهیم و نگاه ارزشی نداریم. این دسته اول ادعا می کنند بعد که به مذهب خودشان می رسند شروع می‌کنند به تعریف و تمجید و به مذهبشان وفادار می‌ماند، نوبت به شیعه که می‌رسد شیعه را قبول ندارد، اما رویه محمد ابوزهره این‌گونه نبوده است.
 
حجت الاسلام و المسلمین ایمانی تاکید کرد: حضرت آیت‌الله سبحانی در کتاب «بحوث فی الملل و النحل» که جهت بیان آراء و عقائد فرق اسلامی تالیف کرده است گلایه می‌کنند که فرق نویسان فقط باید گزارش فرق بنویسند. بنا نیست علم کلام بنویسد و قضاوت کنند. قضاوت را باید به‌ عهده دیگران گذاشت.
 
در بخش دیگری از این نشست علی موسوی نژاد در ابتدای سخنانش گفت: به نظر می‌رسد سال‌هاست وارد مرحله جدیدی در مطالعات علوم انسانی شده‌ایم. یکی از نگاه‌های مهمی که دانشگاه ادیان و مذاهب هم تا بخش زیادی آن را دنبال می کند نگاه دین‌پژوهان است. یعنی ما ادیان و مذاهب را آن‌گونه که هستند بشناسیم.
 
موسوی نژاد ادامه داد: به نظرم محمد ابوزهره یک تحول ایجاد کرد. این تألیف هم در راستای همان بحث جا می‌گیرد. وی کاملاً از بیرون به شیعه و اهل سنت نگاه می کند اما در معرفی شیعه کاملاً شیعه را بی‌طرف معرفی نمی‌کند اما درعین‌حال یکی از بهترین‌هاست.
 
وی افزود: محمد ابوزهره حدود چهل اثر تألیفی دارد که در رابطه با همه افراد شاخص‌جهان اسلام است. به عنوان نمونه برای امام صادق(ع)، زیدبن‌علی و دیگران کتاب نوشته است.
 
منتقد جلسه به ویژگی‌های کتاب «تاریخ مذاهب اسلامی» اشاره کرد و گفت: این کتاب صرفا گزارش نیست و تحلیلی بی‌طرفانه به ما می دهد که این عنصر تحلیل خیلی مهم است، تا جایی که در مورد علل اختلاف مردم و اختلاف مسلمانان را خیلی روان‌شناسانه و جامعه‌شناسانه تحلیل کرده است.
 
وی به نکته مثبت دیگر این کتاب نیز پرداخت و گفت: از جمله ویژگی های کتاب استفاده از منابع بسیار متنوع و اصلی است. منابعی از جمله منابع تاریخی، قرآنی و روایی.
 
این استاد دانشگاه افزود: نکته قابل توجه در کتاب تقسیم‌بندی در مورد مذاهب است. تقسیم بندی مذاهب در کتاب به سیاسی، کلامی و فقهی تقسیم‌بندی خوبی است اما بنده به برخی تقسیم بندی ها نقد دارم چرا که شیعه را به‌‌عنوان مذهب سیاسی معرفی کرده است.
 
موسوی نژاد به ویژگی‌های ترجمه کتاب هم اشاره کرد و گفت: مهم‌ترین نکته در ترجمه آقای ایمانی تسلط ایشان به زبان عربی و مسلط بودن در علوم فرق مختلف است. متن ترجمه بسیار روان و راحت فهم ارائه شده است.
 
وی تصریح کرد: از جمله ویژگی های مترجم در کتاب حداقل دخالت در متن مؤلف، تیتر بندی کردن و ایجاد نمایه در کتاب است.
 
موسوی نژاد در بخش پایانی سخنانش گفت: محمد ابوزهره شیعه را این‌گونه تعریف می کند که امام علی را دوست بدارد و با خلفا مشکل نداشته باشد. این نشان‌دهنده همان تعصب مذهبی است و نگاه بی‌طرفانه 100 درصدی نیست.
 
وی افزود: محمد ابوزهره در صفحات 67 و 68 کتاب به نظریه ایرانی بودن تشیع می‌پردازد و معتقد است تشیع ریشه ایرانی دارد، یا در مورد مختار یک سری تحلیل منفی ارائه کرده است که این نکات بر می گردد به اعتماد و تکیه به منابعی که مشکل دارند.