جمعه ۱۶ اسفند ۱۳۹۸ - ۰۸:۰۰
اپیدمیولوژی، نسخه‌ای ارزشمند در شرایط دشوار جامعه

کتاب «اپیدمیولوژی گوردیس (2019)» نشان می‌دهد که چگونه دانش اپیدمیولوژی در یافتن راه‌حل برای مشکلات پیش‌روی جامعه در مواجهه با بیماری‌های همه‌گیر به کمک ما می‌آید.

به گزارش خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا)، همه‌گیرشناسی یا اِپیدمیولوژی، مطالعه نحوه انتشار بیماری‌ها و عوامل بیماری‌زا، توزیع بیماری‌ها در زمان‌ها، مکان‌ها، نژادها یا فرهنگ‌های خاص یا هر عاملی که به سلامت مربوط باشد، است. این اصطلاح ابتدا به مفهوم علم بررسی همه‌گیری بیماری‌های عفونی به‌کار برده شد، ولی امروزه با پیشرفت تمام علوم و ازجمله علم پزشکی و کنترل بسیاری از همه‌گیری‌ها و تحولات اپیدمیولوژیک علل بیماری‌ها (تغییر علل اصلی مرگ و میر از بیماری واگیردار به بیماری مزمن) دامنه آن وسعت بیشتری پیدا کرده‌، به مفهوم علم بررسی انتشار و علل بیماری‌ها تلقی می‌‌شود. اپیدمیولوژی اساس بسیاری از تحقیقات و یافته‌های پزشکی است. این شاخه علمی، به بروز و شیوع یک بیماری با عوامل خطر یا اصطلاحاً ریسک‌فاکتورها مرتبط می‌شود و با تلاش برای کاهش عوامل خطری که ارتباط آن‌ها اثبات شده‌، بار بیماری‌ها کنترل می‌شود. اپیدمیولوژی همچنین در فرایند تشخیص با تمرکز بر میزان شیوع بیماری‌ها در مناطق مختلف، احتمال خطاهای تشخیص را کاهش می‌دهد.


کتاب «اپیدمیولوژی گوردیس (2019)» تألیف دیوید چلنتانو و مویزس اشکلو با ترجمه پیمان سلامتی و محمود خدادادگی، به‌تازگی چاپ و منتشر شده است. این اثر به‌عنوان یک کتاب مرجع پزشکی در مقاطع کارشناسی ارشد و دکترا در دنیا مطرح است. جامعیت و نثر روان ازجمله ویژگی‌های کتاب به‌شمار می‌رود. پروفسور لئون گوردیس؛ استاد دانشگاه جان هاپکینز پس از چاپ پنجم این کتاب در سال 2015 درگذشت و ویراست فعلی از سوی دو تن از همکاران او در دانشگاه به انجام رسیده است.
 
در ویراست جدید کتاب که در سه بخش با عنوان‌های «رویکرد اپیدمیولوژیک به بیماری و مداخله»، «کاربرد اپیدمیولوژی در شناخت علت بیماری‌ها» و «کاربرد اپیدمیولوژی در ارزیابی و سیاستگذاری» تدوین شده، ضمن تبعیت از ساختار ویرایش قبلی، اصلاحات مناسبی صورت گرفته و در شکل‌ها و جدول‌ها از داده‌های آماری به‌روز استفاده شده است.
 
گوردیس در مقدمه چاپ پنجم این کتاب نوشته است: «اپیدمیولوژی دانش پایه برای پیشگیری از بیماری‌ها است و نقش مهمی در توسعه و ارزیابی سیاست اجتماعی مرتبط با سلامت و حوزه‌های اجتماعی و قانونی ایفا می‌کند. اپیدمیولوژی امروزه کاربردهای گسترده‌ای دارد. بخش عمده‌ای از تحقیقات اپیدمیولوژی بر روی شناسایی ارتباطات علّی بین پیامدهای سلامت و مواردی است که عوامل خطر آن‌ها درنظر گرفته می‌شوند. هرچند دانش اپیدمیولوژی در ارزیابی برنامه‌های پیشگیری اولیه و ثانویه، مقایسه مداخلات و ارزیابی سیاست‌های اتخاذشده در سطح جمعیت نیز به‌طور گسترده به‌کار می‌رود.»


ایمنی و آسیب‌پذیری
«میزان بیماری در یک جمعیت بستگی دارد به توازن میان تعداد افرادی از آن جمعیت که مستعد و آسیب‌پذیرند و لذا در معرض ابتلا به بیماری قرار دارند و تعداد افرادی که مستعد و آسیب‌پذیر نیستند یا ایمن هستند و لذا در معرض خطر قرار ندارند. این افراد ممکن است ایمن باشند، چون قبلا به بیماری مبتلا شده‌اند و یا به این دلیل که ایمن‌سازی کرده‌اند. همچنین ممکن است بنا به دلایل ژنتیکی، استعداد و آسیب‌پذیری نداشته باشند. مسلما اگر همه جمعیت ایمن باشند، هیچ همه‌گیری رخ نخواهد داد. ولی معمولا در جایی میان ایمنی و آسیب‌پذیری توازن برهم می‌خورد و هنگامی که این توازن به سمت آسیب‌پذیری جابه‌جا می‌شود، احتمال همه‌گیری بیماری افزایش پیدا می‌کند. این حالت مخصوصا در جمعیت‌هایی مشاهده می‌شود که قبلا مجزا و منزوی بوده‌اند و سپس با بیماری مواجه می‌شوند.»


بهبود کنترل بیماری از طریق پیشگیری و درمان
«غالبا تصور عمومی از پیشگیری و درمان این است که نمی‌توان هر دوی این فعالیت‌ها را با هم انجام داد و وجود یکی ناقض دیگری است. با این‌حال واضح است که پیشگیری، نه فقط لازمه سلامت عمومی، بلکه بخش لاینفکی از طبابت بالینی است. وظیفه پزشک علاوه بر درمان بیماری، حفظ سلامتی است. ولی حتی یکی از مهم‌ترین مولفه‌های درمان نیز پیشگیری از بیماری است. هرگاه بیمار را درمان می‌کنیم، در واقع از مرگ پیشگیری می‌گنیم، از بروز عوارض در بیمار پیشگیری می‌کنیم یا از بروز مجموعه‌ای از عواقب و پیامدها در خانواده بیمار پیشگیری می‌کنیم. بنابراین قسمت اعظم دوگانگی و تضادی که میان درمان و پیشگیری وجود دارد، در واقع توهمی بیش نیست...

اپیدمیولوژی، ابزار بسیار ارزشمندی است که با استفاده از آن می‌توان مبنایی منطقی برای طراحی و اجرای برنامه‌های اثربخش پیشگیری را فراهم آورد. اپیدمیولوژی برای انجام بررسی‌های بالینی جهت ارزیابی درمان‌های جدید و درمان‌هایی که مدتی است مورد استفاده قرار دارند و نیز مداخلات نوین برای پیشگیری از بیماری‌‌ها نیز بسیار ارزشمند قلمداد می‌شود. هدف نهایی عبارت است از بهبود کنترل بیماری از طریق پیشگیری و درمان، هردو که سبب پیشگیری از مرگ ناشی از بیماری و نیز افزایش کیفیت زندگی افراد مبتلا به بیماری شدید خواهد شد.»
 
نخستین چاپ کتاب «اپیدمیولوژی گوردیس (2019)» در 456 صفحه با شمارگان 550 نسخه به بهای 60 هزار تومان از سوی انتشارات ارجمند راهی بازار نشر شده است.

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.

برگزیده

پربازدیدترین

تازه‌ها