به گزارش خبرگزاری کتاب ایران‌(ایبنا) صدرا صدوقی: سوم اردیبهشت ماه هرسال در تقویم ایران به عنوان روز بزرگداشت شیخ بهائی و روز معمار ثبت شده است؛ دانشمند جامع الاطرافی که بیش ازسه قرن و اندی از وفات او می‌گذرد، اما میراث گرانبهای او همچنان باقی است.

شیخ بهائی کیست؟
بهاءالدین محمد بن‏ حسین عاملی، معروف به شیخ بهائی (۸ اسفند ۹۲۵ خورشیدی، بعلبک - ۸ شهریور ۱۰۰۰ خورشیدی، اصفهان) دانشمند نامدار قرن دهم و یازدهم هجری است که در فلسفه، منطق، هیئت و ریاضیات تبحر داشت و سرآمد دوران خود بود.

بنابرآنچه در منابع تاریخ علم آمده است؛ شیخ بهائی در عصر طلایی هنر اسلامی یعنی دوران صفویه، تعداد زیادی از بناها را با تکنولوژی فراتر از عصر خود طراحی کرده و به اجرا درآورد. آثاری چون مسجد امام اصفهان، نقشه شهر نجف آباد، مهندسی تقسیم آب زاینده رود، طرح ریزی کاریز نجف آباد، حمام شیخ بهایی، معماری حرم امام رضا (ع)، مجموعه کاخ های دولتی اصفهان(دولت خانه)، چینی خانه بقعه شیخ صفی الدین اردبیلی حاصل فعالیت های معمارانه اوست.

شیخ بهایی درمیان دیگر دانش‌هایش به معماری اهمیت فراوانی می‌داد، چراکه معماری هنر ساختن یک تمدن است؛ تمدن اسلامی، و اگر برخی از موانع برسرراه او نبود یقینا دستاوردهای این دانشمند برجسته در حوزه مهندسی و هنر معماری جز عجایب جهان محسوب می‌شد.  

انجمن آثار و مفاخرفرهنگی و بزرگداشت معماران برجسته ایرانی
اما به بهانه این روز باید به این نکته اشاره کرد که در ایام پیش از پیروزی انقلاب اسلامی، انجمن آثار ملی(مفاخر فرهنگی)، با مدد جستن از دانش و توان علمی و عملی استادان برجسته معماری ایران در حوزه مرمت و بازسازی بناهای تاریخ کشور، منشا خدمات فراوانی بوده است؛ اما پس از پیروزی انقلاب اسلامی اگر چه که این فعالیت به دلیل تشکیل نهادهای مسئول در امر حفظ از میراث فرهنگی مسکوت ماند، اما این انجمن به عنوان یکی از فعال ترین نهادهای فرهنگی جمهوری اسلامی ایران، همه ساله به بهانه روز پاسداشت شیخ شیخ بهائی و به جهت تقدیر از معماران برجسته کشور، نشست های فرهنگی مختلفی را برگزار کرده است که ازجمله آنها می‌توان به مراسم بزرگداشت مقام علمی و فرهنگی مرحوم استاد علی‌اصغر شعرباف معمار سنتی، مقرنس‌ساز و عضو پیوسته فرهنگستان هنر درسال 1396 اشاره کرد.

علی‌اصغر شعرباف، استاد هنرهای وابسته به معماری، در سال ۱۳۱۰ خورشیدی در تهران متولد شد. او از سن ۱۰ سالگی به امر پدرش استاد حاج محمد شعرباف به کار تزیینات معماری که حرفه خانوادگی آنها بود پرداخت.

 پدربزرگ او، استاد حاج عباس پیوند، از اساتید برجسته زمان خود بوده و لقب «پیوند» نیز به دلیل توانایی او در جابجایی پایه‌ها از زیرتاق‌ها و اتصال اجزا معماری به یکدیگر به او داده شده بود.
او در زمان جوانی از تجربه استادانی چون استاد حسین لرزاده، استاد حاج محمد معمار کاشانی و نیز پدر خویش، کاشی تراش‌ها و کاشی‌کار ازجمله ابراهیم کاظم‌پور تجربه‌های بسیار کسب کرد و توانست در سنین جوانی به تنهایی انجام کارهای تزئینات معماری بویژه ترسیمات گره‌ها و کاربندی‌ها را بر عهده گیرد.

از جمله فعالیت‌های این استاد فقید اقدامات معمارانه او در مسجد جامع ساوه، مسجد اعظم قم، مسجد سپهسالار، مدرسه عالی شهید مطهری، امامزاده زید تهران، مسجد حضرت ابراهیم، نمایشگاه بین‌المللی تهران، بقعه شیخ صفی در اردبیل، مسجد دانشگاه صنعتی شریف، بازار مبل ارزی یافت‌آباد، بنای شهدای هفت‌ تیر در بهشت زهرای تهران و زیرزمین تالار الماس کاخ گلستان است.

این استاد پرکار معماری، شهریور سال ۹۵ در سن ۸۵ سالگی از دنیا رفت. درادامه فعالیت‌های فرهنگی انجمن در حوزه پاسداشت مقام معماران ایرانی باید به بزرگداشت مقام علمی و فرهنگی مرحوم دکتر باقر آیت‌الله‌زاده شیرازی معمار، مرمت‌گر و استاد فقید دانشگاه و چهره ماندگار عرصه معماری، مرمت و حفظ بناهای تاریخی ایران اشاره کرد.

سید محمدباقر آیت‌الله‌زاده شیرازی بنیان‌گذار مرمت علمی بناها، آثار و محوطه‌های تاریخی در ایران است. او در طول حیات خود، طرح و احیاء و مرمت صدها بنا و محوطه تاریخی در کشور را به عهده داشت و نقش موثری در مطالعات تاریخ معماری ایران، اشاعه دانش مرمت در کشور و تربیت نیروی انسانی متخصص ایفا کرد. این استاد فقید پس از حدود ۴۰ سال تلاش علمی و عملی برای حفظ و احیای هویت دینی و ملی ایران، مردادماه ۱۳۸۶ دارفانی را وداع گفت.