نویسنده کتاب «کریمه اهل بیت(ع)» میگوید: در این کتاب 300 کرامت از حضرت معصومه(س) نقل شده که اگر ادامه مییافت، شاید به هزار کرامت میرسید.
حضرت معصومه(س) در سال 173 هجری قمری در شهر مدینه دیده به جهان گشود و همانطور که میدانیم پدر بزرگوارش امام موسی کاظم(ع) و مادر گرامیاش نجمه است. حضرت فاطمه معصومه(س) بعد از امام رضا(ع) از دیگر فرزندان موسی بن جعفر(ع) فاضلتر و دارای مقامی شامختر بود. ایشان دوران خردسالی را در حالی پشت سر گذاشت که محل رشدش خاندانی بود كه او را با دریایی از علم و معرفت روبهرو کرد. آن حضرت در واقع بتول دوم و جلوهای از وجود حضرت زهرا(س) بود و در طهارت نفس امتيازی خاص و بسيار والا داشت؛ به همین دلیل و به خاطر مقامات عالی معنوی آن بانوست كه حضرت رضا(ع) در فرازی از زيارتنامه معروفش به ما آموخته كه در كنار مرقدش خطاب به ایشان بگوييم: «يا فاطمه اشفعی لی فی الجنة فان لك عندالله شانا من الشأن». از این رو به منظور بررسی ابعاد مختلف شخصیت مطهر این بانوی بزرگوار با حجتالاسلام والمسلمین علیاکبر مهدیپور، از محققان بنام حوزه مهدویت و صاحب آثار «چهل حدیث پیرامون یوسف زهرا»، «کتابنامه حضرت مهدی(عج)»، «او خواهد آمد» و «سند حدیث کساء» به گفتوگو پرداختهایم که مشروح آن از نظرتان میگذرد.
چطور شد سراغ این شخصیت تاریخی رفتید؟
چندسالی است دههای را با عنوان «دهه کرامت» نامگذاری کردهاند که آغاز دهه مصادف با اول ذیالقعده، ولادت حضرت معصومه(س) و آخر دهه، ولادت امام رضا(ع) است. به تعبیری پدر بزرگوار امام رضا(ع) هنگام تولد ایشان قنداقه آقازاده را دست گرفته و آن را بوسیدهاند و هنگامی که خواستند به مادرشان برگردانند، فرمودند: «بگیر این کرامت خدا برتوست». بنابراین لفظ کرامت را موسی بن جعفر(ع) بیان کردند و لذا آغاز دهه با کریمه اهل بیت(ع) است و پایان دهه با ولادت امام رضا(ع) که کرامتالله است.
اینجانب 60 سال است که در قم ساکنم و در این مدت ناراحت بودم که چرا درمورد ولادت حضرت معصومه(س) و زندگانی ایشان کتابی در دسترس ما وجود ندارد. پس از تلاشهای بسیار بالاخره موفق شدیم که سالروز ولادت حضرت معصومه(س) را در روز اول ذیالقعده و سال 173 هجری قمری و وفات آن حضرت را در دهم ربیعالثانی در سال 201 هجری قمری ثبت کنیم و اعلام کردیم و از آن به بعد در سالروز ولادت ایشان جشن گرفته شد و در سالروز وفاتشان مراسم عزاداری برگزار میشود. در عین حال حاجتی در حد محال داشتیم و از بیبی تقاضا کردیم که اگر عنایت کند کتابی درباره ایشان بنویسیم و همان روز این عنایت واقع شد و در نتیجه کتابی درباره ایشان نوشتیم و لذا این کتاب در ابتدا در چند جلد نوشته شد و بعد در یک جلد بصورت جامع چاپ شد.
هدف از انتخاب عنوان «کریمه اهل بیت(ع)» برای این کتاب چه بوده است؟
آیتالله سیدمحمود مرعشی نجفی پدر مرحوم آیتالله مرعشی نجفی در نجف ساکن بودند، ایشان یک ختمی گرفته بودند به این امید که محل دفن حضرت فاطمه زهرا(س) را بیابند، 40 روز ختم گرفتند. در روزهای آخر، خدمت امام باقر(ع) یا امام صادق(ع) رسیدند و حضرت به ایشان میفرمایند: «علیک به کریمة اهل بیت»، یعنی برتو باد کریمه اهل بیت، ایشان تصور کردند که منظور حضرت، حضرت فاطمه زهرا(س) است و ایشان میگوید بله، من هم بدنبال همین هستم و این ختم را گرفتم که محل دفن حضرت را پیدا کنم و سپس میفرمایند: «نه، منظور ما حضرت معصومه(س) در قم است».
اگر بنابود حضرت فاطمه(س) قبر آشکاری داشته باشد که همه او را بشناسند و بدانند، هر جلال و جبروتی که آن قبر دارد، خدا آن را در قبر حضرت معصومه(س) در قم قرار داده است. فردای آن روز، ایشان به همراه اهل و عیال خود از نجف به قم عزیمت میکنند و به زیارت حضرت معصومه(س) میروند. این حکایت را آیتالله مرعشی از پدرشان برای ما نقل کردند و ما هم بر این اساس، اسم کتاب را «کریمه اهل بیت(ع)» گذاشتیم.
میزان در دسترس بودن منابع برای نگارش در مورد حضرت معصومه(س) چطور است؟
اینها به منابع دست اول برمیگردد، یعنی آنچه از قرن دوم و سوم به ما رسیده و در جایی که ناگزیر باشیم به کتابهای متأخرین نگاه میکنیم. بیش از 120 جلد کتاب چاپ شده دارم که در همه اینها همیشه سراغ کتابهای مرجع و دست اول مربوط به قرن 2، 3 و 4 رفتهام و آخرین مورد مربوط به شیخ مفید است و بندرت مجبور میشویم که از امثال علامه مجلسی بحثی را مطرح کنیم. در غیر اینصورت از کتابهای ارزشمندی که از قرن دوم تا چهارم وجود دارد استفاده میشود.
با توجه به آنکه یکی از مقامات و کرامات حضرت معصومه(س) در بعد علمی است، ایشان از نظر علمی چه شأن و جایگاهی داشتند و آیا تاریخ تصریحی درباره این حد بالای علم در آن بانوی مکرمه(س) دارد؟
به منظور شناخت بیشتر در این زمینه حکایتی را مطرح میکنم. یک روز جمعی از شیعیان به مدینه میروند و از موسیبن جعفر(ع) سؤالاتی داشتند و بعد متوجه شدند، حضرت مسافرت هستند و در مدینه تشریف ندارند، سه روز ماندند و حضرت نیامدند، درب منزل ایشان رفتند و گفتند ما آمدیم که جواب سؤالات خود را بگیریم و حال که حضرت نیستند، باید بدون دریافت پاسخها بازگردیم. حضرت معصومه(س) که سخنان آنها را شنیدند با اینکه آن زمان هفت سال داشتند، فرمودند: «اگر سؤالی دارید، من جواب آنها را مینویسم». حضرت سؤالها را گرفتند و پاسخ آنها را ارائه کردند، سپس رفتند. در مسیر حضرت امام موسی کاظم(ع) را دیدند و ماجرا را تعریف کردند و گفتند سؤالاتی داشتیم که فرزندتان این جوابها را نوشتند و وقتی حضرت جوابها را خواندند، فرمودند: «فداها ابوها»، یعنی (پدرش به قربانش) و جوابها را تأیید کردند.
از حضرت معصومه(س) دهها حدیث نقل شده و یک کتاب با عنوان مسند فاطمه معصومه(س) چاپ شده که احادیثی که از حضرت معصومه(س) نقل شده در این کتاب آورده شده است.
با توجه به آنکه صفت «کریم» در میان شیعه منتسب به امام مجتبی(ع) است پس چرا حضرت معصومه(س) را نیز کریمه اهل بیت(ع) میخوانند؟
کریم یعنی عزیز و گرامی و منحصر به امام مجتبی(ع) نیست و حضرت معصومه(س) جایگاهی دارد که در این کتاب 300 کرامت از ایشان نقل شده است که اگر ادامه مییافت شاید به 1000 کرامت میرسید. همین نشان میدهد که ایشان کریمه هستند.
یکی از وجوه ممیزه زندگانی حضرت معصومه (س) ولایتمداری و تبعیت از امام زمان است، این مسأله چقدر در دستیابی ایشان به مقامات خاصه اثر داشته است؟
مقامات حضرت معصومه(س) از ابتدا والا بود و برای اثبات آن همین بس که ایشان در شش سالگی به درجه فقاهت رسیده است. یکی از امتیازات حضرت معصومه(س) این بود که با امام رضا(ع) از یک مادر بودند، یعنی از حدود 37 دختر و پسر حضرت، فقط این دو بزرگوار بودند که از یک پدر و مادر بودند و همین ولایتمداری باعث شد که ایشان با امکانات آن روز از مدینه به قصد خراسان سفر کنند و وقتی که به ساوه رسیدند آن موقع فرماندار ساوه به دستور مأمون که گفته بود هروقت گروهی دیدید دسته جمعی به طرف خراسان میآیند، همه را از بین ببرید، این 23 نفر که همراه حضرت معصومه(س) بودند همه جان خود را از دست دادند و فقط حضرت معصومه(س) زنده ماندند که به قم تشریف آوردند و در اثر سم و یا در اثر مشاهده 23 عزیزی که در خون غلطیدهاند به معبود خود پیوستند.
با توجه به آنکه قم در طول تاریخ قطب شیعی و مرکز ثقل تحرکات تاریخی و سرنوشت ساز بوده است و پیروزی انقلاب اسلامی ایران خود بهترین شاهد بر این مدعا است، آیا میتوان این تأثیر و تأثرات تاریخی قم را از برکات وجود شریف حضرت معصومه (س) دانست؟
حدود هزاران سال مردم دور کعبه طواف میکردند و نمیدانستند چرا؟ تا زمانی که حضرت علی(ع) در خانه کعبه متولد شد، قداست آن معلوم شد. دو قرن و نیم، مردم شب نیمه شعبان را احیاء نگه میداشتند، اما نمیدانستند چرا؟ بعد که بقیةالله در شب نیمه شعبان متولد شد، قداست این شب معلوم شد. حدود 60 روایت درباره حضرت معصومه(س) از امام صادق(ع) داریم که در بهارالانوار موجود است و اینها مربوط به زمانی است که هنوز حضرت معصومه(س) متولد نشده بوده و 23 سال بعد حضرت معصومه(س) بدنیا میآید، بنابراین حضرت خبر داده و فرموده یکی از اولاد من بنام فاطمه دخت موسی در قم قبض روح میشود و این خبر مهم است. حضرت معصومه(س) بنا نبود که امام باشد، امام صادق(ع) از وفات حضرت معصومه(س) در قم خبر داده و بعد هم فرموده که با شفاعت حضرت معصومه(س) همه شیعیان ما وارد بهشت میشوند، اما درمورد علم حضرت فرمودند که در آخرالزمان علم از نجف جمع میشود و در جایی بنام قم مستقر میشود، لذا این هم یقیناً به برکت مضجع منور حضرت معصومه(س) است.
وقتی سخن از زندگانی معصومان(ع) و منتسبان آنها به میان میآید برخی الگوبرداری از سبک و سیره آنها را برای امروز ممکن نمیدانند، آیا این مسأله واقعیت است یا میتوان از سبک زندگی کسی همچون حضرت معصومه(س) برای حیات طیبه الهام گرفت؟
در قرآن آمده که پیامبر(ص) برای شما بهترین الگوست و امام زمان(عج) فرمودهاند که فاطمه زهرا(س) برای من بهترین الگوست، بنابراین الگو بودن یقیناً تأثیر دارد، ما هم در حد قدرت خودمان باید تبعیت و پیروی کنیم. لذا حضرت معصومه برای بانوان و آقایان بهترین الگو است.
کتاب «کریمه اهل بیت(ع)»، تألیف حجت الاسلام علی اکبر مهدیپور در 53 صفحه، شمارگان 1000 نسخه از سوی انتشارات مؤسسه نشر و مطبوعات حاذق روانه بازار نشر شده است.
نظر شما