امیر نراقی، فعال حوزه چاپ در گفت‌وگو با خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)، با اشاره به وضعیت صنعت چاپ کشور در روزهای اخیر، گفت: وضعیت صنعت چاپ ایران، طی 10 سال گذشته به‌شدت رو به افول رفته‌است و هیچ روشنایی در مسیر فعالیت‌های خود نمی‌بینیم و هر سال می‌گوییم که ان‌شاالله سال بعد، اما متاسفانه کورسویی هم نداریم.
 
وی ادامه داد: من مدتی پیش به اتحادیه چاپخانه‌داران رفته بودم و آنجا گفتم که به‌شدت از اینکه شغل پدری خود را ادامه دادم، پشیمان هستم، زیرا ما به سختگی روزمره‌گی خود و کارکنانمان را می‌رسانیم.
 
نراقی، نوسانات اقتصادی سال‌های اخیر را یکی از دلایل بروز این موضوع دانست و عنوان کرد: این نوسانات که در قیمت کاغذ و دیگر ملزومات مورد نیاز صنعت چاب و اجرت کارگران به‌شدت به شغل و حرفه ما صدمه وارد کرد و با توجه به نرخ دستمزد کارگران که البته پایین است اما چاپخانه‌داران در پرداخت آن با مشکل جدی روبه رو هستند.
 
وی با بیان اینکه شرایط اقتصادی، ما را مجبور به تعدیل نیروی کارگری در سال‌های اخیر کرده‌است، گفت: در شرایطی هستم که بعد از سال‌ها فعالیت، مجبورم پای دستگاه کار کنم و دوسال است روی ماشین کار می‌کنم، زیرا توانایی پرداخت حقوق اپراتور را ندارم.
 
نراقی با بیان اینکه در دو سال اخیر، مجبور به تعدیل نیروی اپراتورم شده‌ام، افزود: پیش‌تر، هفت اپراتور در چاپخانه‌ام مشغول کار بودند اما حالا فقط دو اپراتور باقی مانده‌اند. بیشتر سعی می‌کنیم خودمان پای دستگاه باشیم.
 
مدیر چاپ نراقی یادآور شد: علت بروز مشکل این است که قیمت تمام‌شده کالا برای تولیدکننده‌ها آنقدر  بالا تمام می‌شود که دیگر، سفارش دادن برایشان به صرفه نیست، علاوه‌براین قیمت کاغذ آنقدر بالا رفته که چاپ کتاب، برای ناشرانی که پیش‌تر کتاب‌هایشان را با شمارگان چند هزار نسخه‌ای چاپ می‌کردیم مقروه به صرفه نیست. 

رکود در چاپخانه‌ها و کتاب‌های دیجیتال
نراقی با بیان اینکه افت شمارگان کتاب‌ها در سال‌های اخیر آسیب جدی به چاپخانه‌ها وارد کرده‌است، گفت: اگرچه شاید ناشران در شناسنامه کتاب‌هایشان بنویسند یک هزار یا دو هزار نسخه اما عملا صد یا 200 نسخه از کتاب‌ها با دستگاه ریسوگرافی چاپ و با دستگاه چسب گرم، صحافی می‌شود.
 
وی با بیان اینکه رکود در حوزه‌های مختلف صنعت چاپ، گریبان‌گیر شده‌است، عنوان کرد: اگر بخواهیم به رکود در حوزه نشر کتاب، اشاره کنیم در حد یک تا دو درصد رسیده و به‌شدت رکود داشتیم، زیرا چاپ کتاب نه برای ناشر و نه من چاپخانه‌دار به‌صرفه است و نه حتی خریدار و خواننده کتاب.
 
این فعال حوزه چاپ، ادامه داد: باید بگویم، متاسفانه یا خوشبختانه در فضای مجازی، فایل بسیاری از کتاب‌ها، منتشر شده‌است و مردم به‌دلیل قیمت پایین کتاب‌های الکترونیک، سراغ اپلیکیشن‌ها می‌روند و کمتر به سراغ کتاب چاپی می‌آیند.
 
وی همچنین درباره رکود چاپ کتاب، گفت: با توجه به اینکه مواد اولیه کتاب‌ها از کاغذ تا سایر ملزومات چاپی، گران شده‌است و چون قیمت نهایی یک کتاب معمولی حتی بیشتر از 100 هزار تومان می‌شود بسیاری ترجیح می‌دهند، نسخه دیجیتال آن را با قیمتی پایین‌تر خریداری کنند.
 
نراقی، همچنین درباره قیمت بالای مقوا برای چاپ کتاب و بسته‌بندی، عنوان کرد: حجم سفارشات بسیاری از فعالان نشر و تولیدکنندگان ما به شدت کاهش داشته‌است، زیرا قیمت مقوا هر روز افزایش پیدا می‌کند و تولیدکنندگان تمایلی به سفارش کار ندارند.
 
بارها تصمیم به تعطیلی گرفتیم
نراقی با بیان اینکه طی سه – چهار سال اخیر بارها تصمیم به تعطیلی چاپخانه گرفتیم، گفت: هر بار پدرم که سال‌ها است در این حوزه فعالیت می‌کند، مانع این موضوع شد و امروز هم با چنگ و دندان، جلو می‌رویم و سعی می‌کنیم چراغ چاپخانه‌مان خاموش نشود.
 
وی افزود: وضعیت گاهی به گونه‌ای می‌شود که پدرم با 80 سال سن به کمک من می‌آید تا بتوانم، جواب مشتری را بدهم و تحویل سفارش‌ها با توجه به محدودیت، نیروی انسانی به تعویق نیفتد.
 
نراقی با اشاره به نبود ثبات در قیمت مواد اولیه در بازار، گفت: هر روز که به چاپخانه می‌آییم، نیمی از وقت ما به قیمت گرفتن کاغذ، مقوا و مرکب سپری می‌شود و در حالی‌که همه فکر می‌کنند، فقط قیمت کاغذ مهم است اما بهای مرکب، الکل و سایر ملزومات هم در قیمت نهایی یک سفارش موثر است.
 
وی با بیان اینکه اجرت کار در طول این سال‌ها افزایش زیادی نداشته و به همین دلیل صرفه اقتصادی کار ما پایین است، عنوان کرد: گاهی آنقدر اجرت کتاب پایین است که هزینه مرکب و ملزومات آن در نمی‌آید، البته خرده‌ای به ناشر نمی‌گیرم زیرا وضعیت اقتصادی آن‌ها به گونه‌ای است که ناشر نمی‌تواند پول بدهد و کار هم برای ما به‌صرفه نیست.
 
نراقی با اشاره به تاثیرات بیماری کرونا بر وضعیت کار و فعالیت چاپخانه‌ها، افزود: متاسفانه از اسفند تا اردیبهشت که نتوانستیم کار کنیم و بعد از آن هم که سرکار آمدیم، تا سفارش‌ها قوت گرفت مجددا به بحران دوم کرونا برخوردیم و این احتمال وجود دارد که در هفته‌های آینده قرنطینه، کسب‌و‌کارها مجددا، انجام شود.
 
وی با ارائه راهکارهایی برای برون‌رفت از وضعیت کنونی، گفت: وظایف دولت، به‌عنوان مادر تمام مشاغل و تولیدی‌ها به روشنی مشخص است اما متاسفانه نه این دولت و نه دولت‌های قبل، برای تولیدکنندگان و تسهیل شرایط فعالیت آن‌ها، هیچ کاری نکردند و با اینکه بارها خواسته‌هایمان را گفته‌ایم اما ترتیب اثر نداده‌اند.
 
فعالیت چاپخانه‌ها با مجوز اتحادیه باشد
نراقی با بیان اینکه بخش اصلی ایراد و مشکل را در میان همکاران و هم صنفی‌ها، همچنین اتحادیه صنفی می‌بینم، گفت: متاسفانه در اتحادیه ما اصلا به فکر هم صنفی‌ها و چاپخانه‌داران نیستند در حالی که با یک برنامه‌ریزی و هماهنگی می‌توان، از مشکلات پیشگیری کرد.
 
وی ادامه داد: فکر می‌کنم چاپخانه‌داران تنها صنفی هستند که چاپخانه‌ها بدون اجازه اتحادیه می‌توانند کار کنند که این موضوع خیلی بد است، زیرا افراد با دریافت جواز از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی به راحتی چاپخانه تاسیس می‌کنند و کار انجام می‌دهند.
 
نراقی در این زمینه توضیح داد: این موضوع سبب شده‌است که افراد زیادی وارد این حوزه شوند و تعداد دست‌اندرکاران این حوزه زیاد شده‌است که من با سال‌ها سابقه در این حوزه نمی‌توانم با همکارانم رقابت کنم، زیرا حجم سفارش کار با تعداد چاپخانه‌ها تناسب ندارد و  این همه چاپخانه از گنجایش بازار بیشتر است.
 
وی با بیان اینکه بسیاری از چاپخانه‌های قدیمی به این مشکل برخورده‌اند، گفت: چاپخانه‌های جدیدی که مجوز اتحادیه را ندارند با قیمت‌های نازل، فقط به دنبال کار و سفارش گرفتن هستند، به همین دلیل، قیمت کار و اجرت‌ها را می‌شکنند و بسیار پایین می‌آورند.
 
مدیر چاپ نراقی، تاکید کرد: وضعیت به گونه‌ای است که در همه مشاغل سفارش‌گیری، نقدی شده‌است، اما کار به گونه‌ای است که سفارش‌ها هنوز به‌صورت چک‌های، دو تا پنج ماهه انجام می‌شود و اگر من، کار به این شیوه را قبول نکنم، خیلی راحت به سراغ چاپخانه‌هایی می روند که کار را با قیمت پایین‌تر و به‌صورت چک انجام می‌دهند.
 
وی ایراد اصلی بروز این مشکل را از اتحادیه چاپخانه‌داران دانست و عنوان کرد: چطور اتحادیه صنفی ما این قدرت را ندارد که حداقل همه چاپخانه ها زیر نظر آن ها فعالیت کنند، من می توانم چندین چاپخانه را نام ببرم که فقط با جواز وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی کار می کنند و این دوگانگی خیلی بد است.
 
به گفته نراقی، بسیاری از مدیران این چاپخانه‌ها حتی تا به حال یکبار هم به اتحادیه نیامده اند، هیچ زمانی اتحادیه آن ها را بازخواست نکرده و هیچ نیرویی بر کار آن ها نظارت ندارد که وقتی در بازار قیمت شکنی می کنند به آن ها تذکر دهند.
 
وی با بیان اینکه بارها این موضوع را به روسای اتحادیه که سال‌های مختلف فعالیت کردند گفته‌ام، افزود: اما متاسفانه، کسی اهمیت ندهد و روسا، بارها  عوض شدند اما هیچ‌وقت کسی نیامد این مشکل را حل کند که حداقل برای گام اول، همه چاپخانه‌ها زیر نظر اتحادیه بروند تا بتوانند فعالیت کنند.
 
نراقی تاکید کرد: افراد زمانی که برای دریافت مجوز به وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی مراجعه می‌کنند، فقط باید یک تاییدیه از اتحادیه بیاورند که به‌عنوان یک فرد متخصص، واجد شرایط دریافت این جواز هستند و بعد جوازی به او می‌دهد که می‌تواند با آن سالیان سال کار کند.

وی، دریافت مجوز و اجازه کار از اتحادیه صنفی را یک ضرورت دانست و گفت: با این اقدام، اتحادیه می‌تواند بر کار این چاپخانه‌ها نظارت داشته باشد زیرا بارها با شاکیانی روبه رو بودیم که از کیفیت و قیمت کار ناراضی بودند و به اتحادیه شکایت کردند در حالی‌که این واحدها عضو، اتحادیه نبودند.
 
نراقی، اقدام چاپخانه‌داران در شکستن قیمت‌ها را یکی از مشکلات حضور آن‌ها در بازار دانست و ادامه داد: این افراد قیمت‌ها را می‌شکنند تا بتوانند کار بگیرند، بدون در نظرگرفتن عواقب این کار و اینکه چنین اقدامی چقدر در اقتصاد سایر چاپخانه‌ها موثر است، در‌حالی‌که کیفیت مناسبی هم ارائه نمی‌کنند.
 
وی با اشاره به اینکه شخصا به تولید رنگ برای ارائه محصول با کیفیت اقدام می‌کند، گفت: بسیاری از چاپخانه‌ها، بدون مجوز اتحادیه این کار را انجام نمی‌دهند و در حالی‌که من پنج ساعت مشغول ساخت رنگ هستم، چاپخانه‌ای که با قیمت پایین‌تر کار می‌کنند، چند فرم از من جلوتر است و این‌ها از نکاتی است که اغلب دیده نمی‌شود.