ناصر صبا در ابتدای نشست به معرفی خود پرداخت و گفت:از دوران دبیرستان به ادبیات علاقه مند شدم و شعر می‌گفتم. 3- 4 کتاب درباره سفرهای زیارتی نوشتم. تاکنون حدود 63 کتاب نوشتم. در مورد مسجد کوفه، مسجد سهله، حر و حبیب بن مظاهر کتاب دارم.
صبا با اشاره به تازه‌ترین اثر خود با عنوان «حسین کشتی نجات» بیان کرد: این کتاب دارای سه بخش با عناوین زندگی امام حسین(ع)، اربعین حسینی و اشعار اربعین است. «جلوه‌های اربعین حسینی» و «اربعین دل‌ها» از دیگر کتاب‌هایم است. در تمام راهپیمایی‌های اربعین حضور داشتم و برداشت‌های خود را از اربعین در قالب کتاب «شکوه اربعین» به رشته تحریر درآوردم. کتاب «اربعین دل‌ها» نیز روایتی از پیام‌های اربعین است.
وی ادامه داد: در کتاب «حسین کشتی نجات» مستنداتی از علاقه‌مندی اهل تسنن و تشیع به امام حسین(ع) آوردم. در کتاب «جلوه‌های اربعین» اشاره کردم که امام حسین(ع) شخصیتی است که نه تنها شیعیان بلکه تمام مردم از مذاهب مختلف علاقه عجیبی به ایشان دارند. معتقدم اربعین یک معجزه و ابر رویداد است. امسال به دلیل ویروس منحوس کرونا پیاده‌روی اربعین لغو شده است. در کتاب «زیبایی‌های عاشورا» نیز زیبایی‌های عاشورا را حضرت زینب (س) به بهترین نحو بیان کردند. حضرت زینب (س) با آن همه مصایبی که دیدند که به ام المصائب معروف شدند در مجلس یزید فرمودند «چیزی جز زیبایی ندیدم»
این نویسنده و پژوهشگر با اشاره به کتاب «جلوه‌های اربعین» گفت: نخستین زائر امام حسین(ع) جابر بوده است و بعد از آن حضرت زینب (س) و بقیه اسرا. در کتاب جلوه‌های اربعین بحثی با عنوان «دل گفته‌های شاهدان عینی» را درج کرده‌ام. از صفحه 72 تا 255 این بحث مطرح شده است و با افرادی که در اربعین بودند، مصاحبه کردم.
صبا درباره کتاب دیگر خود با عنوان «زنگ عبرت» ادامه داد: رحمت‌الله حسن‌پور از شاعران مازندران دو هفته درگیر کرونا شد و سرانجام به رحمت خدا رفت. علاقه و ارادت خاصی به ایشان داشتم. دنبال این بودم که کتابی بنویسم که تقدیم به روح ایشان کنم، بدین ترتیب کتاب «زنگ عبرت» را نوشتم، هفت عبرت قرآنی در مورد کرونا را در این کتاب ذکر کردم. اشعاری طنز نیز در آخر کتاب آوردم تا روحیه خواننده تلطیف شود زیرا اکثر بیماری‌ها جنبه روانی دارد.
وی سپس افزود: اربعین امام حسین (ع) در فرهنگ شیعه جایگاه بسیار والا و ارزشمندی دارد چون بار دیگر خاطرات و حوادث روز عاشورا در این روز زنده می‌شود و به نوعی نقطه عطفی در تاریخ اسلام و تشیع است. اربعین نه فقط احیاگر یاد و خاطره‌های شهیدان کربلاست بلکه فرهنگ عاشورا را نیز گسترش می‌دهد از این رو شاید بتوان گفت اربعین نه تنها پایان کار نیست بلکه آغاز است، آغازی برای بازگویی اهداف، آرمان‌ها، ارزش‌های و ظلم‌هایی که در کربلا اتفاق افتاده است. همچنین آغازی برای معیارها و ملاک‌هایی برای شناخت چهره شوم که همیشه حسین‌ها را با همه آرمان‌هایشان به مسلخ بردند و خود نیز برای ایشان به سوگ نشسته‌اند.
صبا در چند کتاب خود با نام‌های «زیبایی‌های عاشورا»، «جلوه‌های اربعین حسینی» و «اربعین دل‌ها» به پیاده‌روی اربعین نیز پرداخته است، وی با توجه به نوشته‌های این آثار گفت: پیاده‌روی اربعین یکی از نشانه‌های پیروزی خون بر شمشیر است و تحقق اسلام در ابعاد تاریخی، سلوکی و اجتماعی اشاره می‌کند. پیاده‌روی اربعین آیینی است که مدیریت آن کاملا مردمی، خودجوش و برپایه عشق است که هرگونه مواجهه و مداخله غیرآگاهانه، آمرانه و منفعت‌طلبانه در آن فرصت‌سوز است. پیاده‌روی اربعین در عراق پدیده‌ای کلان‌فرهنگی و تمدنی در مقیاس جهان اسلام و بلکه دنیای امروز است این راهپیمایی نه یک راهپیمایی بلکه یک همایش بزرگ انسانی، اخلاقی و فرهنگی است که باید آن را مصداقی از امت اسلام که در سایه معنویت اسلامی شکل می‌گیرد قلمداد کرد.
بشیر سلیمی به عنوان منتقد درباره کتاب‌های ناصر صبا گفت: مجموعه کتاب‌های ناصر صبا یک قریحه شعری دارد که بر آثارش سیطره انداخته است و باعث شده روایت‌های کتاب شیرین و جذاب باشد و خواننده را دچار ملال و خستگی نکند. درباره اشعار ناصر صبا نمی‌توانم اظهار نظر کنم اما وی بخش‌های زیادی از فرهنگ زیارت را به صورت نظم درآورده که کار بسیار ارزشمندی است. نکته بعدی در حوزه ادبیات عامه‌پسند باز هم اشعار وی پس کوچه‌های حرکت مردم را در اربعین به تصویر می‌کشد.
وی افزود: جایگاه و نقش مردم در مکتب تاریخ‌نگاری بزرگان نیامده است اما در مکتب‌های جدید مانند مکتب آنال به این مساله پرداخته شده که نقش مردم را نیز در رویدادهای تاریخی ببینیم و از این نظر کتاب‌های وی حایز اهمیت است که نقش مردم در این حرکت عظیم اربعین دیده شده و چرخه زیارتی مطرح شده است. اما یک پیشنهاد کلی برای تمام آثار وی دارم و آن ارایه فهرست منابع و مطالب است. بیشتر آثار وی فهرست مطالب دارد اما فهرست منابع هم می‌تواند به کتاب کمک بزرگی کند و ارجاعات پاورقی‌ها کتاب را ارزشمندتر می‌کند.
وی چهار کتاب ناصر صبا را مورد بررسی قرار داد و گفت: اگر رویدادها در کتاب «کشکول صبا در عتبات» به ترتیب رخداد چیده شود، بهتر است امام حسین(ع) پیش از حادثه کربلا، امام حسین(ع) در حادثه کربلا و پس از واقعه نیز در کتاب بیاید می‌تواند نظم جدیدی به خود بگیرد. در هر کتاب اغلاط تایپی وجود دارد که در چاپ‌های بعدی اصلاح شود. اگر بتوانیم احادیث را از کتاب معتبری انتخاب کنیم مثل الکافی و کتب صدوق بهتر است.
سلیمی ادامه داد: کتاب «گنج‌های معنوی» نکات بسیار خوبی دارد، مولف نکات اخلاقی را با چاشنی ادبیات به درستی مطرح کرده است اما در صفحه 73 درباره امام حسین(ع) دو مطلب گفته شده که منبع درستی ندارد. مانند گریه جغد و گریه جمیع مخلوقات برای امام حسین(ع). ما می‌دانیم که هر آنچه در آسمان و زمین است تسبیح خداوند را می‌کنند اما گریه جغد راوی مجهولی دارد و روایت‌های گوناگونی درباره آن گفته شده است که بهتر است منابع به درستی در کتاب بیان شود.
وی ادامه داد: در صفحه 33 کتاب از واژه جهاندار صحبت شده است که سعدی در آثارش از این واژه بهر جسته است اما ای کاش از فردوسی نیز گفته می‌شد زیرا اولین بار در ادبیات مکتوب واژه جهاندار بیش از 80 بار در شاهنامه فردوسی که پیش از سعدی است آمده است.
وی به کتاب «گلگشتی در احادیث نبی» نیز پرداخت و گفت: احادیث این کتاب با سلیقه انتخاب شده و 313 حدیث به نیت 313 یار امام زمان (عج) در این کتاب جمع‌آوری شده است. اما در صفحه 10 کتاب نکته‌ای را درباره بانوان مطرح کردیم که بهتر است با توجه به شرایط روزگار کنونی بازنگری شود.
سلیمی کتاب «هفت شهر عشق» را نیز معرفی کرد و گفت: این کتاب با دیدگاه گردشگری مذهبی نوشته شده و شهرهای مشهد، قم، شهر ری، شیراز، اصفهان، مازندران و کیش با تاکید بر گردشگری مذهبی نکاتی آورده شده که حسن ترتیب و فضای ادبی به کتاب داده شده خستگی را از تن خواننده می‌زداید. در یکی از صفحات به سفرهای حضرت عیسی نیز اشاره کرده‌اید که نکته درخور شایسته‌ای است همچنین از فصلنامه گردشگری قرآنی نقل کرده‌اید اما اصل آن در الکافی است که بهتر است از منبع اصلی در کتاب یاد کنید.
نظر شما