به گزارش خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا) کتاب «تبلیغات تجاری اسلامی» به قلم یکی از محققان مرکز رشد دانشگاه امام صادق علیه السلام سعید مسعودی پور، در زمینه مطالعات میان رشته‌ای بازاریابی اسلامی با ارائه نظریه تبلیغات تجاری از منظر اسلام از سوی دانشگاه امام صادق علیه السلام منتشر شده و در دسترس علاقه‌مندان این حوزه قرار گرفت.

ریشه اصلی مسائل و مشکلاتی که جامعه اسلامی ایران با آن دست‌وپنجه نرم می‌کند، در فقدان نظامات اجتماعی دینی است که باید به‌گونه‌ای طراحی شوند که نیازهای انسان در چارچوب مقاصد و غایات اسلامی تأمین شوند. یکی از این نظامات، «بازاریابی» است که حلقه میان تولید تا مصرف است و اصلی‌ترین هدف بازاریابی متعارف، تحت تأثیر قرار دادن رفتارهای مصرفی جامعه است. 

بازاریابی اسلامی و زیرمجموعه آن تبلیغات تجاری اسلامی از جمله حوزه‌های مطالعات اسلامی و میان‌رشته‌ای محسوب می‌شوند.
 
از آن جایی که اولین گام برای تولید یک نظریه در یک رشته علمی، آشنایی با مفاهیم کلیدی و بنیادین آن رشته است، اصلی ترین مفهومی که در این پژوهش به آن پرداخته شده است تبلیغات تجاری است که جزئی از کل بزرگ‌تری به نام بازاریابی است. در واقع تبلیغات بخشی از بازاریابی و نه همه آن را شکل می‌دهد.

ضرورت پرداختن به این موضوع از منظر اسلام از این جهت است که موضوع کنترل محرک‌ها و انگیزش‌های مصرف در جامعه که بیشتر آن‌ها توسط ابزارهای بازاریابی ایجاد، تقویت و هدایت می‌شود، یکی از ارکان ثبات و قوام نهاد جامعه و در سطح خردتر خانواده است. زمانی که به‌واسطه ترغیب‌های مصرفی نابه‌جا و به‌دور از حد و مرز، خانواده‌ها در تخصیص بودجه و درآمد خود به نیازهایشان دچار مشکل می‌شوند، اولین تهدید و خطر برای اختلال در نظام خانواده ایجاد می‌شود.

از سوی دیگر حجم پژوهش‌های انجام شده در حوزه بازاریابی اسلامی نسبت به حوزه هایی نظیر اقتصاد اسلامی، بانکداری اسلامی، مالی اسلامی و... بسیار کم بوده و اصلا نمی‌توان پژوهش‌های موجود را کافی دانست. 

گذشته از بحث کمیت، پژوهش‌های حوزه بازاریابی اسلامی و به طور خاص تر تبلیغات تجاری اسلامی، کیفیت مناسبی چه از لحاظ روش شناسی و راهبرد مناسب برای تولید نظریه دینی و چه از لحاظ محتوای نظری ندارند. درحالی که در حوزه مطالعات اقتصاد اسلامی و مالی اسلامی، رویکردها و نحله‌های متعدد و رقیبی وجود دارند که حتی در سطح روش شناسی نیز بحث‌های جدی و عمیقی انجام شده است.

یکی از دلایل مهمی که از منظر نگارنده باعث عدم اهتمام کافی پژوهشگران به انجام مطالعات اسلامی در حوزه تبلیغات و بازاریابی شده است، جهل نسبت به اهمیت و تأثیرات حوزه تبلیغات تجاری و بازاریابی است. این در حالی است که درحوزه بانکداری و مباحث مالی، توجهات ویژه و چشمگیری به این موضوع توسط حوزه و دانشگاه شده است. 

نظریات بازاریابی و تبلیغات تجاری غربی با آسیب‌های جدی و پلیدی‌هایی همچون «مصرف گرایی، اسراف، حرص و طمع، دنیا دوستی و ...» آغشته شده‌اند. لذا اگر در حوزه بانکداری، «ربا» جنگ با خداست، «مسرفین» هم برادران شیطان هستند. اما چرا در عمل به همان اندازه که حساسیت و نگرانی که در مورد بانک وجود دارد، در مورد تبلیغات تجاری در بین پژوهشگران و همین طور سیاست گذاران و مدیران دیده نمی‌شود.

از این رو و بر اساس این ضرورت‌ها در این کتاب، که از سه بخش و یازده فصل تنظیم شده است، پس از بیان مسئله و روش‌شناسی پاسخ به مسئله، نظریه تبلیغات تجاری اسلامی طراحی و ارائه می‌شود.

در این اثر نوآورانه، برای نشان دادن قدرت کاربردی سازی این نظریه، مثال‌های متعددی از چگونگی استفاده از نظریه در تحلیل مسائل تبلیغات تجاری بیان خواهد شد. از آن جایی که مهم ترین شکل تبلیغات تجاری در ایران در قالب تبلیغات تلویزیونی است، مثال‌های مورد استفاده، از آگهی‌های پخش شده از تلویزیون هستند.

مباحث این کتاب از آن جا اهمیت مضاعف پیدا می‌کند که می‌تواند به‌عنوان منبع «درس مدیریت بازاریابی با رویکرد اسلامی» در مقطع کارشناسی ارشد و منبع تکمیلی دروس تبلیغات و بازاریابی در مقطع دکتری مورد استفاده قرار گیرد. هم‌چنین نهادهای سیاست‌گذار و برنامه‌ریز در حوزه قوانین و مقررات تبلیغات تجاری و آگهی‌های بازرگانی می‌توانند از نظریه ارائه شده در این کتاب برای ارتقا و بهبود شرایط موجود و به‌ویژه اصلاح قوانین حوزه تبلیغات از جمله آیین‌نامه ساخت آگهی‌های بازرگانی تلویزیون استفاده کنند.

کتاب «تبلیغات تجاری اسلامی» که در بردارنده نظریه تبلیغات تجاری از منظر اسلام است در 276 صفحه و با قیمت 70 هزار تومان راهی بازار نشر دانشگاهی شده و در اختیار علاقه‌مندان مطالعات میان رشته‌ای در حوزه مسائل بازاریابی با رویکرد اسلامی قرار گرفته است.