مترجم مجموعه «موش کارآگاه» در گفتوگو با ایبنا؛
کتابهای پلیسی و معمایی به تقویت قوه تعقل و تفکر بچهها کمک میکند
پانتهآ خوشنویس گفت: احساسات در کودکان نقش پررنگتری نسبت به قوه تعقل دارد و خواندن کتابهای پلیسی و معمایی به تقویت قوه تعقل و تفکر و جستوجوی چرایی ماجرا بیشتر کمک میکند.
در انتخاب این مجموعه چند جلدی با ناشر هماهنگ بودید یا از سوی ناشر به شما پیشنهاد شد؟
مجموعه «موش کارآگاه» انتخاب خودم از سایت گوریدز بود و ناشر بعد از بررسی و طرح مجموعه در شورای رمان، آن را تایید کرد و کار به جریان افتاد.
کمی از این مجموعه برای مخاطبان بگویید؟ تا جایی که میدانیم این مجموعه چند جلدیست و تا کنون دو جلد از آن منتشر شده است، روند ماجرا به چه شکل است؟
این مجموعه یک مجموعه ۵ جلدی در ژانر پلیسی-معماییست که با الهام از داستانهای شرلوک هولمز نوشته شده. شخصیتهای کتاب همگی موش هستند و شخصیت اصلی یعنی باسیل یک کپی برابر اصل از شخصیت شرلوک هولمز است. با این تفاوت که شرلوک هولمز کارآگاه معروف و زبردست آدمهاست و باسیل کارآگاه چیره دست و مشهور موشها... تاکنون هم ۳ جلد از این مجموعه ۵ جلدی توسط انتشارات محراب قلم به چاپ رسیده به نامهای «باسیل از خیابان بِیکِر»، «باسیل و غار گربهها»، «باسیل در مکزیک».
از سختیها و تجربههای خود در مسیر ترجمه این مجموعه برای مخاطبان و حتا کسانی که به ترجمه علاقهمندند بگویید؟
البته که هرکاری سختیهای خودش را دارد و کار ترجمه هم همینطور. برای ترجمه این مجموعه مجبور بودم برای اولین بار با اصطلاحات پلیسی و کارآگاهی روبرو شوم. تحقیقات گستردهای در زمینه درجات مختلف سمتهای موجود در اداره پلیس (از تکنسین جرم و کارآگاه گرفته تا پلیس و رئیس پلیس) انجام دادم و به لطف این مجموعه با دنیای پلیسی و کارآگاهی آشناتر شدم. به علاوه به دلیل سفرهای بیشماری که موش کارآگاه به همراه دستیارش دکتر داسون (معادل شخصیت دکتر واتسون در داستانهای شرلوک هولمز) انجام میدادند ناچار بودم با شهرهای مختلف انگلستان و البته مکزیک و آسیای شرقی آشنا شوم. که تمام اینها در عین سختی برایم شیرین و لذتبخش و مفید بود.
به نظر روایت داستان از زبان حیوانات جذابیت ویژه ای برای کودکان دارد، اینکه اعمال انسانی را به حیوانات نسبت دادن تا چه حد برای کودکان باورپذیر است؟
بله در ادبیات جهانی، داستانهایی به نظم و نثر وجود دارند که از زبان حیوانات گفته شدهاند و شخصیتهای آنها را حیوانات تشکیل میدهند. این نوع داستانها در اصطلاح «فابل» نام دارند و از کلمه لاتین گرفته شده است و معنای آن قصه، حکایت و افسانه است. داستانهایی که از زبان حیوانات نوشته شده باشند، حکایاتی ساده و اغلب کوتاه هستند و هدف نوشتن این داستانها تعلیم و آموختن است.
رابطه نزدیک انسان با حیوانات در طبیعت و محیط زندگی، از دلایلی است که سبب شده تا انسانها، با حیوانات در ارتباط باشند و به رفتار آنان توجه نشان دهند. این رابطه موجب شده است تا گاه انسان از آنان تأثیر بپذیرد و حتی رفتارهای آنان را تقلید کند. علت دیگری که باعث شده است برخی داستانها از زبان حیوانات نقل شوند، محدودیتهای سیاسی و اجتماعی یک جامعه است. در این شرایط، نویسنده ممکن است به دلیل نداشتن آزادی بیان، پیغام خویش را به صورت غیرمستقیم به گوش مخاطبان برساند.
در حوزۀ ادبیات، داستانهای فراوانی از زبان حیوانات نقل شده است. در آثار بزرگان شعر فارسی مثل عطار، مولوی و سعدی این نوع حکایات وجود دارند. در میان داستانهای نثر، مرزبان نامه، سندبادنامه، جوامعالحکایات و موش و گربه را میشود مثال زد. کتاب کلیله و دمنه از مهمترین آثار این حوزه است که ریشهای غیرایرانی دارد...
ژانر معمایی و هیجانی و به نوعی حل مساله چه تاثیری در ذهنیت کودکان دارد؟
ژانر معمایی و کارآگاهی برای کودکان از چند لحاظ مفید است؛ اول اینکه بچهها همه چیز را شبیه بازی میبینند. در ارتباط با داستانهای معمایی هم همینطور است. آنها قسمتهای مختلف داستان را در ذهنشان مثل تکههای پازل کنار هم میچینند و آنقدر با داستان پیش میروند تا در نهایت تکههای پازل کامل شود و به آن لحظه شیرین حل معما که لحظه کامل شدن پازل ذهنیشان است، برسند.
نکته دیگر این است که احساسات در کودکان نقش پررنگتری نسبت به قوه تعقل دارد و خواندن کتابهای پلیسی و معمایی به تقویت قوه تعقل و تفکر و جستوجوی چرایی ماجرا بیشتر کمک میکند.
این مجموعه علاوه بر ایجاد حس هیجان و کنجکاوی و تشویق بچهها به ادامه داستان، چه مهارتهای دیگری را در کودکان تقویت میکنند؟
از آنجایی که چاشنی طنز هم در کتاب بصورت کمرنگی به چشم میخورد این مجموعه کشش و جذابیت زیادی برای کودکان دارد. مجموعه «موش کارآگا»ه به نوعی حس همکاری، اتحاد، دوستی، شجاعت و تهور را در کودکان تقویت میکند. باسیل- کارآگاه و شخصیت اصلی داستان- آنها را با خود به شهرها و کشورهای مختلف میبرد و به چالش ذهنی وامیدارد. خواننده نمیتواند پایان ماجرا را به این سادگیها حدس بزند که البته این مهارت ایو تایتوس (نویسنده کتاب) را نشان میدهد و درنهایت موش کارآگاه ما پیروز نهایی میدان است و تمام دشمنان و تبهکاران را با خاک یکسان میکند. باسیل برای کودکان یک ابرقهرمان است.
کار بعدی شما هم در حوزه کودک و نوجوان است؟
کار بعدی من مجموعهای چهارجلدی است برای کودکان گروه سنی پایینتر( ۹ تا ۱۲ سال) به نام «قلمروی چکاوکانه» که شرح ماجراجوییهای دو کودک است. یکی شاهزاده و دیگری دخترکی فقیر که قرار است پس از تایید شورای رمان شروع به ترجمه کنم. و البته اولین رمان بزرگسالم که با نشر ویدا شروع کردهام هم تا پایان سال به اتمام خواهد رسید.
نظر شما