یازدهمین جلسه نقد و بررسی کتاب «در جست و جوی زمان نو» تالیف ایمان افسریان با حضور باوند بهپور منتقد کتاب، به همت معاونت پژوهشی دانشگاه سوره با همکاری دانشکده هنر سوره دوشنبه 8 دی ماه 1399 به صورت مجازی برگزار شد.
این کتاب دوجلدی، مجموعهای منتخب از مقالات فصلنامهی «حرفه: هنرمند» است که مشخصاً به «تاریخ هنر معاصر ایران» پرداخته، و سعی دارد بسترها، مسیرها، رویکردها، پرسشهای محوری و گرهگاههای اصلی این حیطه را معرفی و بررسی کند. از اینرو، در این کتاب با نوعی تاریخنگاری تخت و توصیفی روبرو نیستیم، بلکه آنچه میخوانیم تحلیل، تفسیر و نقد هنر جدید ایران است که اگرچه ریشههای آن را باید در دوران صفوی جست، اما در هفتاد سال اخیر با تبوتاب بیشتری در فضای فرهنگی ایران پدیدار شد و نام هنر نوگرا را به خود گرفت.
نویسندگان این مجموعه را اسامی نامآشنایی تشکیل میدهند؛ نویسندگانی از جمله رویین پاکباز، بابک احمدی، مراد فرهادپور، آیدین آغداشلو، آریاسپ دادبه، مجید اخگر، مهران مهاجر، باوند بهپور، منصور هاشمی، ثمیلا امیرابراهیمی، مازیار اسلامی، صالح نجفی و دیگرانی که هر یک در حیطهی مطالعاتی خود صاحبقلم و صاحبنظر هستند. قاعدتاً این کتاب به تمامی سوالات اساسی هنر ما پاسخ نمیدهد، اما مجموع مقالات آن، در کنار طرح مسائل و پرسشهای اصلی هنر معاصر ما، همزمان، با تنوع و چندگانگی پاسخهایشان، موجب گفتوگویی انتقادی اما روشنگر و سازنده بین یکدیگر شدهاند.
در ابتدای جلسه، ایمان افسریان گرداورنده اثر در رابطه انگیزه خود از تالیف کتاب در جست و جوی زمان نو،گفت: زمانی که می خواستم تالیف کتاب را آغاز کنم یک موضع انتقادی نسبت به فضای قالب ها و آسیب شناسی معاصر ایران داشتم و به آسیب هایی مانند هنرهای مفهومی و آموزش هنر پرداختم و به مرور با برگزاری نمایشگاه مینیاتورگری در هنر های معاصر و پرونده هایی که در باره نگار گری و قاجاریه کار کردیم به مسئله تاریخ معاصر ایران پی بردیم.
وی افزود: بخشی از این کتاب حاصل درگیری های ذهنی من بوده است که با نویسنده ها مطرح می کردم و این اثر با هدف فراهم کردن مقدماتی برای نگارش تاریخ انتقادی هنر معاصر ایران پدید آمده است.
باوند بهپور سوال، لزوم ساخت این کتاب را مطرح کرد و افسریان گفت: مقالات این کتاب در 57 شماره طی 10 سال گردآوری شده است و بسیاری از مخاطبانی که از سال های ابتدایی مجله ها را دنبال می کردند ممکن بود به صورت پیاپی تمامی مجلات را پیگیری نکنند به همین خاطر کنار هم بودن این مجلات در یک مجموعه علاوه بر پیوستگی که ایجاد می کرد ماهیت جملات را نیز تغییر می داد؛ کتاب «در جست و جوی زمان نو» در دو جلد گرداوری شده است که بخش اول تاریخ قبل از انقلاب و بخش دوم سال 57 به بعد را در بر می گیرد.
افسریان در رابطه با نگاه انتقادی این اثر افزود: موضع انتقادی این کتاب حاصل تجربیات عملی در کار هنری بوده است ولی انتقاد به معنای تخریب و نگاهی همه جانبه به هنر های معاصر نبود بلکه فاصله انتقادی را حفظ کردیم و در تمام این مدت سعی داشتیم از مطالب مجلات و آن دوران تحلیل در بیاوریم؛ تاریخ انتقادی اساسا به این معناست که سعی می کند گذشته را به حال متصل کند چرا که گذشته تکه تکه است.
وی ادامه داد: ما در این کتاب سعی کردیم موضع انتقادی داشته باشیم و بتوانیم دوران تاریخی را به گونه ای دسته بندی کنیم که قابل فهم و به یکدیگر ربط داشته باشد.
در ادامه، باوند بهپور در باره ویژگی این کتاب گفت: این اثر تالیف با ارزشی دارد، نکته حائز اهمیت این است که نویسندگان این مجموعه با تفکر دست نگارش برده و ساختار اصلی را تغییر نداده و تقلید نمی کنند و هر نویسنده نظر خود را به درستی بیان کرده است.
وی در نقد این اثر نیز خاطر نشان کرد: نگاه بی طرفانه این اثر با مفهوم انتقادی که دارد همخوانی ندارد و نمی توانیم انتقاد کلی داشته باشیم چرا که با گسست در معیار ها نیز طرف هستیم.
درپایان نیز به تمامی سوالات علاقه مندان در این زمینه پاسخ داده شد.
نظر شما