خبرگزاری کتاب ایران‌(ایبنا)، با اعلام زمان برگزاری نخستین نمایشگاه مجازی کتاب تهران، پرسش‌های بسیاری از سوی ناشران و همچنین علاقه‌مندان به کتاب که سی‌و‌سومین دوره نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران را از دست داده بودند، مطرح شد.

یکی از ابهامات عمده مربوط به رفع مشکلات احتمالی در جریان برگزاری نمایشگاه است. تشکیل «مرکز تماس نمایشگاه مجازی کتاب تهران» نگرانی‌ ناشران و مخاطبان را تا حد بسیار زیادی با بکارگیری نیرو‌های آموزش دیده برطرف کرده‌است. فرشید فرح‌خواه، در تشریح ویژگی‌های مرکز پاسخگویی نمایشگاه مجازی کتاب تهران به خبرنگار ایبنا گفت: «هزینه تماس با مرکز پاسخگویی نمایشگاه مجازی براساس تعرفه تلفن ثابت محاسبه می‌شود.»                
 
در مرکز تماس و پشتیبانی نخستین نمایشگاه مجازی کتاب تهران چه خدماتی به ناشران و مشتری‌های کتاب ارائه می‌شود؟   
مرکز پاسخگویی نخستین نمایشگاه مجازی کتاب تهران از دو گروه مخاطبان و ناشران با پاسخگویی به پرسش‌های متداول، پشتیبانی می‌کند و در دو طبقه چهارم و پنجم سرای اهل قلم موسسه خانه کتاب و ادبیات ایران مستقر هستد. هزینه تماس با مرکز پاسخگویی نمایشگاه مجازی براساس تعرفه تلفن ثابت محاسبه می‌شود.
 
عمده پرسش‌ها حول چه محور‌هایی است؟
با توجه به آغاز ثبت‌نام دریافت بن خرید کتاب، مشمولان یعنی دانشجویان، اعضای هیات علمی و طلاب، پیگیر دریافت بن و ظرفیت باقی‌مانده و یا تکمیل سهمیه‌‌ها هستند. محور اصلی پرسش ناشران به ثبت‌نام اختصاص دارد.  
 
چه تعداد کتاب در پنل نمایشگاه مجازی،‌ قابل عرضه است؟ 
بازه زمانی برای عرضه کتاب در نمایشگاه مجازی کتاب تهران تعیین شده؛ بنابراین ناشران مجازند، کتاب‌های منتشر شده از سال 1396 به بعد را در پنل نمایشگاه عرضه کنند که در مجموع 232 هزار عنوان کتاب است؛ اما با توجه به اینکه قابلیت فروش کتاب‌های تولید شده از سال 1392 پیش‌بینی شده، ظرفیت فروش حدود 400 هزار عنوان کتاب از سوی ناشر وجود دارد؛ بنابراین این به تصمیم ناشر بستگی دارد شاید تمایلی به عرضه همه کتاب‌هایی که ظرفیت عرضه برای ان‌ها در نظر گرفته شده نداشته باشد.
 
برای کتاب‌های چند جلدی، تصمیم‌گیری شده‌ است؟
امکان عرضه این کتاب‌ها با توجه به درخواست ناشران فراهم شده است؛ حدود 5 درصد از کتاب‌ها از این نوع است.   
با توجه به این قابلیت فنی پنل نمایشگاه مجازی، ناشر می‌تواند در طول برگزاری نمایشگاه به فهرست کتاب‌های عرضه شده در پنل خود اضافه کند؟
این امکان فراهم شده‌است که در صورت اعلام وصول کتاب، ناشران در بازه زمانی اعلام شده از بانک اطلاعات کتاب، ناشر یه فروش کتاب جدید خود مجاز شود.        
 
ناشران مجاز به یکبار تغییر قیمت کتاب‌ها هستند. این تغییر قیمت کاهشی است یا افزایشی؟
 
براساس آئین‌نامه ناشران داخلی مجاز به کاهش قیمت کتاب‌های خود نیستند؛ به‌عبارت دقیق‌تر ناشران مجاز نیستند پایین‌تر از قیمت ثبت‌شده در بانک اطلاعات موسسه خانه کتاب و ادبیات ایران به فروش اقدام کنند. در بخش ناشران لاتین و عرب به‌دلیل نوسانات قیمت ارز، ناشران مجازند، علاوه‌بر یارانه نمایشگاهی،  بن خرید کتاب از سوی معاونت امور فرهنگی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی ناشران می‌توانند تا سقف اعلام شده، به خریداران خود تخفیف بدهند. 
 
وضعیت ثبت‌نام ناشران خارجی چگونه است؟      
این دسته از ناشران در سامانه مستقلی ثبت‌نام و اطلاعات کتاب‌هایشان را بارگذاری کرده‌اند. ناشران لاتین و عرب، امکان ویرایش قیمت ندارند. براساس نرخ مصوب ارز‌های پوند، دلار و یورو با توجه به نرخ روز محاسبه و پس از اعمال تخفیف‌ها معادل ریالی به دست می‌آید.  
 
مرکز پاسخگویی نمایشگاه مجازی کتاب تهران در زمان فروش برای پیگیری مرسوله‌ها به مشتری‌ها و ناشران چه کمکی می‌‌کند؟
امکان استفاده از ظرفیت شرکت‌ ملی پست و همچنین شرکت‌های فعال در ارسال بسته‌های پستی وجود دارد اما فقط شرکت ملی پست از سوی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی برای ارسال پستی حمایت می‌شود؛ بنابراین ناشر برای ارسال  مرسوله‌ها مختار است که شرکت ملی پست را برای ارسال مرسوله‌ها انتخاب کند و یا دیگر شرکت‌ها را.
 
ناشران باید در زمان ثبت‌نام، شرکت‌های خدمات پستی را انتخاب کنند؟
خیر، به ازای هر سفارش، ناشر تصمیم‌گیری می‌کند که بسته از طریق شرکت پست ارسال شود یا از خدمات سایر شرکت‌ها استفاده کند. در ارسال از طریق شرکت ملی پست، همه فرآیند خرید در باجه مجازی پست انجام می‌شود و قابل مشاهده می‌شود اگر تعداد مرسوله‌ها زیاد باشد بسته‌ها از سوی ماموران پست دریافت و ارسال می‌شود و یا اگر بسته‌ها اندک باشد ناشر می‌تواند خود به ارسال بسته‌ها به شعبه منتخب پست تحویل و یا از خدمات شرکت‌های خصوصی و یا حتی پیک استفاده کند. پیش‌بینی می‌کنیم حجم قابل‌توجهی ارسال مرسوله برای شرکت ملی پست ایجاد شود.
 
مشتری و یا ناشر برای پیگیری مرسوله باید با مرکز تماس نمایشگاه مجازی کتاب تماس بگیرد؟
مخاطبان می‌توانند فرآیند رهگیری را از سامانه شرکت ملی پست انجام دهند اگر با مشکلی مواجه شدند می‌توانند با شماره تماس02191009898 تماس برقرار کنند.   
 
چند نماینده از شرکت ملی پست برای پاسخگویی در مرکز تماس نمایشگاه مستقر هستند؟     
حداقل چهار نیرو از شکرت ملی پست در طول برگزاری نمایشگاه در  این مرکز مستقر است. نماینده پل ارتباطی با شرکت ملی پست قلمداد می‌شود و از ساعت  8 تا 20 و همچنین در روز‌های تعطیل در مرکز حضور دارد.
 
با توجه به تصمیم مسئولان نمایشگاه، مقرر شده وجه خرید کتاب بعد از به مقصد رسیدن بسته به حساب ناشران واریز شود. آیا این واریز به لحظه است یا بعد از پایان نمایشگاه؟
براساس آئین‌نامه، تسویه حساب با ناشران 15 روز بعد از پایان نمایشگاه آغاز می‌شود. پیش‌بینی می‌شود با توجه به تعداد مرسوله‌ها، 45 تا 60 روز جریان ارسال همچنان ادامه داشته باشد. همان‌طور که گفتم قرار است، 15 روز بعد از نمایشگاه تسویه حساب با ناشران آغاز می‌شود، تسویه به میزان اطلاعات موثق دریافتی از سامانه‌های مرتبط انجام می‌شود؛ شاید تسویه حساب برخی ناشران بیش از یک مرحله انجام شود.
 
اگر فرآیند خرید به‌ هر دلیل  از‌جمله قطعی اینترنت، متوقف و یا ناقص انجام شود، مشتری باید با مرکز تماس نمایشگاه مجازی کتاب تهران تماس بگیرد؟   
اگر به هر دلیلی سفارش با موفقیت برای مشتری ثبت نشود، تا 30 دقیقه به اصطلاح فعال می‌ماند بعد از 15 دقیقه، نخست پیامک برای تکمیل فرآیند خرید ارسال می‌شود؛ اگر خریدار تمایلی برای انجام ادامه فرآیند نداشت بعد از 30 دقیقه سفارش را حذف می‌کند.      
 
خریدها از سه درگاه، شامل پرداخت الکترونیک سپهر، پرداخت الکترونیک سامان کیش و پرداخت الکترونیک کیش انجام می‌شود.  فکر نمی‌کنم مشکلی برای مشتری‌ها از باب تراکنش‌ها ایجاد شود؛ چراکه میزان حجم تراکنش‌هایی مشابه نمایشگاه برای درگاه‌های بانکی نرمال است و البته آمار‌هایی بیش از پیش‌بینی‌های بازدید از نمایشگاه مجازی در نمایشگاه‌های فیزیکی تجربه شده است. در طول برگزاری نمایشگاه، نماینده هماهنگ‌کننده بانک و درگاه‌ها در مرکز تماس حضور دارند تا مشکلات احتمالی بر‌طرف شود.
 
تراکنش خرید‌ از ناشران خارجی چگونه خواهد بود؟          
خرید‌ها از بخش ناشران خارجی، ریالی است و براساس قیمت ریالی مندرج در سامانه کتاب و سایر موارد، بسته‌بندی و ارسال می‌شود. امکان ارتباط مشتری‌های خارج از کشور، با مرکز تماس نمایشگاه مجازی برای مشتری‌های خارجی وجود دارد.

تعریف مشتری خارجی برای نمایشگاه مجازی وابسته به ارائه خدمات پست برای این دست مخاطبان است. از نظر فنی، امکان فروش کتاب از نمایشگاه مجازی کتاب به سراسر دنیا پیش‌بینی شده اما ارسال مرسوله‌ها منوط به امکان ارائه خدمات پستی است.   
 
یکی از موضوعات قابل توجه درباره تفاوت بین نمایشگاه مجازی و فیزیکی، از بین رفتن ارتباط تعاملی غرفه‌دار و مشتری است. از نظر فنی این امکان ارتباط بین ناشر و مشتری کتاب در پنل نمایشگاه مجازی پیش‌‌بینی شده‌است؟
تدابیری در نظر گرفته شده است به این ترتیب که هر ناشر در پنل خود، سه مشاور فروش معرفی می‌کند که همراه اطلاعات تماس، زمینه تعامل مشتری و مشاور فروش فراهم خواهد شد. با جستجوی هر کتاب این اطلاعات مشخص می‌شود و مشتری حتی می‌تواند علاوه‌بر محتوا درباره جنس جلد کتاب و سایر مشخصات هم پرس‌وجو کند.
 
تفاوت بین بخش‌های مختلف از‌جمله کودک و نوجوان و دانشگاهی در پنل چگونه است؟
ایجاد غرفه در فضای مجازی چندان مصداق ندارد اما برای جستجو امکانات قابل‌توجهی در نظر گرفته شده است. سه دسته جستجو شامل جستجوی سریع براساس عنوان‌ها، دوم جستجو پیشرفته با جزئیات بسیار زیاد و جستجو براساس دسته‌بندی موضوعی و رشته‌ای به‌ویژه برای کاربرانی که اطلاعات کمتری درباره انواع کتاب‌ها در حوزه‌های مختلف ادبیات و زبان دارند مفید باشد.

آیا برای مخاطبان خاص از‌جمله نابینایان امکان جسنجو و خرید  پیش‌بینی شده است؟
این امکان هم در نظر بود؛ اما با توجه به ابعاد نمایشگاه و توجه به این نکته که ترکیب چند تکتولوژی  از‌جمله دستیار صوتی برای نابینایان، برکل فرآیند اجرا تاثیر‌گذار باشد حداقل در این دوره این امکان اجرایی نشد. علاوه‌براین ادوات مختلفی برای این شکل ارتباط نیاز است که چندان در کشور وجود ندارد اما امید‌واریم برای دوره‌های بعد این امکان نماشگاه افزوده شود.
 
درباره همیار خرید در مرکز تماس نمایشگاه مجازی بفرمایید.
مشتریان مناطق مختلف کشور که به اینترنت دسترسی ندارند، می‌توانند با شماره 91009898 تماس بگیرند؛ چند نفر از اعضای مرکز تماس نمایشگاه برای توضیح و خرید نیابتی آموزش دیده‌اند که به‌عنوان همیار خرید تعریف شده‌اند.

 همه سازمان‌ها، نهاد‌های دولتی و غیر‌دولتی می‌توانند با ارتباط با ستاد نمایشگاه، به تهیه بن و یا کد‌های تخفیف اقدام کنند؛ بنابراین تامین اعتبار برعهده این سازمان‌ها است؛ در پایان نمایشگاه، نحوه مصرف مبالغ، ازسوی ستاد برگزاری اعلام می‌‌شود.   
 
امکان اتصال کتاب‌فروشی‌ها به سامانه نمایشگاه مجازی کتاب تهران ازجمله موضوعاتی است که با اجرای ایده برگزاری نمایشگاه مجازی تهران مطرح می‌شود؛ دلیل اصلی طرح این موضوع نیز تاثیر منفی برگزاری نمایشگاه فیزیکی بر فعالیت کتاب‌فروشان است.
 
برگزاری نمایشگاه‌های استانی و بین‌المللی کتاب تهران با هدف حمایت از ناشران برگزار می‌شود و اجرای طرح‌های فصلی با حمایت از کتاب‌فروشان دنبال می‌شود با توجه به شرایط مجازی، زمینه برای حمایت از هر دو گروه ناشران و کتابفروشان در قالب  نمایشگاه مجازی کتاب به نظر سیاست‌گذاران بستگی دارد.