مسئول کتابخانه تخصصی انقلاب اسلامی در کتابخانه مجلس عنوان کرد:
تاکید بر مطالعه تاریخ تاکید برای عبرتآموزی است
قاسم تبریزی، مسئول کتابخانه تخصصی انقلاب اسلامی در کتابخانه مجلس به بررسی و معرفی جریانهای تاریخنگاری در ایران پرداخت و گفت: ارجاع به تاریخ عبرت آموزی به دنبال دارد و یکی از دلایل مقام معظم رهبری به مساله ارجاع به تاریخ و مرور آن همین عبرت گیری از تاریخ است.
وی درباره اینکه این ارجاعات چگونه باید باشد و اساسا مطالعه تاریخ معاصر چگونه باید شکل بگیرد تا امروزه به سود ما باشد؛ اظهار کرد: در مطالعه تاریخ سه موضوع مورد توجه است، در ابتدا مبانی بینش و نگرش تاریخی از منظر قرآن و اهل بیت علیهمالسلام مطرح است، که این ویژه انقلاب اسلامی و مبانی فکری رهبران انقلاب اسلامی است؛ اینجا عمدتا مبانی را از قرآن میگیرند. قرآن اگرچه کتاب هدایت و رستگاری است اما به تعبیر علامه اقبال لاهوری سومین منبع شناخت است که شهید مطهری علی رغم اینکه خیلی تکیه برتاریخ دارد به این مورد اشاره کرده است.
تبریزی ادامه داد: جامعه ما نسبت به تاریخ کم توجه واحیانا بیتوجه است، ما میتوانیم لااقل از قرآن 4 یا 5 درس در رابطه با تاریخ بگیریم، مبانی فکری و ایدئولوژی ما که در قرآن با سرفصلها و شاخصهای ایثار، تقوی، فضیلت، جهاد و شهادت مطرح شده است؛ همچنین الگوهایی که قرآن به انسان میدهد و با بیان زندگی پیامبران، شهدا، علما، حکما و حتی از غیر پیغمبران، لقمان حکیم که یک الگو است همه در ذیل مطالعه تاریخی قرار دارد، خداوند در قرآن از 124 هزار پیغمبر 27 یا 28 پیامبر را نام میبرد که هر کدام نماد یک حرکت نمونهای -هم درزندگی خصوصی انسان هم در عرصه جامعه- هستند و میتواند برای ما درس باشد.
وی به عبرتهای تاریخ نیز که در قرآن به آن پرداخته شد نیز اشاره کرد و گفت: خداوند از بین آن همه سلاطین وحکام وجور وظلم وستم به فرعون، نمرود و شداد به عنوان نمونههای افراد یاغی و سرکش و عصیانگر که به ظلم وتباهی میروند اشاره میکند، اینها عبرت است؛ موضوع تجربه اقوام و ملل و علل سقوط و صعود قوم ثمود، قوم عاد و نوح و بخصوص بنیاسراییل نیز باید مورد توجه قرار گیرد؛ که چگونه زیر حکومت جور و ستم فرعون بودهاند و حضرت موسی آنها را نجات میدهد.
تبریزی تمیز و شناسایی راه حق از باطل را از موضوعات دیگری که تاریخ به ما نشان می دهد خواند و افزود: در دنیا دو راه بیشتر وجود ندارد، یا حق یا باطل است و با این مبانی وارد تاریخ میشویم. قرآن برای همه عصرها و نسلها است، در واقع آیات قرآن برای تفکر در زندگی فردی و اجتماعی انسان است و نکات کاربردی راهبردی دارد.
مسئول کتابخانه تخصصی انقلاب اسلامی در کتابخانه مجلس با اشاره به اینکه هم تاریخنگاری و هم جریان سیاسی فعال در عرصه جامعه ما وجود دارد؛ اضافه کرد: هر کدام از اینها با بینش و ایدئولوژی خود یک روش تاریخنگاری دارند که در واقع جدا از اسلا م و قرآن است.
وی در ارتباط با بحث جریانشناسی در تاریخ خاطر نشان کرد: هفت جریان تاریخشناسی داریم آنچه علمای ما خصوصا رهبران ما با تکیه برآن مبانی تاریخ را رصد، تحقیق و تجسس میکنند و بر پایه آن دشمنشناسی، بصیرت، آگاهی، برائت از مشرکین و همه وارد عرصه میشود؛ بررسی تاریخ در محورهای مختلف است اما مساله اول با تاریخ زیستن است. امام خمینی (ره) اهل قلم و مطالعه و تحلیل است، کتاب نقش مسلمانان در نهضت آزادی هندوستان مینویسد، در آنجا به نقد استعمار و مظلومیت مسلمین درقلمرو اسلام اشاره دارند، حتی امام کتابشان ممنوع شد؛ این جزو مطالعات است و امام هم روحانی در صحنه هستند. ایشان ظلم آمریکا وستم پهلوی را شاهد بودند و بر اساس آن قلم زده و تبعید و کتابهایشان ممنوع شدند.
تبریزی در نگاهی به تاریخ معاصر و نگاه امام خمینی (ره) گفت: نگاه امام نگاهی روشنگرانه به وقایع و ثبت تاریخ است؛ در تصویب کاپیتالوسیون ایران عملا مستعمره آمریکا شد و امام رصد کردن استعمار و شناخت و ماهیت استعمار را نشان دادهاند، یکی از مشکلان سیستم آموزشی این است که از تاریخ استعمار آگاهی ندارند. یکی از حرکات شناخت استعمار تاسیس مراکز شرق شناسی است. تاکید امام بر استعمارشناسی بوده است به طور مثال اگر به تاریخ استعمار در هند نگاه کنیم روش استعمارگرران و هدف آنها مشخص می شود همانطور که می توان به نامه گاندی اشاره کرد؛ گاندی دو نامه دارد درسال 1918 به سازمان ملل متحد، البته چون در آمریکا بود به نام آنها مینویسد و میگوید من از مملکتی صحبت میکنم که بیش از هفتصد هزار روستا دارد روزگار نه چندان دوری مردم آنجا زندگی خوبی داشتند حتی تولید صنایع آنها را ماشینهای مدرن امروز هم نمیتواند تولید کند؛ زمانی که پایه استعمار به اینجا رسید بیکار شدهاند و زندگیشان را فلج کرد حتی باگسترش فساد و شرابخواری سعی کرد به لحاظ فرهنگی زندگی آنها را تغییر بدهد.
مسئول کتابخانه تخصصی انقلاب اسلامی در کتابخانه مجلس با اشاره به اینکه در تاریخ معاصر تنها دو مرحله تاریخ نگاری در هفت جریان داریم، بیان کرد: ما در حقیقت از مشروطه تا الان یک مرحله تا پیروزی انقلاب، از پیروزی انقلاب تا الان هم مرحله دوم جریانهای تاریخنگاری داریم، اهم آنها جریان چب مارکسیسمی است، جریان دوم جریان ناسیونالیستی است که برمبنای نژاد و سرزمین و زبان و آداب و سنن مطرح می کنند که عمدتا ریشه در سکولاریسم دارد. چون عموما این ایدئولوژیها بعد از جریان رنسانس شروع شد؛ یعنی زادگاه این جریانها در غرب بود از این هفت جریان تاریخنگاری جریان سوم جریان فراماسونری است که هم تکیه براومانیسم دارد و انسان محوری به جای خدا محوری ومعیشت الهی و انسان گرایی دارد، جریان استعماری جریان تشکیلات سیاسی استعمار غرب برای نفوذ و سلطه در ممالک دیگر راه اندازی کرد، موضوع بعدی تاریخ نگاری شاهنشاهی است و سپس مراکز شرقشناسی و ایرانشناسی غرب خصوصا انگلستان است.
وی جریان بعدی را غربگرایی وروشنفکران غربزده دانست و افزود: موضوع بعدی تاریخنگاری قبل از اسلام است؛ اما پس از همه این جریانهای تاریخنگاری در دوران معاصر پس از پیروزی انقلاب اسلامی با توجه به تحولی که در جامعه بهوجود آمد تاریخنگاری انقلاب اسلامی آغاز شد.
نظر شما