به گزارش خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا)، فرارسیدن نهم آبان، سی‌و‌پنجمین سالگرد درگذشت سلمان هراتی، یکی از تاثیرگذارترین شاعران معاصر و صاحب آثاری باارزش از جمله «از آسمان سبز»، «دری به خانه خورشید» و «از این ستاره تا آن ستاره» بهانه‌ای شد تا دقایقی در گفت‌وگو با مصطفی علیپور از شاگردان دیروز سلمان و از شاعران، نویسندگان و پژوهشگران ادبی امروز نیم‌نگاهی به سبک شاعری و جهان‌بینی خاص هراتی داشته باشیم.

علیپور با بیان اینکه سلمان هراتی شاعری برخاسته از دل جریان‌های مذهبی انقلاب اسلامی بود، می‌گوید: دهه 60 تعداد زیادی از شاعران انقلابی در حوزه هنری گرد هم آمدند و جریان فکری خاصی را ایجاد کردند که قیصر امین‌پور و سیدحسن حسینی از پیشگامان آن بودند. این جریان فکری شامل نگاه مذهبی ایدئولوژیک به انقلاب بود. البته شاعران این گروه از جمله سلمان هراتی رادیکال نبودند و با وجود استفاده از نمادهای انقلابی، ایدئولوژی شیعی معتدل داشتند که این عامل در پرمخاطب‌بودن آنها تاثیر داشت.

این منتقد ادبی ادامه داد: سلمان هراتی دارای بیانی نرم، لطیف و غیررادیکال بود و با وجود آشنایی و تسلط بر قالب‌های مختلف شعری بیشتر از شعر منثور بهره می‌برد تا آسان‌تر و بی‌دغدغه‌تر اندیشه‌های اجتماعی خود را بیان کند. این شیوه پیش از سلمان در صفارزاده نیز به کار گرفته شده و از این نظر می‌توان گفت از نظر شکل و فرم ادامه‌دهنده صفارزاده بوده است.

علیپور در توضیح زبان شعری سلمان گفت: زبان هراتی در اشعارش مردم‌گرا بود، البته فارغ از پوپولیسم می‌نوشت و مردم‌گرایی سلمان ابزاری برای اقناع از راه فریب نبود؛ بلکه از آن برای آگاهی‌دادن و برقراری ارتباط با جامعه استفاده می‌کرد. در این راه به توفیق رسید و اکنون با گذشت 35 سال از رفتن سلمان هنوز آثارش پرمخاطب و در ذهن‌ها زنده و جاوید است.

این شاعر و نویسنده نمادسازی را از هنرهای بی‌بدیل سلمان عنوان می‌کند و می‌افزاید: سلمان به دلیل پرورش در منطقه مازندران و برخورداری از طبیعت بکر و زیبای شمال کشور توانست از نمادهای طبیعی مجرد در شعرش استفاده کند و با اینکه از نظر لحن و زبان صفارزاده‌گونه بود، نمادسازی به شعرش فردیت خلاق بخشید. وی از نمادهای انسانی نیز بسیار استفاده می‌کرد و تمام این نمادها متعلق به طبقه پایین جامعه از نظر اقتصادی بودند. البته گرایش‌های خاص سیاسی و اجتماعی نیز در تشخص و فردیت آثارش بی‌تاثیر نبوده است.

وی ادامه داد: لحن لطیف، صمیمیت و صداق زبان سلمان هراتی موجب شد تا خود پیشگام شاعران بسیاری شود. هراتی در شعر منثور بیش از توجه به فرم، دغدغه محتوا و انتقال آسان‌تر پیامش را داشت، البته در سایر قالب‌های شعری به فرم و ساختار نیز توجه داشت.

علیپور با ابراز تاسف از کوتاهی عمر و مرگ نابهنگام سلمان می‌افزاید: کاش برای سلمان امکان تجربه‌های شعری بیشتر فراهم می‌شد.

وی با بیان اینکه نیایش‌واره‌های سلمان در اشعار منثورش زیباترین آثارش محسوب می‌شوند، گفت: این نیایش‌واره‌ها از نظر فکری و جهان‌بینی اعتقادی و معرفتی ارزش بالایی دارند و زبان صریح شاعر را به شعر ناب تبدیل می‌کنند و به اندیشه و موسیقی پیوند می‌زنند.

علیپور در پایان با اشاره به اشعار سلمان در حوزه دفاع مقدس اظهار کرد: سلمان مدافع جنگ نبود بلکه با وقوف به اینکه جنگ تحمیلی دفاع مقدس از آرمان‌ها، اندیشه‌ها و فرهنگ اسلامی و ملی بوده از آن، دفاع می‌کرد.